Waar het nu niet altijd is toegestaan na een vroegpensionering weer te gaan werken, is dat per 1 juli 2023 wel gewoon mogelijk. Dit biedt mogelijkheden voor organisaties die met een nijpend tekort aan arbeidskrachten kampen, zoals bijvoorbeeld binnen de zorg.
Fiscale facilitering
Pensioen is bedoeld als inkomensvervanging op het moment dat een werknemer zijn of haar pensioen vanwege ouderdom laat uitkeren. De fiscale facilitering van pensioen is op deze gedachte gestoeld (artikel 18 lid 1 Wet op de loonbelasting 1964). Zonder fiscale facilitering zouden de pensioenaanspraken van deelnemers direct en volledig in één keer belast worden, dus nog zonder dat het pensioen feitelijk tot uitkering komt. Bij de gedachte van het pensioen als inkomensvoorziening past volgens de fiscus niet dat werknemers besluiten hun pensioen vervroegd te gaan opnemen en vervolgens toch nog blijven of weer gaan werken.
Intentieverklaring
Tot 1 juli 2023 is het beleid van de fiscus dat op het moment dat een werknemer besluit zijn pensioen op te nemen, de werknemer moet stoppen met werken. Werknemers moeten hiertoe een intentieverklaring tekenen en zich aan die verklaring houden, willen zij niet alsnog geconfronteerd worden met een pensioenaanspraak die volledig en in één keer belast wordt. Deze voorgeschreven intentie geldt niet als de werknemer al binnen vijf jaar vóór zijn AOW-leeftijd zit op het moment dat het pensioen vervroegd wordt opgenomen. Dan is een vervroegde opname van het pensioen zonder aanvullende voorwaarden mogelijk. De verplichte intentie raakt dus alleen de werknemers die ver vóór hun AOW-leeftijd hun pensioenpot willen aanwenden. Die groep werknemers kan dan later niet meer besluiten weer te gaan werken. Zie in dit kader het Vraag en Antwoord van de Belastingdienst: V&A 08-014.
Wijziging
Met de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen per 1 juli 2023 kan ook de groep werknemers die buiten de vijfjaarstermijn zitten, net als de werknemers die hun pensioen hebben opgenomen binnen vijf jaar vóór de AOW-leeftijd, wel weer gaan werken. De intentieverklaring komt met directe werking te vervallen, zo volgt uit pagina 247 van de memorie van toelichting bij de Wet toekomst pensioenen. Wie weet gaan de pensionado’s daarmee dé oplossing bieden voor de huidige arbeidsmarktkrapte! De weg is immers voor gepensioneerde herintreders vrij gemaakt; de fiscale barrière is verdwenen.
Vervroegingsleeftijd
Voor het vervallen van de intentieverklaring wordt wel een nieuwe fiscale voorwaarde geïntroduceerd. Per 1 juli 2023 is namelijk een vervroegingsleeftijd geïntroduceerd, oftewel een minimale pensioenleeftijd. Het pensioen mag niet eerder ingaan dan 10 jaar vóór de AOW-leeftijd. Zolang daar maar aan is voldaan, maakt het niet uit of de pensionado daarna blijft werken of ooit weer besluit te gaan werken. Het opnemen van het pensioen hoeft dan dus geen definitief vaarwel tegen het arbeidzame leven te betekenen. Overigens heeft deze introductie van de minimale pensioenleeftijd zeker niet op iedere organisatie impact. In veel pensioenreglementen staat al een minimale pensioenleeftijd opgenomen, soms zelfs een leeftijd die minder dan 10 jaar vóór de AOW-leeftijd ligt. Pensioenuitvoerders mogen afwijken van de wet, zolang de regeling maar niet verruimd wordt. Een minimale opnameleeftijd van minder dan 10 jaar vóór de AOW-leeftijd is toegestaan, maar de uitvoerder mag bijvoorbeeld niet een minimale opnameleeftijd van 12 jaar vóór de AOW-leeftijd in het reglement opnemen.
Verlatingsleeftijd
De term vervroegingsleeftijd roept ook de vraag op of er een verlatingsleeftijd geldt, oftewel een leeftijd waarop het opgebouwde pensioen uiterlijk tot uitkering moet komen. Het antwoord hierop was en is ja. Hier is niets aan veranderd; de uiterste leeftijd is en blijft vijf jaar ná de AOW-leeftijd.
Pensioeninzicht
Eveneens per 1 juli 2023 zijn pensioenuitvoerders verplicht een keuzeomgeving voor haar deelnemers in te richten. Deelnemers moeten aan de hand van deze keuzeomgeving begeleid worden door de uitvoerder in de te maken keuzes. Zo zal de keuzeomgeving inzicht moeten verschaffen in de financiële effecten van eventueel eerder of later stoppen met werken, het eerder of later opnemen van pensioen, een hoog/laag pensioen etcetera. Met deze informatie in de hand wordt het werkgevers eenvoudiger gemaakt om samen met werknemers tot een op maat gesneden toekomstscenario te komen. Dat draagt onder meer bij aan de duurzame inzetbaarheid van werknemers en aantot zorgvuldig gewogen pensioenkeuzes te komen.
Via dit kennisportal blijft onze Vakgroep Pensioen u op de hoogte houden over alle relevante ontwikkelingen op pensioenterrein. Die ontwikkelingen dienen zich, mede als gevolg van de Wet toekomst pensioenen (die per 1 juli 2023 in werking treedt), in sneltreinvaart aan!
