Algemene Bankvoorwaarden: let op je (digitale) afschriften

Bij wie ligt het risico indien plotseling grote bedragen van een bankrekening verdwijnen via pintransacties, waarbij transacties die in tijd nog geen half uur na elkaar plaatsvinden, in afstand op 9.000 kilometer van elkaar verwijderd zijn? In dergelijke gevallen is het toch zeer waarschijnlijk dat er iets niet klopt met deze pintransacties. Is de rekeninghouder verantwoordelijk omdat hij zijn (digitale) bankafschriften had moeten controleren zodat hij de transacties binnen korte tijd had ontdekt, of had de bank deze transacties op moeten merken via haar computersystemen?

 

Een zaak met deze insteek diende onlangs bij de rechtbank te Alkmaar. De casus was als volgt. De pinpas van een Nederlandse vakantieganger werd ‘geskimd’ (gekopieerd) in Zuid-Afrika, waarna er in totaal gedurende ongeveer 4 maanden 268 pintransacties plaatsvonden, grotendeels in Afrika door de ‘skimmers’ en deels in Nederland door de eigenaar van de bankrekening. Sommige van deze pintransacties vonden bijna tegelijkertijd in Nederland en Zuid-Afrika plaats. In totaal hebben de ‘Skimmers’ voor een bedrag van ongeveer € 60.000,= gepind van de bankrekening van de man, voordat hij erachter kwam dat er transacties zonder zijn toestemming plaats hadden gevonden. De man maakte gebruik van internetbankieren en ontving geen papieren afschriften meer. Zijn elektronische afschriften controleerde de man nooit.

De onfortuinlijke vakantieganger besloot, nadat hij er achter was gekomen dat er een bedrag van € 60.000,= van zijn rekening was verdwenen, zijn bank (in dit geval de Rabobank) aansprakelijk te stellen voor het geld dat hij op deze manier was verloren. Want, zo redeneerde de benadeelde man, de Rabobank had kunnen zien dat er vreemde transacties plaats hadden gevonden. En daarbij staat in de algemene voorwaarden van de Nederlandse banken waarbij de Rabobank is aangesloten, dat de bank aansprakelijk is voor het misbruik dat van een pinpas wordt gemaakt, minus een eigen risico van de rekeninghouder. Dit eigen risico is slechts € 158,82, dus alles daarboven dient door de bank aan de rekeninghouder te worden vergoed.

De Rabobank was het hier niet mee eens en deed een beroep op haar ‘Algemene Voorwaarden voor elektronische diensten’, welke elektronisch aan de man ter beschikking waren gesteld op het moment dat hij de overeenkomst tot Internetbankieren met de Rabobank sloot.

In deze algemene voorwaarden was bepaald dat de rekeninghouder aansprakelijk is voor alle onbevoegd gedane transacties die plaatsvinden nadat drie dagen zijn verstreken, gerekend vanaf de productiedatum van het bankafschrift waarop de eerste onbevoegde transactie zichtbaar is. Oftewel, volgens de Rabobank had de rekeninghouder zijn elektronische bankafschriften moeten controleren en vervolgens tijdig, binnen drie dagen nadat hij de onbevoegde transactie had kunnen ontdekken, bij de Rabobank moeten klagen. Het bedrag dat na die termijn van drie dagen onbevoegd is gepind door de ‘skimmers’ (ruim € 55.000,=) valt anders onder het ‘eigen risico’ van  de rekeninghouder en hoeft door de Rabobank niet te worden vergoed.

De rechtbank volgt de Rabobank in dit betoog. In de eerste plaats zijn de algemene voorwaarden op een juiste wijze en tijdig digitaal ter hand gesteld (dit betekent dat ze voor of bij het sluiten van de internetovereenkomst aan de rekeninghouder ter beschikking zijn gesteld, in een document dat door de rekeninghouder kan worden opgeslagen). En in de algemene voorwaarden staat de verplichting voor de rekeninghouder om zijn bankafschriften te controleren duidelijk omschreven. Hierdoor legt  de Rabobank het risico van misbruik van een bankpas terug bij de rekeninghouder die zijn bankafschriften niet binnen drie werkdagen op juistheid controleert.

Volgens de rechtbank is dit terecht en niet onredelijk, omdat het bij uitstek de rekeninghouder zelf is die kan verifiëren of de met zijn rekening verrichte transacties ook werkelijk door hemzelf zijn gedaan. De rekeninghouder draait in dit geval voor het grootste deel van de schade op (een bedrag van ruim € 55.000,=). Op basis van deze uitspraak van de rechtbank Alkmaar is het niet onverstandig om regelmatig uw bankafschriften te controleren, ook als u ze enkel nog digitaal ontvangt. Of een dergelijke uitspraak in hoger beroep standhoudt, moet nog worden afgewacht.