Indien er sprake is van een internationaal element in de rechtsverhouding tussen partijen, zoals een van de partijen die gevestigd is in een ander Europees land, of een Nederlandse partij die een buitenlandse bankrekening aanhoudt, kan het internationaal bankbeslag worden toegepast. Een crediteur die ervoor wil zorgen dat een debiteur – op wie hij een vordering meent te hebben – zijn geld niet verduistert, kan een verzoek tot het geven van een bevel tot internationaal bankbeslag doen. Dit beslag geldt in de Europese landen waar de debiteur rekening(en) aanhoudt. Hierbij geldt wel een zwaardere maatstaf dan voor het Nederlands beslag: als crediteur dien je aan te tonen dat conservatoir beslag dringend nodig is gelet op het reële risico dat, zonder het beslag, de latere inning van de vordering van de schuldeiser jegens de schuldenaar onmogelijk wordt gemaakt of wordt bemoeilijkt.
Voordelen
Door het gebruik van het internationaal bankbeslag hoeft een schuldeiser niet in ieder land waar de schuldenaar een bankrekening heeft een nationale procedure te starten voor het leggen van conservatoir beslag, maar kan de schuldeiser aan de Nederlandse rechter, de rechter die ook bevoegd is in het hoofdgeschil, verzoeken om een internationaal bankbeslag uit te spreken. Stel bijvoorbeeld dat u bij een bedrijf conservatoir beslag wilt leggen dat vestigingen in meerdere Europese landen heeft, zoals Duitsland, Spanje en Italië. Door een internationaal bankbeslag hoeft niet in ieder land apart een verzoek tot conservatoir beslag ingediend te worden, maar kan met één verzoek bij de Nederlandse rechter verzocht worden om een Europees bevel tot conservatoir beslag dat in alle drie de landen geldt. Een voordeel van het internationaal bankbeslag is dus ook dat er minder procedures gestart dienen te worden en de procedure bovendien via de Nederlandse rechter, in eigen taal en volgens het Nederlandse recht, gestart kan worden.
Tot slot bevat de regeling ook de mogelijkheid om in het buitenland informatie op te vragen, bijvoorbeeld of de wederpartij een bankrekening heeft in dat land, bij welke bank en wat het IBAN-nummer is. Op deze manier kan een schuldeiser zicht krijgen op zijn verhaalsmogelijkheden.
Nadelen
Een nadeel van de Europese procedure is echter dat wanneer een internationaal bankbeslag wordt aangevraagd voordat er een veroordelend vonnis is, zekerheid gesteld moet worden door de crediteur. Indien de hoofdvordering van de crediteur wordt afgewezen, dient de crediteur namelijk de schade die de debiteur heeft geleden door het tijdelijk bevriezen van de bankrekening te vergoeden. Slechts in uitzonderlijke gevallen hoeft geen zekerheid te worden verschaft. Om in aanmerking te komen voor een vrijstelling van het stellen van zekerheid moet een crediteur de voorzieningenrechter met bijzonder overtuigend bewijs van de waarschijnlijke toewijzing van de hoofdvordering zien te overtuigen. Dit is een hoge drempel die niet altijd gehaald wordt. Zo werd bij de rechtbank Gelderland een verzoek afgewezen omdat nog twijfel bestond over het bestaan en de hoogte van enkele vorderingen van de crediteur. In een ander geval slaagde een verzoek tot vrijstelling van de zekerheidstelling wel bij de rechtbank Noord-Holland. In deze zaak oordeelde de voorzieningenrechter dat verzoekers hebben aangetoond dat er sprake is van misleidende en agressieve handelspraktijken en complexe internationale financiële fraude bij de debiteur. De te stellen zekerheid werd dan ook op nihil gesteld.
Conclusie
Het Europees conservatoir bankbeslag kan uitkomst bieden in het geval een schuldenaar buitenlandse rekeningen aanhoudt. Hoewel de maatstaf voor het leggen van het beslag zwaarder is dan in de Nederlandse procedure en er tevens zekerheid gesteld moet worden, kent de procedure enkele voordelen indien u te maken heeft met een debiteur die bankrekeningen in meerdere Europese landen aanhoudt.
Voor verdere vragen over het leggen van conservatoir beslag kunt u contact opnemen met Teun van der Weijden.
