Wijziging van het markttoezicht in de zorg: het AMM-instrument

Het toezicht op aanmerkelijke marktmacht (“AMM”) zal veranderen als gevolg van een wetsvoorstel tot wijziging van de Wet marktordening gezondheidszorg. Dat wetsvoorstel is op dit moment nog aanhangig bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel voorziet – onder meer - in (i) een overheveling van het AMM-toezicht van de NZa naar ACM en (ii) inhoudelijke wijziging van het AMM-instrument. Over het wetsvoorstel, dat ook de zorgspecifieke fusietoets raakt, berichtten wij reeds eerder.

Overheveling van de NZa naar ACM

De minister van VWS geeft toezichtconcentratie als reden voor de voorgestelde overgang van het AMM-toezicht naar de ACM. Zij wijst op het toezicht op het misbruik van een economische machtspositie (“EMP”), dat namelijk eveneens bij ACM is ondergebracht. Er is reden om te twijfelen aan de haalbaarheid van de beoogde (synergie)voordelen. Ook op dit moment lijkt ACM op het gebied van misbruik van EMP niet te handhaven. Verder is nog niet duidelijk hoe ACM van voldoende (personele) capaciteit zal worden voorzien.

Inhoudelijke aanpassing AMM-instrument

Het AMM-instrument wijzigt ook inhoudelijk. Ten eerste zal voor vaststelling van AMM geen klassieke afbakening van de relevante markt meer zijn vereist. De wetswijziging maakt alternatieve methoden mogelijk. Dit ruimere toepassingsbereik creëert rechtsonzekerheid en leidt tot (het risico op) onzorgvuldigheid en willekeur. Ten tweede verruimt de wetswijziging het arsenaal aan gedragsverplichtingen dat de toezichthouder bij vaststelling van AMM kan opleggen. Die verplichtingen zijn met name gericht op zorgaanbieders, terwijl juist een groeiende behoefte bestaat om op te treden tegen mogelijke marktmacht van zorgverzekeraars.

Bovenstaande is door Sjaak van de Heul en mijzelf uitgebreider uiteengezet in een recent verschenen artikel.