Summier onderzoek - Wat mag de rechter toetsen?
Artikel 700 lid 1 van het Wetboek van Rechtsvordering (hierna: ‘Rv’) bepaalt dat voor het leggen van conservatoir beslag verlof van de voorzieningenrechter vereist is. Dit verlof wordt door de schuldeiser verzocht door het indienen van een verzoekschrift. In dit verzoekschrift moet onder meer de aard van het te leggen beslag (waarop wordt beslag gelegd) en het ingeroepen recht op grond waarvan beslag wordt aangevraagd worden vermeld (waarom meent de schuldeiser een vordering te hebben). Lid 2 van dit wetsartikel bepaalt bovendien dat de voorzieningenrechter beslist of verlof wordt verleend na summier onderzoek. Dit houdt in dat de voorzieningenrechter op grond van de stellingen en onderbouwing van de verzoeker dient te bekijken of summierlijk blijkt van de deugdelijkheid van de vordering tot verzekering waarvan het beslag strekt. Maar hoe ver gaat dit summier onderzoek?
Oordeel voorzieningenrechter
De verzoeker tot conservatoir beslag in deze zaak had naast een verzoekschrift, ook de dagvaarding én conclusie van antwoord in het geschil overgelegd aan de voorzieningenrechter. Hierin stonden niet alleen de eisen en standpunten van de schuldeiser, maar ook de verweren en de eis in reconventie van de verwerende partij. De rechtbank heeft naar aanleiding van deze stukken geoordeeld dat “de standpunten van partijen lijnrecht tegenover elkaar staan” en dat zij niet kan bepalen welk van de partijen gelijk heeft. De voorzieningenrechter stelde zich naar aanleiding hiervan op het standpunt dat niet kan worden vastgesteld of de vordering van verzoeker summier deugdelijk is en wees het verzoek dan ook af.
Oordeel in hoger beroep – toets niet wie in hoofdzaak gelijk krijgt
In hoger beroep komt de schuldeiser op tegen dit oordeel, aangezien het verzoek zou zijn beoordeeld aan de hand van de verkeerde maatstaf. Het Hof stelt de schuldeiser in het gelijk en oordeelt dat de voorzieningenrechter inderdaad niet de maatstaf zoals die is vastgelegd in art. 700 lid 2 Rv – summier onderzoek – heeft toegepast. Bij deze maatstaf moet de rechter kijken of uit de stellingen en onderbouwing van verzoeker summierlijk blijkt van deugdelijkheid van de vordering tot verzekering waarvan het beslag strekt. Dit brengt niet mee dat de voorzieningenrechter een voorlopig oordeel moet geven over de gegrondheid van de vordering, maar slechts dat hij aan hand van summier onderzoek de deugdelijkheid van de vordering moet kunnen aannemen. De voorzieningenrechter is met haar beslissing derhalve summier onderzoek te boven gegaan en heeft met haar inhoudelijke oordeel een onjuiste maatstaf toegepast. Het Hof vernietigt derhalve de bestreden beschikking en verleent alsnog verlof voor het leggen van conservatoir beslag.
Heeft u een vraag over het leggen dan wel opheffen van (conservatoir) beslag? Neem dan contact op met Teun van der Weijden en zie ook zijn reeks aan kennisartikelen over de gronden van opheffing van conservatoir beslag.
