Illegale downloaders
Dutch Film Works (DFW), een belangenorganisatie van rechthebbenden (makers) van films, probeert al geruime tijd illegale downloaders - rechtstreeks - aan te pakken. Tussen 21 december 2017 en 2 februari 2018 heeft DFW geconstateerd dat een aantal internetgebruikers via IP-adressen van Ziggo de film ‘The Hitman’s Bodyguard’ hebben gedownload via BitTorrent en daarmee inbreuk hebben gemaakt op het auteursrecht van de makers van deze film.
Vordering tot afgifte persoonsgegevens
DFW vordert daarom van Ziggo om de persoonsgegevens van deze klanten aan haar af te geven of te verstrekken, om deze te kunnen aanspreken.
In het kader hiervan heeft het Hof Arnhem-Leeuwaarden in haar arrest van 5 november 2019 moeten beoordelen wiens belang in dit geval zwaarder weegt: het belang van DFW op bescherming van haar intellectuele eigendomsrechten of het belang van Ziggo op bescherming van de persoonsgegevens van haar klanten. Kort gezegd gaat het hierbij om de vraag of er een verplichting rust op Ziggo tot het verstrekken van deze persoonsgegevens aan DFW.
Na een analyse van het beoordelingskader komt het hof tot de conclusie dat voor de beoordeling van de vraag of er een rechtsplicht tot afgifte van persoonsgegevens op Ziggo rust (a) sprake moet zijn van een gerechtvaardigd belang, (b) de verwerking noodzakelijk moet zijn en (c) het belang van DFW behoort te prevelaren boven het belang van de betrokken klant van Ziggo.
Het Hof loopt de eisen als volgt af.
1. Gerechtvaardigd belang
Het Hof oordeelt dat DFW een gerechtvaardigd belang heeft bij de verstrekking van persoonsgegevens door Ziggo aan haar, omdat de personen die via BitTorrent de film hebben gedownload opzettelijk inbreuk hebben gemaakt op de intellectuele eigendomsrechten van DFW. DFW heeft een gerechtvaardigd belang om tegen die personen maatregelen te nemen.
2. Noodzakelijk
Naar het oordeel van het hof is het noodzakelijk dat de persoonsgegevens worden verstrekt, omdat DFW alleen op die wijze onderzoek kan doen naar de identiteit van de inbreukmaker.
Ook is aannemelijk gemaakt dat er geen minder ingrijpende mogelijkheid is om de identiteit vast te stellen.
3. Belangenafweging
Bij de belangafweging moet er een juist evenwicht worden gevonden tussen het recht op bescherming van persoonsgegevens van de klanten van Ziggo enerzijds en het recht op bescherming van (intellectuele) eigendom van filmmakers anderzijds.
Bij deze belangenafweging neemt het hof onder andere de algemene voorwaarden van Ziggo in aanmerking. Hierin wordt duidelijk gemaakt dat Ziggo-klanten er rekening mee moeten houden dat als er onrechtmatig gebruik wordt gemaakt van de door Ziggo verschafte toegang tot het internet en Ziggo daarop wordt aangesproken, zij die verantwoordelijkheid zal verleggen naar haar klanten. Daarnaast is het voor het hof relevant dat het hier niet gaat om bijzondere persoonsgegevens, maar (enkel) om de NAW-gegevens van de door DFW aangeleverde IP-adressen.
Wel geeft het hof aan dat ondanks het feit dat het enkel gaat om de verstrekking van NAW-gegevens de gevolgen van de verwerking voor de Ziggo-klanten aanzienlijk kunnen zijn. DFW kan namelijk verschillende acties tegen hen ondernemen. Het kan daarbij gaan om een waarschuwing, maar ook om verhaal van kosten en schadevergoeding door het uitbrengen van een dagvaarding. DFW beoordeelt steeds per geval welke acties of vervolgstappen zij wenst te ondernemen. DFW is volgens het hof echter niet transparant over de criteria die zij aanlegt bij de inzet van haar acties. Daarnaast oordeelt het hof dat DFW ook onvoldoende transparant is over de vraag of, en zo ja, welke bedragen zij van de Ziggo-klanten gaan vorderen. Hierdoor worden de belangen van de betrokken klanten aangetast en kunnen de gevolgen van de verstrekking van de persoonsgegevens niet goed worden ingeschat. Evenmin kan worden toetst of de maatregel die DFW zal treffen passend is. Volgens het hof leidt dit tot een verstoring van het te vinden evenwicht, met name in deze situatie waarbij het onzeker is of de betrokken Ziggo-klant ook daadwerkelijk de inbreukmaker is. Er bestaat namelijk de mogelijkheid dat niet alle klanten zelf de inbreuk hebben gemaakt, omdat ook derden van het IP-adres gebruik gemaakt kunnen hebben.
Het hof komt tot de conclusie dat het juiste evenwicht tussen de privacybelangen van de betrokken Ziggo-klanten enerzijds en het belang van de rechthebbenden van intellectuele eigendomsrechten (nog) niet is bereikt. Het hof vat haar beslissing als volgt samen:
“Naar het oordeel van het hof heeft DFW op een onvoldoende transparante wijze uiteengezet waarop DFW haar beslissing tot een bepaalde actie baseert en over de inhoud en omvang van de bedragen die zij wil vorderen. Daardoor ontbreekt het aan duidelijke en begrijpelijke criteria aan de hand waarvan een inschatting kan worden gemaakt van de gevolgen voor de betrokken Ziggo-klanten van de verstrekking van zijn persoonsgegevens en kan niet worden getoetst of de voorgenomen maatregelen in een redelijke verhouding staan tot het belang dat daarmee voor DFW wordt gediend en het privacybelang van de Ziggoklant dat door de gegevensverstrekking wordt geschonden.”
Tot slot
Vooralsnog hoeft Ziggo de persoonsgegevens van haar klanten niet aan DFW te verstrekken. Toch wil dat nog niet zeggen dat dit zo zal blijven. Het oordeel van de rechter kan namelijk geheel anders uitvallen op het moment dat DFW een transparante werkwijze opstelt waarin zij duidelijk aangeeft welke acties en bedragen zij zal gaan vorderen van de betrokken Ziggo-klanten. Illegale downloaders ontspringen voor deze keer de gerechtelijke dans maar of dit in de toekomst ook zo zal blijven is nog maar zeer de vraag. Partijen kunnen ook nog naar de Hoge Raad hierover.
Lorena van den Berg