Misleidende reclame?
Naast op de fles, wordt ook in reclame-uitingen voor Desperados onder meer gebruik gemaakt van bewoordingen als “tequila flavored beer” en “release your inner tequila".
CRT, de bevoegde instantie die toeziet op de naleving van de op Tequila van toepassing zijnde regels, stelt dat deze vermelding niet is toegestaan, en dat sprake is van misleiding.
CRT doet onder meer een beroep op de bescherming van Tequila als geografische aanduiding, en stelt dat Heineken met Desperados profiteert van de naam Tequila, omdat Tequila geen essentieel kenmerk is van Desperados.
De rechtbank gaat hier niet in mee. De rechtbank oordeelt dat bij beoordeling van de stelling van CRT dat Tequila geen essentieel kenmerk verleent aan Desperados, volgens de norm in het Champagner Sorbet-arrest moet worden vastgesteld dat de smaak van Desperados niet hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van Tequila in Desperados. CRT stelt namelijk dat Tequila geen essentieel kenmerk verleent aan Desperados, omdat vast staat dat er slechts 0,1% Tequila in een flesje bier van 0,33 cl zit, ofwel een halve druppel.
Tegenover de stellingen van CRT voert Heineken aan dat de Tequila in Desperados wel invloed heeft op de smaak en een onderscheidend element vormt. Zij legt onder meer onderzoeken over. De rechtbank oordeelt dat:
‘Gelet hierop kan in deze zaak niet zonder meer worden vastgesteld dat het geringe percentage van 0,1% Tequila geen essentieel kenmerk aan Desperados verleent, of dat de smaak niet hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van Tequila. Dit betekent dat ook niet kan worden geconcludeerd dat sprake is van commercieel gebruik dat “erop is gericht van de reputatie van de geregistreerde geografische aanduiding te profiteren”.
CRT stelt verder nog dat sprake is van misleidende reclame doordat in de reclame-uitingen van voor Desperados niet alleen prominent de aanduiding ‘Tequila’ wordt gebruikt, maar ook talloze symbolen en andere vormgevingsaspecten die zoveel mogelijk doen denken aan Tequila en Mexico (zoals agaveplanten), waardoor Heineken de suggestie zou wekken dat er een relevante hoeveelheid Tequila in Desperados zit. Dit is echter niet het geval volgens CRT, nu Desperados in feite slechts 0,1% Tequila bevat. CRT stelt dat de consument dit niet eenvoudig kan opmaken uit het etiket, omdat daarop niet is vermeld hoeveel procent Tequila het product bevat, maar enkel hoeveel procent van het aroma van Tequila afkomstig is.
De rechtbank verwerpt ook dit betoog:
Het HvJEU heeft in het zogenaamde Teekanne-arrest (HvJEU 4 juni 2015, ECLI:EU:C:2015:361) bepaald dat bij de beoordeling of een etikettering voor een koper misleidend kan zijn, voornamelijk moet worden uitgegaan van de vermoedelijke verwachting ten aanzien van die etikettering die een normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument heeft ten aanzien van de oorsprong, de herkomst en de hoedanigheid van het levensmiddel, aangezien het er in wezen om gaat de consument niet te misleiden en hem er niet toe te brengen ten onrechte te geloven dat het product een andere oorsprong, herkomst of hoedanigheid heeft dan in werkelijkheid het geval is. Daarbij moet ervan worden uitgegaan dat de consument, wiens beslissing tot aankoop van een product wordt bepaald door de samenstelling van het betrokken product, eerst de lijst van ingrediënten leest. Het Hof overweegt echter in het Teekanne-arrest ook dat de lijst van ingrediënten in bepaalde situaties, ook al is die lijst juist en volledig, ongeschikt kan zijn om de verkeerde of dubbelzinnige indruk van de consument over de kenmerken van een levensmiddel, die voortvloeit uit de andere elementen waaruit de etikettering van dat levensmiddel is samengesteld, genoegzaam te corrigeren. In de situatie waarin de etikettering van een levensmiddel en de wijze waarop deze is uitgevoerd, in hun geheel beschouwd, de indruk wekken dat dit levensmiddel een ingrediënt bevat dat het in werkelijkheid niet bevat, kan een dergelijke etikettering de koper dus misleiden ten aanzien van de kenmerken van dat levensmiddel.
(...) 4.38 De rechtbank stelt vast dat de claim die wordt gemaakt op het etiket van het flesje Desperados, in de ingrediëntenlijst, op de verpakking en in de reclame van Desperados, namelijk dat er Tequila in het product zit, feitelijk juist is: er zit Tequila, afkomstig van een door CRT gecertificeerde producent, in Desperados. Ten aanzien van het standpunt van CRT dat de misleiding erin bestaat dat de indruk wordt gewekt dat er méér Tequila in Desperados zit dan dat er daadwerkelijk in zit, is het volgende van belang. Op het etiket aan de achterzijde van het flesje is vermeld dat het gaat om “bier gearomatiseerd met tequila” (of in het Engels “beer flavoured with tequila”). In de ingrediëntenlijst is vervolgens als laatste ingrediënt genoemd: “aroma (75% Tequila)” of in het Engels: “flavourings (75% tequila”. Ondanks het prominente gebruik van het woord ‘Tequila’ op de voorzijde van de verpakking en in reclame-uitingen, moet het de redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument – wiens beslissing tot aankoop van een product wordt bepaald door de samenstelling daarvan – duidelijk zijn dat Tequila in Desperados fungeert als smaakmaker en dat het percentage Tequila in het bier relatief gering is. Het enkele feit dat de ingrediëntenlijst niet vermeldt hoe hoog het percentage Tequila in het bier is, maakt dat niet anders en is op zichzelf ook niet misleidend.
Kortom, Tequila fungeert als smaakmaker. Niets meer, niets minder. De verwachting ‘dat er meer Tequila in Desperados zit dan er daadwerkelijk in zit’ wordt niet gewekt. Ook op die grond kan dus geen misleiding worden vastgesteld.
De vorderingen van CRT dus worden afgewezen.
Joost Becker, advocaat reclamerecht