In mijn vorige blog schreef ik dat het ontwerp van kleding kan worden beschermd door middel van het niet-ingeschreven gemeenschapsmodellenrecht, een geregistreerd modelrecht en het auteursrecht. In dit blog wordt aan de hand van een recent gewezen arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden besproken wanneer er sprake is van een inbreuk op het auteursrecht op, in dit geval, een jas.
The Sting en Krakatau
Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op 23 juni 2020 geoordeeld over de vraag of The Sting met haar parka District Foxy inbreuk maakt op het auteursrecht van Krakatau op de Liner Parka model Qw183.
Auteursrechtelijke bescherming
Om tot een goed oordeel te komen dient het hof allereerst vast te stellen of de Liner Parka een auteursrechtelijk beschermd werk is. De voorzieningenrechter heeft in eerste aanleg de criteria op een rij gezet aan de hand waarvan moet worden bepaald of een werk auteursrechtelijk beschermd is door te citeren uit een eerder arrest van de Hoge Raad van 22 februari 2013:
Voor de beantwoording van de vraag of sprake is van inbreuk op een auteursrecht op een gebruiksvoorwerp dient beoordeeld te worden in welke mate de totaalindrukken van het beweerdelijk inbreuk makende werk en het beweerdelijk bewerkte of nagebootste werk overeenstemmen. De auteursrechtelijk beschermde trekken of elementen van laatstbedoeld werk zijn daarbij bepalend, met dien verstande dat ook een verzameling of bepaalde selectie van op zichzelf niet beschermde elementen, een (oorspronkelijk) werk kan zijn in de zin van de Auteurswet, mits die selectie het persoonlijk stempel van de maker draagt. Bij de vergelijking van de totaalindrukken dienen dus ook onbeschermde elementen in aanmerking te worden genomen, voor zover de combinatie van al deze elementen in het beweerdelijk nagebootste werk aan de "werktoets" beantwoordt. Voorts geldt dat de enkele omstandigheid dat het werk of bepaalde elementen daarvan, passen binnen een bepaalde mode, stijl of trend niet betekent dat het werk of deze elementen zonder meer onbeschermd zijn. Onderzocht moet worden of de vormgeving van de (combinatie van de) verschillende elementen zodanig is dat aangenomen kan worden dat met het ontwerp door de maker op een voldoende eigen wijze uiting is gegeven aan de vigerende stijl, trend of mode.
De voorzieningenrechter heeft in zijn oordeel gekeken naar alle kenmerken van de jas. Er wordt onder andere gekeken naar de geheel gladde front van de jas dat niet voorzien is van zakken, kleppen of logo’s, de ristssluiting, de schuin verlopende brede zwarte rubberen ritsen met afdekkapjes aan de bovenzijde, de kleur van de capuchon, de binnen jas en de kleuren daarvan. De voorzieningenrechter oordeelt dat de combinatie van al deze los van elkaar reeds in de markt bekende en in beginsel onbeschermde elementen maakt dat ten aanzien van de Liner Parka sprake is van creatieve keuzes van de maker die de jas als geheel toch een eigen duidelijk herkenbaar aanzien en karakter geven, met een duidelijk gestileerd en in het oog springend beeld tot gevolg.
Het hof verenigt zich met deze motivering, en voegt daar nog het volgende aan toe. In hoger beroep heeft The Sting haar verweer, dat de Liner Parka niet oorspronkelijk is, verder uitgewerkt. The Sting heeft gewezen op jassen die al eerder in de markt waren, die volgens haar lijken op de Liner Parka (waardoor de Liner Parka geen eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker heeft). Het hof vergelijkt de jassen met elkaar en komt tot het oordeel dat de jassen te veel verschillen van de Liner Parka waardoor de Liner Parka auteursrechtelijk beschermd is.
Inbreuk op het auteursrecht
Ten slotte komt ook het hof tot de conclusie op basis van een totaalindruk van de Liner Parka tegenover de Distrikt Foxy dat sprake is van een inbreuk op het auteursrecht van het ontwerp van de jas van Krakatau. Wanneer de jassen met elkaar worden vergeleken wordt duidelijk dat de totaalindrukken die beide jassen wekken, ook wat maatvoering betreft, nagenoeg gelijk zijn. Ondanks dat er ook verschillen zijn tussen de jassen wordt de grote gelijkenis in totaalindruk van beide jassen onvoldoende weggenomen.
Conclusie
Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van een inbreuk op het auteursrecht wordt gekeken of de totaalindrukken overeenkomen. Het is niet vereist voor het aannamen van inbreuk op het auteursrecht (in dit geval) de jassen niet identiek aan elkaar zijn. Zelfs indien de jassen op een aantal (kleine) punten van elkaar verschillen kan er nog steeds sprake zijn van eenzelfde totaalindruk, en dus van auteursrechtinbreuk.
Lorena van den Berg, advocaat auteursrecht
