Aansprakelijkheid werkgever voor psychisch letsel

Werkgerelateerd psychisch letsel

Artikel 7:658 BW (zorgplicht veilige arbeidsomstandigheden) en artikel 7:611 BW (goed werkgeverschap) kunnen ook toepasselijk zijn bij werkgerelateerd psychisch letsel. Dit volgt onder meer uit het arrest van de Hoge Raad d.d. 11 maart 2005 (ABN AMRO).

Oorzaken

Werknemers kunnen door meerdere oorzaken psychisch letsel ontwikkelen in de uitoefening van hun werkzaamheden. Voorbeelden daarvan zijn:

-            een te hoge werkdruk;

-            agressie of ongeval;

-            seksuele intimidatie, pesten of discriminatie;

-            bejegening door de werkgever;

-            angst voor het ontwikkelen van een ernstige beroepsziekte.

Er kan uiteraard ook sprake zijn van een combinatie van arbeidsgerelateerde factoren en privé gerelateerde factoren. In beroepsziektezaken spitst het dispuut zich veelal toe op deze causaliteitsdiscussie.

Bewijslastverdeling

De werknemer dient aan te tonen dat er daadwerkelijk sprake is van psychisch letsel en dat dit letsel (in hoofdzaak) is ontstaan in de uitoefening van de werkzaamheden die zijn verricht ten behoeve van de aangesproken werkgever. Vervolgens dient de werkgever te bewijzen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen. Het moet duidelijk zijn dat er een concrete en kenbare norm door de werkgever is geschonden. Ook moet het letsel voor de werkgever voorzienbaar zijn geweest. Veelal is het bij psychisch letsel niet eenvoudig vast te stellen waaruit de zorgplicht precies moet (hebben) bestaan en of deze zorgplicht is geschonden. Indien de zorgplicht is geschonden moet tevens vast komen te staan dat de nakoming van de zorgplicht het letsel ook zou hebben voorkomen respectievelijk zou hebben beperkt.

Invulling zorgplicht   

Op grond van artikel 3 lid 2 Arbowet dient een werkgever beleid te voeren dat is gericht op het voorkomen van psychosociale arbeidsbelasting. Daarnaast heeft de werkgever ook een onderzoeksplicht naar werkgerelateerde factoren die psychisch letsel zouden kunnen veroorzaken. Als het risico op het ontwikkelen van psychisch letsel kenbaar is doordat een werknemer reële klachten uit of als het risico uit de omstandigheden blijkt dient de werkgever concrete maatregelen te nemen. Ook het bieden van opvang en nazorg valt onder de zorgplicht van de werkgever.   

Proportionele aansprakelijkheid

Aanlegfactoren, klachten door privéomstandigheden en persoonlijke eigenschappen zijn omstandigheden die voor rekening van de werknemer kunnen komen. Indien het causaal verband tussen werk en psychisch letsel niet volledig kan worden vastgesteld, kan voor de weg van de proportionele aansprakelijkheid worden gekozen (vergelijk HR 31 maart 2006, NJ 2006, 328). Dit geldt voor gevallen waarbij de schade zowel kan zijn veroorzaakt door een toerekenbare tekortkoming aan de zijde van de werkgever als door een aan de werknemer toe te rekenen omstandigheid, als door een combinatie daarvan, zonder dat met voldoende zekerheid is vast te stellen in welke mate de schade van de werknemer door deze omstandigheden of een daarvan is veroorzaakt. De rechter kan dan de vergoedingsplicht van de werkgever verminderen in evenredigheid met de mate waarin de werknemer toe te rekenen omstandigheden tot diens schade hebben bijgedragen.