Aangaan geregistreerd partnerschap om overdrachtsbelasting te besparen

Het Hof Arnhem heeft op 15 november 2011 een arrest gewezen waarin is bepaald dat als personen een geregistreerd partnerschap aangaan enkel om overdrachtsbelasting te besparen, er geen sprake is van fraus legis.

Casus
Wanneer twee personen huwen of een geregistreerd partnerschap aangaan, zonder dat zij huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden maken, ontstaat er de wettelijke gemeenschap van goederen. Het is mogelijk om af te wijken van deze gemeenschap van goederen door huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden op te stellen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om in deze voorwaarden te bepalen dat alleen bepaalde goederen in de gemeenschap vallen.

In de casus waarover het Hof Arnhem zich moest buigen, hadden partijen partnerschapsvoorwaarden gemaakt waarin stond dat enkel alle onroerende zaken gemeenschappelijk zouden worden. Partijen hadden de dergelijke voorwaarden gemaakt en deze vervolgens een dag later ontbonden. Op grond van de Wet Belastingen van Rechtsverkeer konden zij de onroerende zaken vervolgens verdelen zonder dat overdrachtsbelasting verschuldigd is. In de wet is echter ook een bepaling opgenomen dat indien partijen een rechtshandeling aangaan met als enige reden het ontwijken van belasting, deze belasting toch verschuldigd is (dit wordt fraus legis genoemd).

De belastingdienst was van mening dat er in deze zaak sprake was van fraus legis en stapte naar de rechtbank. De rechtbank gaf de belastingdienst gelijk en oordeelde dat bij deze verdeling toch overdrachtsbelasting is verschuldigd omdat hier sprake is van fraus legis waardoor de vrijstelling van overdrachtsbelasting niet geldt.

Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank echter vernietigd. De wetgever heeft tijdens het wetgevingsproces aandacht besteed aan de mogelijkheid dat op deze wijze overdrachtsbelasting kan worden ontweken, maar heeft geen regels gemaakt om dit te voorkomen aldus het Hof. Het Hof sluit hierbij aan bij een arrest van de Hoge Raad, die op 14 april 1993 in een soortgelijke casus gelijk oordeelde.

De Hoge Raad heeft in een arrest van 15 maart 2013 inmiddels anders geoordeeld.