Hoe vervelend is het immers wanneer u pas merkt dat uw klant uw facturen niet betaalt (of niet kan betalen), nadat u uw producten al aan deze klant heeft geleverd of uw diensten al ten behoeve van deze klant heeft verricht. Met eenvoudige juridische hulpmiddelen kan uw onderneming tegen dergelijke risico’s beschermd worden. In dit artikel gaan wij in op zo’n juridisch hulpmiddel: de mogelijkheid tot het verlangen van vooruitbetaling. Met vooruitbetalen wordt bedoeld het betalen voorafgaand aan de levering.
Mag ik als ondernemer vooruitbetaling verlangen in zakelijke (B2B) verhoudingen?
In het Nederlandse rechtsstelsel geldt de partijautonomie oftewel het beginsel van contractsvrijheid. Dit betekent onder meer dat partijen bij een contract in beginsel vrij zijn om te bepalen wat de inhoud van hun onderlinge contract is. Een gevolg van deze partijautonomie is dat veel wettelijke bepalingen in het zakelijke contractenrecht van regelend recht zijn. Dat wil zeggen dat van deze bepalingen in een contract kan worden afgeweken. In principe is in zakelijke verhoudingen dus alles via een contract te regelen. Eigenlijk alleen een contractsbepaling die door inhoud of strekking in strijd is met dwingende wetsbepalingen, de goede zeden of de openbare orde is tussen partijen nietig en wordt dus geacht niet te bestaan.
Omdat in een contract van alles mag worden afgesproken, mag u als ondernemer met uw zakelijke klant afspreken dat er vóór de levering van het product of de dienst moet worden betaald.
Hoe kan ik als ondernemer vooruitbetaling met mijn zakelijke klant overeenkomen?
Een volgende vraag is dan, hoe u als ondernemer met uw zakelijke klant kan afspreken dat er vóór de levering betaald moet worden. De partijautonomie brengt niet alleen met zich dat partijen vrij zijn om te bepalen wat de inhoud van hun contract is, maar heeft ook tot gevolg dat er vrijheid bestaat over de vorm van het contract. Dit betekent dat de vooruitbetaling in principe in een WhatsApp-berichtje, op een bierviltje, of zelfs mondeling kan worden afgesproken. Bewijsrechtelijk geniet het echter de voorkeur om de vooruitbetaling schriftelijk te bedingen. Om te voorkomen dat van de ene klant wél en van de andere klant géén vooruitbetaling kan worden verlangd, is het aan te bevelen om in de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden, die vaak standaard in de offerte van toepassing worden verklaard, de mogelijkheid tot het verlangen van vooruitbetaling vast te leggen. Dit kan onder meer met de volgende (standaard-)clausule:
“Opdrachtnemer is altijd bevoegd om een vooruitbetaling te verlangen van opdrachtgever. Indien opdrachtnemer de door hem verlangde (vooruit)betalingen niet krijgt, is opdrachtnemer bevoegd de levering op te schorten en, indien opdrachtgever ook na sommatie daaraan niet voldoet, de overeenkomst voor het nog niet uitgevoerde gedeelte door een schriftelijke verklaring te ontbinden en schadevergoeding van opdrachtgever te vorderen.”
Juist in de coronacrisis waarin wij momenteel verkeren, is het aan te bevelen om te verifiëren of de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden een dergelijke clausule bevatten. Zo niet, dan adviseren wij u als ondernemer om juist in deze onzekere tijden uw algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden aan te (laten) passen. Te meer omdat het behoud van een goede liquiditeitspositie ook op andere wijzen in de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden kan worden ondervangen.
Wat als mijn klant een consument is?
Hiervoor werd ingegaan op de mogelijkheid om vooruitbetaling te verlangen van een zakelijke klant. Zoals aangegeven kan ten opzichte van deze zakelijke klanten relatief eenvoudig vooruitbetaling worden bedongen in de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden. Een punt van aandacht is of deze mogelijkheid ook bestaat als u uw producten niet verkoopt aan een zakelijke klant, maar aan een consument. Onder een consument wordt in dit kader verstaan een natuurlijk persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs-of beroepsactiviteit. Ten opzichte van consumenten moet het bepaalde in artikel 7:26 lid 2 Burgerlijk Wetboek (BW) in acht genomen worden. Dit artikel 7:26 lid 2 BW bepaalt het volgende:
“De betaling moet geschieden ten tijde en ter plaatse van de aflevering. Bij een consumentenkoop kan de koper tot vooruitbetaling van ten hoogste de helft van de koopprijs worden verplicht.”
Artikel 7:26 lid 2 BW bepaalt dus kort gezegd dat bij een consumentenkoop de consument niet in de algemene voorwaarden kan worden verplicht meer dan 50% van de koopprijs vooruit te betalen. Bedingt u als ondernemer in uw algemene voorwaarden wel dat meer dan 50% van de koopprijs voor de levering moet worden betaald, dan kan de consument de rechter vragen het betreffende beding te “vernietigen”. Dit houdt in dat het betreffende beding wordt geacht nooit te hebben gegolden tussen u als ondernemer en de consument. In individuele gevallen mag in de overeenkomst zelf wel van de regel van artikel 7:26 lid 2 BW worden afgeweken. Dit moet dan alleen wel uitdrukkelijk in het contract zelf worden vastgelegd. Een afwijking in de algemene voorwaarden is ten aanzien van een consument niet toegestaan.
Slot
In deze coronacrisis kunt u als ondernemer uw liquiditeitspositie op peil houden door van uw zakelijke klant vooruitbetaling te verlangen. De mogelijkheid om vooruitbetaling te verlangen kan in uw algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden zijn vastgelegd (of door aanpassing daarvan worden vastgelegd). Als u uw producten aan consumenten verkoopt, geldt ten aanzien van deze consumenten dat u in de algemene voorwaarden kan bedingen dat de helft van de koopprijs vooruit wordt betaald.
Wilt u uw algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden in deze onzekere tijden gecheckt hebben, neem dan gerust contact op met één van de ondernemingsrechtadvocaten van Dirkzwager N.V. Naast de mogelijkheid tot vooruitbetaling kunnen zij u ook andere tools geven waarmee u uw goede liquiditeitspositie kunt behouden. Tevens kunnen zij u uitleggen hoe u uw algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden moet hanteren om ervoor te zorgen dat deze ook daadwerkelijk tegen uw klant kunnen worden ingeroepen.
