UPDATE 26 januari 2021: op 24 december 2020 hebben de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) na maandenlang overleg op de valreep een handelsakkoord bereikt over de afspraken die gelden per 1 januari 2021. Met het handelsakkoord werd de gevreesde ‘harde’ Brexit voorkomen. Tot en met 31 december 2020 gold een overgangsperiode, waarin alle EU-regels en wetten voor het VK nog golden. De overgangsperiode is inmiddels afgelopen en de nieuwe afspraken zijn van kracht.
Het Brexitteam van Dirkzwager volgt de ontwikkelingen op de voet. Specialisten vanuit verschillende disciplines werken nauw samen om uw vragen te kunnen beantwoorden en u te adviseren over de gevolgen van de Brexit. In onze blogs zetten wij de voor u meest relevante gevolgen op een rij.
Wilt u meer weten, neem dan contact op met ons team of met uw vaste contactpersoon van Dirkzwager. Wij helpen u graag verder.
Gevolgen voor bestaande contracten
Een Brexit tast de geldigheid van een bestaand contract in principe niet aan. Zowel de Nederlandse als de Britse contractspartij zal haar verplichtingen uit een bestaand contract ook na de Brexit gewoon moeten blijven nakomen.
Het is echter maar de vraag of bepaalde contractuele verplichtingen na de Brexit zonder complicaties kunnen worden nagekomen. De Europese Unie is een douane-unie waarbinnen vrij verkeer van goederen en diensten bestaat. De Brexit zal ertoe leiden dat het Verenigd Koninkrijk geen deel meer uitmaakt van deze douane-unie. Bij de grenzen van het Verenigd Koninkrijk zullen wederom douaneformaliteiten in acht moeten worden genomen. De brancheorganisaties voor transport voorzien daardoor grote vertragingen bij de in- en uitvoer van producten in het Verenigd Koninkrijk en de media waarschuwt voor lange rijen bij de grens.
Voor u als ondernemer betekent dit dat de kans groot is dat de contractueel overeengekomen levertijden worden overschreden. Ook is het goed mogelijk dat niet helder is welke contractspartij verantwoordelijk is voor het in acht nemen van de douaneformaliteiten. Bovendien kunnen extra kosten ontstaan voor de benodigde (grens-handelingen en douaneformaliteiten. Indien daarover geen duidelijke contractuele afspraken zijn gemaakt, is het niet duidelijk voor wiens rekening deze extra kosten komen, wie de extra benodigde (grens-)handelingen en douaneformaliteiten moet verrichten en wie de eventuele schade als gevolg van deze grensproblemen zal moeten dragen. Dat zal onder meer afhangen van de tekst van de overeenkomst (en/of de eventuele toepasselijke algemene voorwaarden) en het op de overeenkomst van toepassing zijnde recht.
U dient zich ook te realiseren dat in uw handelscontracten bepalingen kunnen zijn opgenomen die rechten en/of verplichtingen verbinden aan een bepaald geografisch gebied. Denk bijvoorbeeld aan een distributie- of agentuurovereenkomst waarin is opgenomen dat de distributeur of de agent (al dan niet exclusief) in de EU zijn activiteiten mag ontplooien. Er kan dan niet zonder meer gezegd worden dat deze distributeur of agent ook na de Brexit nog bevoegd is om in het Verenigd Koninkrijk werkzaam te zijn.
In al deze gevallen kan het zeer zinvol zijn juridisch advies in te winnen. Bijvoorbeeld om daarna goed geïnformeerd het gesprek aan te gaan met uw contractspartij en het contract op de post-Brexitsituatie aan te passen.
Geschillen over contracten
Komt u er onverhoopt niet uit met uw contractspartij dan kan een juridisch geschil ontstaan. De Brexit heeft ook gevolgen voor juridische procedures. Nu wordt op basis van Europese Verordeningen bepaald welk recht op het contract van toepassing is en welke rechter bevoegd is om over een geschil over dat contract te oordelen. Als het Verenigd Koninkrijk geen onderdeel meer uitmaakt van de EU, zijn deze verordeningen niet meer van toepassing. Er kan dan onzekerheid bestaan over het toepasselijke recht en de bevoegde rechter, dat bepaald zal moeten worden op grond van de nationale regels van de betrokken landen en mogelijke verdragen tussen die landen. Als u een procedure op een verkeerde wijze aanhangig maakt, kan dat nadelige gevolgen of zelfs aansprakelijkheid opleveren. Laat u zich hierbij dus goed adviseren.
Aandachtspunten voor nieuwe contracten
Staat u op het punt om een nieuw contract te sluiten met een Brits bedrijf, weet dan dat u bovenstaande nadelige effecten en risico’s kunt beperken door het opnemen van specifieke contractvoorwaarden.
Zo kunt u overeenkomen dat de contractspartijen de voorwaarden in het contract in overleg kunnen wijzigen (een zogenaamde “heronderhandelingsclausule”). Daarnaast kan het zinvol zijn om een uitgebreide ‘force majeure’ (overmacht) bepaling op te nemen en/of afspraken te maken over douaneformaliteiten en douane- en/of invoerrechten. Het is zelfs mogelijk te bedingen dat u het contract zal mogen beëindigen in geval van een Brexit, zonder verplichting tot betaling van schadevergoeding. Omdat het nog niet duidelijk is wat de Brexit zal betekenen voor de tenuitvoerlegging van Nederlandse vonnissen in het Verenigd Koninkrijk en vice versa adviseren wij u tevens om in nog te sluiten contracten een arbitrageclausule op te nemen.
Indien u aan het Verenigd Koninkrijk gaat leveren, kunt u daarnaast bijvoorbeeld denken aan een prijsaanpassingsmogelijkheid in geval van verhoogde (douane-)kosten. Ook kan het, in het geval van export naar het Verenigd Koninkrijk, verstandig zijn geen harde levertermijnen overeen te komen en uw schade bij late dan wel gebrekkige levering zoveel mogelijk te beperken. In B2B-contracten is een vergaande beperking van uw aansprakelijkheid wettelijk toegestaan.
Conclusie
Al bestaat er nog veel onzekerheid rondom Brexit, u kunt zich hierop toch al voorbereiden. Goede contractclausules kunnen u helpen de negatieve gevolgen van een Brexit te verminderen.