Dekking onder een machinebreukverzekering: over materiaalkosten, zoekkosten en een mislukte reparatiepoging

De reikwijdte van de dekking onder een machinebreukverzekering is uitgebreid aan de orde gekomen in dit vonnis van de Rechtbank Amsterdam van 30 november 2016. Ook uitlegperikelen en enkele algemene verzekeringsaspecten speelden in deze kwestie een rol.

Feiten

Verzekerde Witec heeft eind 2008 een tweedehands freesmachine aangeschaft en die per april 2010 verzekerd bij Delta Lloyd.

In augustus 2010 heeft de freesmachine storing gegeven en is zowel de analoog-sensor vervangen als een geheel nieuwe hoofdspindel geïnstalleerd. Nadien bleef de freesmachine storing geven, waarna de signaalinterface en de bestuderingsprint zijn vervangen. Onderzoek aan de vervangen spindel leerde dat de lagers in die spindel beschadigd waren.

In september 2010 is de gereedschapswisselaar van de freesmachine gebreken gaan vertonen en zijn twee onderdelen daarvan vervangen.

In maart 2011 heeft een aanvaring met de zwenktafel van de freesmachine plaatsgevonden. Er is toen geprobeerd de schade te herstellen door de zwenktafel in- en uit te bouwen en het wormwiel van de freesmachine om te draaien. Gedurende de reparatie zijn zodanige problemen ontstaan dat de monteur heeft geconcludeerd dat de volledige zwenktafel door een nieuwe moest worden vervangen. Uiteindelijk bleek de zwenktafel in de fabriek van de producent te kunnen worden gerepareerd.

Gedeeltelijke uitkeringen en standpunt machinebreukverzekeraar

Delta Lloyd heeft voor een deel van de schades dekking verleend, maar niet alle schadeposten in zijn geheel vergoed. Daarnaast heeft Delta Lloyd met een beroep op te late melding van de schade aan de gereedschapswisselaar dekking geweigerd.

Voor de lagerschade heeft Delta Lloyd dekking geweigerd omdat volgens haar geen sprake was van een plotselinge en onvoorziene materiële beschadiging van de freesmachine ten gevolge van een onzekere gebeurtenis.

De schade aan de zwenktafel is tot slot niet volledig door Delta Lloyd vergoed, omdat het mislukte deel van de reparatie volgens haar diende te worden aangemerkt als een niet-geslaagde herstelpoging, waarvoor de polis geen dekking biedt.

Uitleg van de polisvoorwaarden van de machinebreukverzekering

Bij dekkingsgeschillen komt het altijd aan op de uitleg die aan bepaalde polisvoorwaarden moet worden gegeven. In het onderhavige geval heeft Witec een beroep gedaan op de zogenoemde contra proferentem-regel, die inhoudt dat als een polisbepaling voor meer dan één uitleg vatbaar is, de voor de verzekerde meest gunstige uitleg prevaleert. Dat standpunt wordt door de Rechtbank verworpen, omdat Witec zich heeft laten bijstaan door een deskundige assurantietussenpersoon.

Volgens de Rechtbank moet bij de uitleg van de polisvoorwaarden worden gekeken naar de bedoeling van partijen, waarna zij de Haviltex-maatstaf citeert en daaraan toevoegt dat in dit geval aan de bewoordingen van de bepalingen in de polisvoorwaarden een beslissende betekenis dient te worden toegekend.

(Voor de goede orde merk ik op dat de uitkomst van de redenering van de Rechtbank de juiste is, maar dat de weg daar naartoe voor discussie vatbaar is.)

Materiaalkosten

Witec komt allereerst op tegen het slechts gedeeltelijk vergoeden door Delta Lloyd van de materiaalkosten voor de vervanging van de sensoren van de freesmachine. De leverancier van die machine had daarvoor een prijsopgave van EUR 8.000,-- gedaan. Delta Lloyd heeft een offerte van een spindelrevisiebedrijf opgevraagd die een prijs hanteerde van EUR 85,-- per sensor. De Rechtbank verwerpt de stellingen van Delta Lloyd omdat die geen nadere onderbouwing heeft gegeven van de juistheid van die prijsopgave, toegespitst op de onderhavige situatie, en wijst alsnog het verschil tussen de uitkering en het bedrag van EUR 8.000,-- toe.

