Uw testament en auteursrechten

Auteursrechten of copyrights beschermen creatieve prestaties. Auteursrechten kunnen rusten op vele soorten objecten.Zo zijn tekeningen, tekst, afbeeldingen, foto’s, software, huisstijl, muziek, film, kunst en de vorm van producten en andere werken allemaal vatbaar voor auteursrechtelijke bescherming.

Staat u er wel eens bij stil wat er gebeurt met uw auteursrecht wanneer u komt te overlijden? U kunt uw auteursrechten namelijk doorgeven aan uw erfgenamen. Wij kunnen u daarbij helpen.

Auteursrechten en persoonlijkheidsrechten
Het auteursrecht is het exclusieve recht van de maker van een werk, om dat werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Dit is een sterk recht. Elke vorm van kopiëren of verspreiden van een werk is voorbehouden aan de maker ofwel de auteursrechthebbende.

De persoonlijkheidsrechten hangen samen met de auteursrechten op een werk. Deze rechten worden ook wel morele rechten genoemd en zien op de bescherming van het persoonlijke belang van de maker van een werk. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het recht op naamsvermelding of het recht om zich te verzetten tegen het wijzigen of aantasten van uw werk.

De praktijk laat zien dat veel mensen overlijden zonder testament of codicil gemaakt te hebben, terwijl juist met betrekking tot auteursrechten een testament aan te bevelen is.

Overlijden zonder testament
Bij overlijden vererft het auteursrecht automatisch naar uw erfgenamen. Het persoonlijkheidsrecht vererft niet automatisch en gaan met uw overlijden teniet, om dit recht na te laten dient u een testament op te stellen.

Overlijden met testament
In uw testament kunt u benoemen wie uw erfgenamen zijn en voor welke delen. Daarnaast is het mogelijk om specifieke bestanddelen van uw nalatenschap na te laten aan een persoon of instelling, dit doet u door het maken van een legaat.

Auteursrecht
Het auteursrecht vererft automatisch naar uw erfgenamen wanneer het niet expliciet in uw testament wordt genoemd. Indien het uw bedoeling is dat het auteursrecht aan één van de erfgenamen of een ander persoon of instelling toekomt dan dient u dit te regelen door het auteursrecht apart te omschrijven in het testament in de vorm van een legaat. Het auteursrecht is een opzichzelfstaand recht, het is derhalve niet voldoende om alleen uw werken te legateren.

Daarnaast geldt dat het werk zelf en de auteursrechten daarop aan verschillende personen kunnen toekomen. Ook dat moet u expliciet regelen in uw testament.

In geval u een oeuvre aan werken heeft opgebouwd, kunt u in uw testament ervoor kiezen de auteursrechten op het gehele oeuvre aan een of verschillende (rechts)personen te laten vererven. Ook kan het auteursrecht op de werken in het oeuvre worden opgesplitst.

Persoonlijkheidsrechten
Als persoonlijkheidsrechten niet expliciet in het testament worden genoemd, dan gaan ze met het overlijden teniet. Door de persoonlijkheidsrechten op te nemen als legaat in uw testament kunt u ze nalaten aan wie u wenst. In veel gevallen is aan te bevelen om in het testament iemand aan te wijzen (tot aan het verval van het auteursrecht) over deze rechten te waken. Zonder aanwijzing bij testament of codicil is die bevoegdheid er immers niet.

U kunt deze zaken eventueel ook regelen in een codicil.

Het verdient de voorkeur om de persoonlijkheidsrechten en exploitatierechten van het auteursrecht zoveel mogelijk aan één erfgenaam of legataris toe te delen.

Registreren van het auteursrecht
Het registreren van het auteursrecht is niet verplicht, maar het kan wel handig zijn om dit toch te doen in verband met het bewijzen van het auteursrecht. Hiertoe kan u een onderhandse akte laten registreren en een document laten dateren bij de notaris of een authentieke akte laten opstellen.

Aanverwante rechten
Overigens geldt een min of meer vergelijkbare regeling ook voor andere aanverwante intellectuele eigendomsrechten, zoals het volgrecht en de naburige rechten.

Conclusie
Door een testament op te stellen regelt u duidelijk aan wie uw auteursrechten toekomen als u overleden bent. Daarnaast zorgt u ervoor dat uw persoonlijkheidsrechten dan niet teniet gaan. Graag adviseren de (kandidaat-)notarissen van de sectie personen- en familierecht notariaat u over het opstellen van een testament.

Bij de advocaten van de sectie Intellectuele Eigendom kunt u terecht voor advies over het auteursrecht, uw makerschap en persoonlijkheidsrechten. Tevens procederen zij hier regelmatig over.