Een reisaanbieder is verplicht om maatregelen te treffen voor het geval van een (dreigend) faillissement bij pakketreizen of gekoppelde reisarrangementen. Dit heet de garantieregeling en kan door middel van aansluiting bij een garantiefonds. In Nederland zitten veel reisaanbieders bij de Stichting Garantiefonds Reisgelden (‘SGR)’). Indien de reisaanbieder om financiële redenen haar verplichtingen niet kan nakomen, dient een andere partij deze verplichtingen over te nemen of dient de passagier de ticketprijs terugbetaald te krijgen. Indien de pakketreisovereenkomst personenvervoer omvat, moet ook repatriëring van de passagier naar Nederland geregeld zijn.
Als gevolg van de uitbraak van het Coronavirus bieden veel reisorganisaties overigens nu Corona-vouchers aan voor pakketreizen. Door een tijdelijke regeling vallen deze nu ook onder de dekking van SGR. Mijn collega Evelien Boonzaaijer gaat daar in dit artikel verder op in.
Deze wettelijke verplichting geldt niet in de situatie waarin een passagier een los vliegticket boekt. Op het moment dat een luchtvaartmaatschappij in staat van faillissement wordt verklaard, heeft de passagier (dus) geen recht op terugbetaling van de ticketprijs of repatriëring.
Reisbrancheorganisaties ANVR, de ANWB, de Consumentenbond en garantiefonds SGR hebben daarom enige tijd geleden een garantiefonds voor (losse) vliegtickets voorgesteld. Dit houdt in dat de Nederlandse overheid per vliegticket een bedrag van € 0,25 zal heffen voor alle passagiers die in Nederland opstappen. Vervolgens gaan die bedragen naar een fonds dat beheerd wordt door de SGR. Op het moment dat een luchtvaartmaatschappij in staat van faillissement wordt verklaard, worden gedupeerde passagiers gerepatrieerd of krijgen zij hun ticketprijs terugbetaald vanuit het garantiefonds. Het beheer van het garantiefonds zou in handen komen van het garantiefonds SGR.
Minister Van Nieuwenhuizen heeft dit voorstel recentelijk echter afgewezen. Gezien de bescherming die consumenten bij pakketreizen of gekoppelde reisarrangementen genieten en de alternatieven die consumenten hebben bij het kopen van een los vliegticket, ziet zij vooralsnog geen aanleiding om een garantiefonds vliegtickets in Nederland nader te onderzoeken.
Minister Van Nieuwenhuizen is van mening dat de rechten van consumenten goed beschermd worden. Consumenten lopen bij elke betaling vooraf het risico dat de verkoper failliet gaat voordat de overeengekomen prestatie geleverd kan worden. Reizigers hebben volgens minister Van Nieuwenhuizen voldoende mogelijkheid zich te beschermen tegen het faillissementsrisico van de luchtvaartmaatschappij, waarbij zij benoemt dat reizigers bescherming genieten door de aankoop via een creditcard te doen, een aanvullende verzekering af te sluiten of gebruik te maken van zogenaamde rescue fares (vluchten met een gereduceerd tarief) die andere luchtvaartmaatschappijen aanbieden aan reizigers die gestrand zijn.
Tijdens een vragenuur in de Kamer zijn er opnieuw vragen gesteld over het heffing van € 0,25 per vliegticket voor een garantiefonds aan de minister van Economische Zaken en Klimaat, bij afwezigheid van de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
Hierbij komt aan de orde dat het coronavirus de luchtvaartindustrie hard raakt. Zo is recent luchtvaartmaatschappij Flybe in staat van faillissement verklaard. Naar verluidt staan er meer luchtvaartmaatschappijen als gevolg van de coronacrisis op omvallen, waardoor het van belang is het in deze tijd hierover te hebben.
Volgens de minister is er een verschil in dekking per type consument. Bij een pakketreis zit de verzekering in de prijs, in het pakket. Bij een los ticket bepaalt de consument zelf of hij een verzekering afsluit. In beide gevallen is het verzekerbaar. De koper van het losse ticket organiseert in feite zijn eigen garantiefonds door er een verzekering voor af te sluiten. Om die reden ziet de minister geen aanleiding om dit van bovenaf op te leggen. Het is aan consumenten zelf om die afweging te maken, welke afweging ook door de markt wordt gefaciliteerd. Om die reden ziet de minister ook geen aanleiding om in gesprek te gaan met collega’s van de Europese Unie over een eventuele uitbreiding van de Europese consumentenbescherming ten aanzien van losse vliegtickets.
De minister heeft wel toegezegd om te bezien wat de impact van de huidige situatie is op de consument. Voor de Kamer zal inzichtelijk worden gemaakt wat de gang van zaken is en op welke manier dit zich verhoudt tot de belangen van de consument.
Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.
