Framed linken
In eerdere bijdrages hebben wij al het onderscheid uiteengezet tussen framed linken en andere vormen van linken. Framed linken houdt kort gezegd in dat een werk op een voor het publiek vrij toegankelijke andere website wordt geplaatst via een framing techniek.
De (rechts)vraag die in deze rechtszaak over auteursrecht voorligt is of het framed linken een zogenoemde mededeling aan het publiek is, die is voorbehouden aan de auteursrechthebbende.
Thumbnails
In de kwestie waarin het Hof vandaag uitspraak doet gaat het met name om ‘digitale reproducties in de vorm van thumbnails’ die gereduceerd worden afgebeeld, als framed link.
Daarbij maakt het volgens het Hof niet uit dat de thumbnail verkleind is, want ‘de wijziging van de omvang van de betrokken werken [is] niet van belang voor de vraag of er sprake is van een handeling bestaande in een mededeling aan het publiek, zolang de originele elementen van die werken herkenbaar zijn’.
SPK heeft een oordeel hierover uitgelokt door het linken naar dit soort thumbnails, als framed link, van auteursrechtelijk beschermde werken die in de catalogus van VG Bild-Kunst zijn opgenomen. Is hier toestemming van VG Bild-Kunst voor vereist?
De rechtsvraag
De rechtsvraag luidt of deze framing techniek van die thumbnails zelf moet worden aangemerkt als een mededeling aan het publiek. Het Hof oordeelt kort gezegd dat dat zo is.
Het Hof legt hiertoe uit dat het begrip „mededeling aan het publiek” een ruime betekenis heeft, en auteurs een hoge mate van bescherming genieten zodat zij een passende beloning voor het gebruik van hun werk kunnen ontvangen.
Of er sprake is van een een dergelijke mededeling zijn 2 stappen relevant, te weten 1) een in de mededeling van een werk bestaande handeling en 2) de mededeling van dit werk aan een publiek. De vraag daarbij is onder meer of 1) er toegang tot het werk wordt verleend aan 2) onbepaald aantal potentiële ontvangers. Dit moet van geval tot geval ‘geïndividualiseerd’ beoordeeld worden.
Toegepast op framed linken komt het Hof tot het volgende analyse:
‘35 Meer bepaald volgt uit de rechtspraak van het Hof allereerst dat de techniek van framing, die erin bestaat dat een pagina van een website in meerdere kaders wordt verdeeld waarbij in één van die kaders via een aanklikbare link of een geïntegreerde link (inline linking) een element zichtbaar wordt dat van een andere site afkomstig is, zodat voor de gebruikers van die website verborgen blijft uit welke omgeving dat element afkomstig is, een handeling bestaande in een mededeling aan het publiek is in de zin van de in de punten 30 en 31 van dit arrest genoemde rechtspraak, aangezien die techniek tot gevolg heeft dat het weergegeven element ter beschikking staat van alle potentiële gebruikers van die website (zie in die zin arrest van 13 februari 2014, Svensson e.a., C‑466/12, EU:C:2014:76, punten 20, 22 en 23).
36 Voorts volgt uit de rechtspraak van het Hof dat aangezien de techniek van framing dezelfde techniek gebruikt als die welke reeds gebruikt is om het beschermde werk op de oorspronkelijke website aan het publiek mee te delen, namelijk die van het internet, deze mededeling niet voldoet aan de voorwaarde dat zij wordt gedaan aan een nieuw publiek, en zij dus geen „mededeling aan het publiek” in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29 is, zodat daarvoor niet de toestemming van de houders van het auteursrecht nodig is (zie in die zin arrest van 13 februari 2014, Svensson e.a., C‑466/12, EU:C:2014:76, punten 24‑30).
37 Opgemerkt zij echter dat deze rechtspraak berustte op de feitelijke vaststelling dat voor de toegang tot de betrokken werken op de oorspronkelijke website geen enkele beperkende maatregel werd gehanteerd (arrest van 13 februari 2014, Svensson e.a., C‑466/12, EU:C:2014:76, punt 26, en beschikking van 21 oktober 2014, BestWater International, C‑348/13, niet gepubliceerd, EU:C:2014:2315, punten 16 en 18). Bij gebreke van dergelijke maatregelen heeft het Hof dus geoordeeld dat de rechthebbende, door zijn werk vrijelijk ter beschikking van het publiek te stellen of daarvoor toestemming te geven, van meet af aan alle internetgebruikers als publiek voor ogen had en aldus ermee had ingestemd dat derden zelf handelingen bestaande in de mededeling van dat werk verrichtten.
38 In een situatie waarin een auteur vooraf, uitdrukkelijk en zonder voorbehoud toestemming geeft voor de publicatie van zijn artikelen op de website van een krantenuitgever, zonder verder gebruik te maken van technische middelen die de toegang tot deze werken vanaf andere websites beperken, kan hij in wezen dus worden geacht toestemming te hebben verleend voor de mededeling van deze werken aan alle internetgebruikers (arrest van 16 november 2016, Soulier en Doke, C‑301/15, EU:C:2016:878, punt 36 en aldaar aangehaalde rechtspraak).’
Beperkende maatregelen (technische voorzieningen)?
Bij het Hof lag specifiek de vraag voor of dit bovenstaande oordeel ook geldt ingeval de auteursrechthebbende beperkende maatregelen heeft genomen of opgelegd. Dat is in bepaalde gevallen zo; indien de link de gebruiker ervan in staat stelt om beperkende maatregelen op de website te omzeilen, is alsnog toestemming van de houder van het auteursrecht vereist.
In dit geval had de auteursrechthebbende de verlening van een licentie afhankelijk wil stellen van het nemen van beperkende maatregelen tegen framing, zodat de toegang tot zijn werken vanaf andere websites dan die van zijn licentiehouders beperkt wordt. Daarmee was het publiek waarvoor toestemming was verleend ingeperkt.
In dergelijke omstandigheden kan er niet van worden uitgegaan, aldus het Hof, dat die houder van het auteursrecht ermee heeft ingestemd dat derden zijn werken vrijelijk aan het publiek kunnen meedelen via een framed link. Ingeval de houder van het auteursrecht ‘technische voorzieningen heeft getroffen of zijn licentiehouders heeft verplicht technische voorzieningen te gebruiken die de toegang tot zijn werken vanaf andere websites, door middel van de techniek van framing, beperken teneinde het publiek van zijn werken te beperken tot alleen de gebruikers van de oorspronkelijke website’ is dus alsnog toestemming vereist. Het moet dan wel gaan om een beperking met „doeltreffende technische voorzieningen” die genomen zijn.
Conclusies
Kortom, de techniek van framing waardoor het auteursrechtelijk beschermd werk dat met toestemming van de houder van het auteursrecht op een andere website vrij ter beschikking van het publiek is gesteld, moet worden aangemerkt als een „beschikbaarstelling van dat werk aan een nieuw publiek”. En indien de houder van het auteursrecht beperkende maatregelen tegen de framing van werken heeft getroffen, wordt hij niet geacht te hebben ingestemd zo’n beschikbaarstelling. Die kan dan door de auteursrechthebbende worden tegengegaan, ter bescherming van de commerciële exploitatie van die werken. Dat kan bijvoorbeeld door in een licentieovereenkomst op te nemen dat (met mogelijk maken van) framed linken niet is toegestaan.
Joost Becker, advocaat auteursrecht
