Cruijff kan fotoboek niet verbieden

Cruijff kan het fotoboek ‘Johan Cruijff de Ajacied’ niet verbieden. Dat heeft de Rechtbank Amsterdam op 14 april 2010 bepaald.  In het fotoboek staat een verzameling foto’s uit de Ajax-tijd van Cruijff als voetballer. Het boek wordt uitgegeven door Tirion. Cruijff doet tevergeefs een beroep op zijn portretrechten en merkrechten.

Portret van Cruijff

De rechtbank overweegt dat Cruijff weliswaar een redelijk belang kan hebben zich te verzetten tegen publicatie van zijn portret, maar dat enkele feit is nog niet voldoende. Er dient een belangenafweging plaats te vinden om te kunnen oordelen of de publicatie onrechtmatig is. Als die belangenafweging in het voordeel van Cruijff uitvalt, kan hij met succes optreden.

De afgewogen belangen zijn enerzijds de privacybescherming en commerciële belangen van Cruijff en anderzijds het recht om inlichtingen door te geven (vrijheid van meningsuiting) van de uitgever.

Zelfbeschikkingsrecht?

Cruijff voerde onder verwijzing naar het Reklos-arrest allereerst aan dat hem een zelfbeschikkingsrecht toekomt, met andere woorden dat pas eerst tot publicatie van zijn portret kan worden overgegaan nadat toestemming is verleend. De rechtbank gaat daar niet in mee, omdat zij vindt dat het recht op persoonlijke levenssfeer niet een absoluut gewicht heeft dat in beginsel groter is dan het recht op vrijheid van meningsuiting. Er dient dus nog steeds een belangenafweging plaats te vinden.

Belangenafweging

Cruijff stelt dat hij een redelijk belang heeft om op te treden, omdat het publiek zal denken dat hij heeft ingestemd met het boek. Dat acht de rechtbank niet aannemelijk, omdat de foto’s zijn gemaakt in het kader van de vrije nieuwsgaring en Cruijff niet speciaal heeft geposeerd. Het publiek zal Cruijff dus in die zin niet associëren met het boek, aldus de rechtbank. Er is ook geen sprake van een onwenselijk associërende of diskwalificerende context.

Cruijff stelt ook dat hij voor het verlenen van toestemming aan Tirion een vergoeding van € 100.000 had kunnen bedingen. Dat bedrag is echter niet onderbouwd. De rechtbank overweegt dat mede gelet op het feit dat de foto’s in het kader van de vrije nieuwsgaring zijn gemaakt op momenten dat Cruijff als voetballer in de openbaarheid trad en Tirion Cruijff vooraf een vergoeding heeft aangeboden, waarop Cruijff niet op heeft gereageerd, Cruijffs commerciële belang (verzilverbare populariteit) het recht op vrijheid van meningsuiting niet opzij kan zetten.

Cruijff-merken

Ook het beroep op de Cruijff-merken gaat niet op, onder meer omdat Tirion volgens de rechtbank een geldige reden heeft voor het gebruik van de naam Cruijff. Van Tirion kan immers niet verwacht worden dat zij zich bij een boek over Cruijff onthoudt van het gebruik van die naam. Zij moet het onderwerp van het boek kunnen benoemen, aldus de rechtbank.

Het is afwachten of Cruijff van deze uitspraak in hoger beroep gaat.