Het recht op stemgeluid, wat is het waard?

Beck is in 2003 ingehuurd om voor TomTom stemopnames in te spreken. Voor de dienst heeft TomTom in 2003 €450,-- voldaan, waarbij het gekochte product is omschreven als de ‘stem Frans male’. Vandaag de dag is de stemopname van de heer Beck voor klanten van TomTom (wijdverspreid) beschikbaar via haar navigatiesystemen.

Beck stelt dat hij door TomTom (danwel studiobeheerder Mulder) is voorgelicht dat zijn stem zou worden gebruikt voor testdoeleinden en dat hij bijna 10 jaar later moet constateren dat zijn stem grootschalig wordt gebruikt in navigatie-apparatuur, hetgeen niet de afspraak was, volgens de heer Beck. Hij start dan ook een procedure bij de Rechtbank Amsterdam, waarvan hij later in hoger beroep komt.

Procedure bij het Hof Amsterdam over het recht op de stem
Beck stelt dat er inbreuk wordt gemaakt op zijn persoonlijkheidsrechten, die hij bezit als uitvoerend kunstenaar; dat er inbreuk werd gemaakt op zijn portretrechten en zijn privacy. Ook stelt hij dat Mulders en TomTom zich onrechtvaardig hebben verrijkt ten koste van hem en dat onrechtmatig jegens hem was gehandeld. Nadat al deze vorderingen in eerste aanleg zijn afgewezen, gaat het in het hoger beroep nog slechts over de onrechtvaardige verrijking en het anderszins onrechtmatig handelen.

Beck voert wederom aan dat TomTom zich zonder redelijke grond ten koste van hem heeft verrijkt, door tegen een dagvergoeding zijn stem te gebruiken in tientallen miljoenen apparaten en daarbij geen marktconforme buyout aan te bieden. De rechtbank had reeds uitgemaakt dat een betaling van ongeveer €450,-- gebruikelijk was voor een stemopname van losse woorden en zinsneden, in verschillende talen. Beck voert nu aan dat die vergoeding een dagvergoeding betreft en niet een gebruiksvergoeding. Beck verwijst daarbij naar de vergoeding die aan auteurs, vertalers en fotografen pleegt te worden betaald.

Het Hof oordeelt dat Beck geen aanspraak heeft op een hogere vergoeding. Ook oordeelt het Hof dat het hier niet gaat om een auteursrechtelijk beschermde prestatie, anders dan bij een vergoeding aan auteurs, vertalers en fotografen. Beck heeft daarbij nog gesteld dat indien hem was verteld dat zijn stem niet zou worden gebruikt om te testen, maar in tientallen miljoenen apparaten van TomTom, hij nooit met de opdracht akkoord was gegaan tenzij een “fatsoenlijke buyout” was aangeboden. In 2003 was TomTom echter nog een klein, startend bedrijf waarbij het in het geheel niet zeker is dat een buyout akkoord zou zijn geweest, aldus het Hof. Van verrijking is dus volgens het Hof geen sprake. Het overigens door Beck overlegde bewijs, welk bewijs naar zijn standpunt een duidelijke link legde naar andere situaties en verklaringen waarin meer of anders werd betaald, kan het hof ook niet overtuigen.

 TomTom en Mulders hebben echter ontkend dat zij hebben voorgewend dat de opname voor testdoeleinden was en Beck heeft daar tegenover geen ander bewijs aangeboden.

 Slotsom
De slotsom is dat TomTom de stem mag blijven gebruiken en dat de destijds betaalde vergoeding daarvoor in redelijkheid voldoende was.