De Campagne
Ten behoeve van de campagne heeft de ACM een aan verticale prijsbinding toegewijde webpagina gepubliceerd. De webpagina bevat (i) Q&A’s voor winkeliers en leveranciers over verticale prijsbinding, (ii) een tool waarmee leveranciers en afnemers kunnen controleren of zij de wederverkoopprijzen afstemmen, en (iii) een voorbeeldbrief waarmee winkeliers zich tot leveranciers kunnen wenden die wederverkoopprijzen van winkeliers proberen te beïnvloeden.
Uit het persbericht bij de campagne blijkt tevens dat de ACM leveranciers gaat benaderen over wie zij signalen heeft ontvangen. Het betreft in ieder geval bedrijven in bad- en doucheproducten en slimme elektronische sportapparaten.
Commentaar
Een aantal punten springt in het oog:
- De Q&A’s betreffen niet alleen mogelijke concurrentiebeperkingen als gevolg van verticale prijsbinding. Zij adresseren een breed scala aan concurrentiebeperkingen in de verhouding tussen leveranciers en winkeliers, onder meer op het gebied van (gebieds-)exclusiviteit, non-concurrentie, internetverkoop en informatie-uitwisseling. De Q&A’s vormen daarmee een bruikbaar startpunt voor ondernemingen die hun distributiebeleid in lijn willen brengen met het kartelverbod. Naar hun aard missen de Q&A’s nuance.
- De ACM blaft eerst en bijt pas daarna. In het persbericht vermeldt de ACM:
”Op basis van meldingen bij de ACM krijgen deze bedrijven een waarschuwing. Daarna houdt de ACM in de gaten of de bedrijven voldoen aan de wet. Mocht een bedrijf alsnog in de fout gaan dan riskeren zij een boete die kan oplopen tot 900.000 euro of 10% van de omzet.”
De ACM gaat niet op basis van aanwijzingen onderzoek doen naar mogelijke overtredingen van het kartelverbod en (dus) ook niet direct boetes opleggen. Dat lijkt een wijziging van beleid. Op 14 september 2021 heeft de ACM Samsung beboet voor vermeende verticale prijsbinding. Uit dat boetebesluit blijkt geenszins dat Samsung eerst is gewaarschuwd voordat de ACM het (boete)onderzoek heeft aangevangen. De ACM lijkt met haar boetebesluit over Samsung dus een (eenmalig) voorbeeld te hebben gesteld.
- De formulering uit het persbericht omtrent kortingsacties is ongelukkig en biedt minder ruimte dan de richtsnoeren verticale beperkingen van de Europese Commissie. Het persbericht stelt:
“Er staan in deze tijd veel kortingsacties op stapel. Dat begint met de ‘BlackFriday’ en gaat door tot en met de Kerst. Juist in deze tijd is het belangrijk dat winkeliers zelf hun prijs mogen bepalen. Leveranciers mogen nooit aan winkeliers vragen hun verkoopprijzen te verhogen; zij mogen dus ook geen kortingen verbieden.”
De richtsnoeren vermelden daarentegen dat verticale prijsbinding bij gerichte kortingsacties onder omstandigheden juist wel mogelijk is:
“Vaste wederverkoopprijzen, in plaats van maximumwederverkoopprijzen, kunnen nodig zijn om een gecoördineerde kortlopende prijsverlagingsactie op te zetten (meestal twee tot zes weken), met name in een distributiestelsel waarbij de leverancier een eenvormig distributiemodel hanteert, zoals een franchisesysteem. In dat geval kan, gezien het tijdelijke karakter ervan, het opleggen van vaste detailhandelsprijzen worden beschouwd als concurrentiebevorderend.”
Uit de campagne blijkt niet duidelijk of de ACM zich op dit punt (kortingsacties) distantieert van de richtsnoeren van de Europese Commissie. Aan de richtsnoeren had de ACM zich in de Leidraad ‘Afspraken tussen leveranciers en afnemers’ nog uitdrukkelijk verbonden.
