Het recht op geografische aanduidingen
Er zijn vele soorten geografische aanduidingen voor voedsel en drank. Typerend voor dit soort aanduidingen is dat hun kenmerken hoofdzakelijk aan de geografische oorsprong is toe te schrijven. Onder geografische aanduiding wordt immers verstaan
'een aanduiding die aangeeft dat de betrokken gedistilleerde drank zijn oorsprong op het grondgebied van een land of in een regio of plaats op dat grondgebied heeft wanneer een bepaalde kwaliteit, reputatie of ander kenmerk van die gedistilleerde drank hoofdzakelijk valt toe te schrijven aan zijn geografische oorsprong.
Dergelijke geografische aanduidingen zijn beschermd tegen elk misbruik, nabootsing of voorstelling ervan, en tegen aanduidingen als 'smaakt als ...'.
Voorstelling van producten
De hamvraag is dus: roept de naam Verlados voor appelcider een voorstelling van de beschermde geografische aanduiding Calvados op?
Dit lijkt op een merkrechtelijke toets, ingegeven door de consumentenbescherming van een merk. Volgens het Hof van Justitie dient men hiertoe 'na te gaan of de voor de aanduiding van het product in kwestie gebruikte term een deel van de benaming bevat, [en] ook of de consument bij het zien van de naam van het product als referentiebeeld het artikel waarvoor die benaming geldt voor de geest zal komen'. De vermoedelijke verwachting van een normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde Europese consument geldt hier, niet per se beperkt tot de Finse consument.
Het Hof legt uit dat een beschermde benaming als voorstelling voor de geest komt wanneer verkoopbenamingen met een vergelijkbaar uiterlijk een 'fonetische en visuele gelijkenis vertonen', en 'conceptueel dicht bijeenliggen'.
Gelijksoortige dranken?
Het Hof overweegt dat de producten in casu vergelijkbaar zijn, omdat ze bij zeer gelijksoortige aangelegenheden worden gedronken. Er dient ook rekening te worden gehouden met gegevens die erop wijzen dat de gelijkenis niet berust op toeval. Beide benamingen eindigen op het suffix 'dos', hetgeen in het Fins geen specifieke betekenis heeft, en pas later is toegevoegd na een sterke toename van uitvoer van Calvados naar Finland in de jaren 1990-2001.
Het Hof oordeelt verder dat er zelfs sprake kan zijn van een voorstelling wanneer er geen risico op verwarring tussen de betrokken producten bestaat, maar dat het er met name om gaat dat het publiek er niet toe wordt gebracht een gedachte associatie te maken met betrekking tot de oorsprong van het product, en dat een marktdeelnemer niet ten onrechte profiteert va de reputatie van de betrokken geografische aanduiding.
Oordeel aan nationale rechter
De nationale rechter dient de zaak verder te behandelen, met inachtneming van bovenstaande criteria. Het is zeker niet ondenkbaar dat geoordeeld wordt dat de benaming Verlados een voorstelling van Calvados oproept.
Joost Becker, advocaat merkenrecht
