De welbekende Top 40 wordt samengesteld door de Stichting Nederlandse Top 40. Al sinds 25 jaren wordt de Top 40 uitgezonden via Radio 538. De Stichting Nederlandse Top 40 en Radio 538 sluiten daarvoor telkens een licentieovereenkomst, op basis waarvan Radio 538 de Top 40 mag uitzenden. De laatste licentieovereenkomst loopt af op 31 december 2018. Onderhandelingen over een nieuwe overeenkomst lopen spaak, kennelijk vanwege de financiële vergoeding die de Stichting Nederlandse Top 40 wenst. Daarom besluit Radio 538 met een eigen hitlijst te komen.
Kort geding procedure
In een persbericht stelt Radio 538 dat de nieuwe hitlijst per 1 november 2018 in plaats van de Top 40 zal worden uitgezonden. Verder stelt Radio 538: "Tot het einde van het jaar is ook de Top 40 nog wekelijks op vrijdagmiddag te horen op 538.nl en 538DAB+." De Stichting Nederlandse Top 40 is het daarmee niet eens, en begint een kort geding procedure bij de Voorzieningenrechter te Amsterdam.
De Stichting vordert in die procedure - kort gezegd - dat Radio 538 de licentieovereenkomst moet nakomen door de Top 40 tot het einde van de looptijd via het FM-netwerk te blijven uitzenden. Radio 538 betoogt daarentegen dat de licentieovereenkomst haar niet verplicht om de Top 40 via het FM-netwerk uit te zenden.
En daar zit de crux. In de licentieovereenkomst staat inderdaad niet opgeschreven dat de Top 40 via het FM-netwerk uitgezonden moet worden. Staat Radio 538 dan in haar recht om de uitzending te verplaatsen naar haar website en het DAB+-netwerk?
Uitleg van de licentieovereenkomst
Nee. De Voorzieningenrechter komt in zijn uitspraak namelijk tot de conclusie dat "een redelijke uitleg van de overeenkomst [mee]brengt (...) dat Radio 538 de wijze van uitzending niet zo mag veranderen dat een substantieel lager aantal luisteraars wordt bereikt."
De Stichting Nederlandse Top 40 had een onderzoek laten zien, waaruit blijkt dat de groep luisteraars via DAB+ veel kleiner is dan het aantal luisteraars via FM. Volgens de Voorzieningenrechter "moet in het licht van de geschiedenis en de totstandkoming van de overeenkomst en de feitelijke invulling ervan, worden aangenomen dat een structurele wijziging van uitzenden alleen kan plaatsvinden met instemming van beide partijen. Het verplaatsen van de uitzending van de FM zender naar Internet en DAB+ kanaal, moet als een zodanige wijziging worden gezien." De vorderingen van de Stichting Nederlandse Top 40 worden grotendeels toegewezen, en Radio 538 moet de Top 40 tot en met het einde van het jaar op het FM-netwerk uitzenden.
Deze uitspraak is een goed voorbeeld van toepassing van de zogenoemde Haviltex-maatstaf. Die houdt in dat bij twijfel over de interpretatie van een overeenkomst, altijd een redelijke uitleg moet volgen: wat hadden partijen voor ogen toen ze de overeenkomst sloten, en wat mogen ze van elkaar verwachten? De Stichting Nederlandse Top 40 mocht volgens de Amsterdamse Voorzieningenrechter verwachten dat de Top 40 op het FM-netwerk uitgezonden zou blijven worden.