Zoekkosten

In de polisvoorwaarden van de machinebreukverzekering is een uitsluiting opgenomen voor de kosten ter vaststelling van de schade. Witec stelde zich op het standpunt dat zij die kosten, bestaande uit het zoeken naar de storing, niet in haar claim onder de polis had opgenomen en Delta Lloyd heeft volgens de Rechtbank niet kunnen aantonen dat een deel van de claim toch zou moeten worden aangemerkt als zoekkosten. Ook hier is derhalve een aanvullende uitkering verschuldigd.

Te late melding schade aan gereedschapswisselaar

De Rechtbank volgt Delta Lloyd wel in haar stelling dat Witec de schade aan de gereedschapswisselaar te laat heeft gemeld. Witec had gesteld dat zij die schade tijdig mondeling aan Delta Lloyd had gemeld, maar daaraan gaat de Rechtbank voorbij. Nu de schade pas in maart 2011 (schriftelijk) bij Delta Lloyd is gemeld en die schade toen al was gerepareerd, is volgens de Rechtbank niet alleen sprake van te late melding, maar ook van belangenbenadeling aan de zijde van Delta Lloyd die immers niet de mogelijkheid heeft gehad om de schade te onderzoeken. Dat deel van de vordering wordt derhalve afgewezen.

Lagerschade

Witec en Delta Lloyd zijn het erover eens dat de lagerschade twee mogelijke oorzaken kent: aanvaring(en) dan wel een verkeerd gemonteerde draaidoorvoer. Volgens Delta Lloyd hadden beide oorzaken reeds plaatsgevonden voor ingebruikname van de freesmachine door Witec, althans voor het aangaan van de verzekering. De Rechtbank oordeelt evenwel dat voldaan is aan het onzekerheidsvereiste uit artikel 15.1 van de polisvoorwaarden, welke van de twee oorzaken het ook betreft. Verwezen wordt naar de rechtsoverwegingen 4.10-4.14.

Mislukte reparatiepoging: voorlopige of definitieve herstelling?

De schade aan de zwenktafel is ontstaan door een aanvaring als gevolg van een bedieningsfout van een medewerker van Witec. De leverancier van de freesmachine heeft de ontstane schade geprobeerd te herstellen door de zwenktafel in- en uit te bouwen en het wormwiel van de freesmachine om te draaien, maar uiteindelijk bleek dat de zwenktafel in de fabriek diende te worden gerepareerd. Aldus was sprake van een mislukte reparatiepoging, waarvoor Delta Lloyd dekking heeft geweigerd.

De Rechtbank volgt Witec in haar stelling dat de uitsluiting voor kosten van voorlopige herstellingen slechts ziet op die herstellingen die erop zijn gericht om productiestilstanden te voorkomen. In dit geval wordt aangenomen dat sprake was van reparatiewerkzaamheden die weliswaar mislukt zijn, maar wel tot doel hadden om tot definitief herstel te komen. De belangrijkste overweging van de Rechtbank is 4.16 en luidt:

“In dat licht leest de rechtbank in de term ‘voorlopige herstelling’ een tijdelijke, niet op definitief herstel (maar op voortgang van de productie) gerichte reparatiepoging. Dat betekent dat het beoogde doel van de reparatie, namelijk de vraag of deze op definitief herstel is gericht, beslissend dient te zijn om vast te stellen wat een voorlopige herstelling is. Het resultaat van een reparatiepoging is hierbij dus niet van belang.”

Wettelijke rente

Tot slot vermeld ik voor de volledigheid dat Witec de wettelijke handelsrente had gevorderd over de ten onrechte niet uitgekeerde bedragen, maar dat de Rechtbank (terecht) heeft opgemerkt dat een verzekeringsovereenkomst geen handelsovereenkomst is in de zin van artikel 6:119a BW en Delta Lloyd dus de “gewone” wettelijke rente ex artikel 6:119 BW verschuldigd is.

Commentaar

Dekkingsgeschillen onder een machinebreukverzekering komen niet vaak langs in de rechtspraak. In deze uitspraak kwamen enkele hoofthema’s uit het verzekeringsrecht aan bod, waaronder het onzekerheidsvereiste en de te late melding, alsmede de uitleg van bepaalde uitsluitingen in de polisvoorwaarden, waaronder die voor zoekkosten en kosten van voorlopige herstellingen.

De rechter heeft bij de uitleg van dat laatste begrip mijns inziens terecht aangesloten bij het beoogde doel van de reparatie en niet bij het resultaat daarvan.