Laster, smaad en onrechtmatige uitlatingen
Lasterlijke of onrechtmatige uitlatingen over een specifieke persoon, een rechtspersoon of anderszins, die als onwettig worden aangemerkt, kunnen via een rechterlijk bevel tegen hosting partijen van het internet worden verwijderd van internet. Alsdan moet de claimant wel deze partij dagvaarden. Vandaag heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat dit in beginsel wereldwijd weggehaald moet worden.
Woorden van gelijke strekking?
Ook woorden van gelijke doel of strekking vallen onder het rechtelijke bevel tot verwijdering, aldus het Hof:
Met een rechterlijk bevel dat tot doel heeft een onwettige handeling te doen eindigen en herhaling ervan te voorkomen alsook te verhinderen dat de betrokken belangen verder worden geschaad, kunnen deze doelstellingen dan ook enkel daadwerkelijk worden bereikt indien dat bevel zich kan uitstrekken tot informatie waarvan de inhoud in wezen dezelfde boodschap bevat, maar die door de gebruikte woorden of de combinatie daarvan iets anders is geformuleerd dan de informatie waarvan de inhoud onwettig is verklaard. Anders zouden namelijk de gevolgen van een dergelijk bevel – zoals de verwijzende rechter opmerkt – gemakkelijk kunnen worden omzeild doordat berichten worden opgeslagen die nauwelijks verschillen van berichten die eerder onwettig zijn verklaard, wat zou kunnen leiden tot een verveelvoudiging van de procedures die de betrokkene moet instellen om de praktijken waarvan hij het slachtoffer is, te doen eindigen.
Verwijdering content
Hoewel er geen algemeen toezichtsverplichting geldt voor internethosters (om opgeslagen informatie weg te halen), en zij ook niet gedwongen kunnen worden tot actief zoeken naar feiten of omstandigheden die aan de onwettige inhoud ten grondslag liggen, is het instellen van gebod tot verwijdering van content - bij dagvaarding - tegen dit soort hosting partijen wel mogelijk.
Welke informatie?
De vervolgvraag is hoe precies de informatie moet zijn, om een dergelijk rechterlijk gebod te bewerkstelligen. Volgens het Hof moet een aantal zaken in elk geval worden gesteld:
Gelet op het bovenstaande dient de in punt 41 van dit arrest bedoelde overeenstemmende informatie specifieke gegevens te bevatten die naar behoren zijn aangewezen door degene die het rechterlijke bevel heeft uitgevaardigd, zoals de naam van de persoon op wie de eerder vastgestelde inbreuk betrekking had, de omstandigheden waarin deze inbreuk is vastgesteld en een inhoud die overeenstemt met de eerder onwettig verklaarde inhoud. Verschillen tussen de formulering van die overeenstemmende inhoud en de formulering van de onwettig verklaarde inhoud mogen hoe dan ook niet van dien aard zijn dat de betrokken hostingprovider verplicht is die inhoud autonoom te beoordelen.
Oftewel, het moet gaan om specifieke informatie en gegevens, zoals de naam van de persoon die schade lijdt, de omstandigheden en de inhoud van de berichten op bijvoorbeeld social media, in Google Reviews, op fora of in forum berichten en andere onrechtmatige publicaties.
Het is aan de eisende partij om dit bij dagvaarding aan haar eis en grondslag te leggen.
Wereldwijd weghalen!
Volgens het arrest kan een rechterlijk gebod zelfs "wereldwijd gevolgen sorteren". Het Hof verwoordt dat als volgt:
Met het oog op de beantwoording van deze vraag zij eraan herinnerd dat richtlijn 2000/31, zoals met name blijkt uit artikel 18, lid 1, ervan, niet voorziet in enige – met name territoriale – beperking van de reikwijdte van de maatregelen die de lidstaten overeenkomstig die richtlijn mogen treffen.
Mede gelet op de punten 29 en 30 van dit arrest staat richtlijn 2000/31 er dan ook niet aan in de weg dat die rechterlijke bevelen wereldwijd gevolgen sorteren.
Uit de overwegingen 58 en 60 van die richtlijn blijkt echter dat de Uniewetgever het wegens de mondiale dimensie van de elektronische handel noodzakelijk achtte ervoor te zorgen dat de Unievoorschriften op dit gebied coherent zijn met de op internationaal niveau toepasselijke voorschriften.
De lidstaten moeten erop toezien dat de maatregelen die zij treffen en die wereldwijd gevolgen sorteren, naar behoren rekening houden met laatstgenoemde voorschriften.
Conclusie
Dit is een (zeer) verstrekkend arrest. Wordt vastgesteld dat er sprake is van onwettige informatie, dan dienen hostingproviders dit soort informatie in beginsel direct wereldwijd weg te halen, om zo verdere reputatieschade te voorkomen.
Joost Becker, advocaat internetrecht
