Wet markt en overheid
Door de Wet Markt en Overheid zijn aan de Mededingingswet (Mw) de navolgende gedragsregels toegevoegd die door de overheden moeten worden nageleefd als zij economische activiteiten verricht of laat verrichten door een aan hen gerelateerd overheidsbedrijf:
| 1 | de verplichting tot doorberekening van alle kosten |
| 2 | het verbod op exclusief gegevensgebruik |
| 3 | het verbod op functievermenging |
| 4 | het bevoordelingsverbod inzake overheidsbedrijven |
Er zijn uitzonderingen op deze. Zo kan de overheid besluiten dat een activiteit van een dermate groot maatschappelijk belang heeft dat de gedragsregels niet van toepassing zijn (dit wordt ook wel aangeduid als een algemeen-belang-besluit). In zo’n geval hoeft de overheid niet alle kosten door te berekenen.
Sectorstudies
Medio 2014 heeft de ACM aangekondigd de inzameling van bedrijfsafval, de exploitatie van sportaccommodaties en de exploitatie van parkeergarages onder loep gaat nemen. De reden hiervoor was dat met ingang van 1 juli 2014 de overgangstermijn van de wet Markt en Overheid voorbij zou zijn. De aanleiding zal ook zijn geweest dat de ACM begin 2014 naar aanleiding van een steekproef had vastgesteld dat de meeste gemeenten die de ACM had onderzocht hun zaak niet op orde hadden.
Inmiddels heeft de ACM de hiervoor bedoelde sectorstudies afgerond. Op basis van deze studies concludeert de ACM allereerst dat veel gedragingen die marktpartijen als oneerlijke concurrentie ervaren, buiten de wet vallen. Het gaat daarbij om aanbesteding en inbesteding van gemeenten en fiscale regelgeving waardoor gemeenten een concurrentievoordeel zouden genieten. Op de tweede plaats heeft de ACM vastgesteld dat bij de exploitatie van sportaccommodaties en parkeergarages de meeste gemeenten een algemeen-belang-besluit hebben genomen. Op die manier hoeven de gemeenten niet alle kosten door te berekenen. Ten aanzien van sportaccommodaties denken gemeenten sport voor toegankelijke prijs te kunnen aanbieden. Ook voor wat betreft parkeergarages mogen de parkeertarieven niet te hoog zijn, omdat de gemeenten anders vrezen voor parkeeroverlast op straat. Hoewel marktpartijen bezwaar kunnen maken tegen een algemeen-belang-besluit, wordt er nauwelijks gebruik gemaakt van deze mogelijkheid aldus de ACM
Op de derde plaats komt uit de sectorstudies naar voren dat de meeste gemeenten de inzameling van bedrijfsafval geen kerntaak vinden. Volgens de ACM hebben deze gemeenten gezegd met betrekking tot deze activiteit de gedragsregels uit de Wet Markt en Overheid in acht te nemen.
Conclusies ACM
Op basis van de sectorstudies concludeert de ACM dat overheden zich ervan bewust zijn dat zij eerlijk moeten concurreren met ondernemers. Dat wordt als winst gezien. Tegelijkertijd heeft de ACM ook moeten constateren dat veel gemeenten er voor hebben gekozen om ten aanzien van diverse activiteiten een algemeen-belang-besluit te nemen. Hoewel dit is toegestaan, beperkt dit wel de doelstelling van de Wet Markt en Overheid.
Niet uitgesloten kan worden dat de evaluatie van de Wet Markt en Overheid die op dit moment in opdracht van het ministerie van Economische Zaken wordt uitgevoerd dezelfde conclusies zal opleveren.
