Het begrip: belanghebbende Awb
Het begrip “belanghebbende” is een van de centrale begrippen in het bestuursrecht. Alleen belanghebbenden, in de zin van artikel 1:2 Algemene wet bestuursrecht (Awb), kunnen namelijk opkomen tegen besluiten van bestuursorganen.
Volgens artikel 1:2 lid 1 Awb wordt onder belanghebbende verstaan: “degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken” . Een geadresseerde van een besluit is altijd een belanghebbende. Denk bijvoorbeeld aan de aanvrager van de omgevingsvergunning. Hij wordt ook wel een directbelanghebbende genoemd.
Niet alleen een directbelanghebbende kan opkomen tegen besluiten zoals de verlening van een omgevingsvergunning; een derdebelanghebbende kan dat ook.
De derde belanghebbende en de 5 Opera criteria
Wanneer bent u derdebelanghebbende?
Volgens vaste rechtspraak is er sprake van een derdebelanghebbende als wordt voldaan aan de volgende vijf (OPERA-)criteria:
1. Objectief bepaalbaar belang: u mag niet enkel een subjectief belang hebben.
2. Persoonlijk belang: u moet zich voldoende kunnen onderscheiden van willekeurige anderen.
3. Eigen belang: u moet opkomen voor het belang van uzelf en niet dat van een ander.
4. Rechtstreeks belang: er mag in beginsel geen sprake zijn van een afgeleid belang (bijvoorbeeld op grond van een contractuele relatie), tenzij het gaat om een tegengesteld belang.
5. Actueel belang: uw belang mag niet enkel zijn gebaseerd op toekomstige of onzekere gebeurtenissen.
Natuurlijke personen en rechtspersonen als derdebelanghebbenden
Niet alleen natuurlijke personen kunnen derdebelanghebbenden zijn, maar ook rechtspersonen. Het moet dan gaan om rechtspersonen die algemene of collectieve belangen krachtens hun statutaire doelstellingen en blijkens hun feitelijke werkzaamheden in het bijzonder behartigen (artikel 1:2 lid 3 Awb.). Ook bij rechtspersonen spelen de hiervoor genoemde criteria een rol.
Bestuursorganen als derdebelanghebbenden
Tot slot kunnen ook bestuursorganen als derdebelanghebbenden worden aangemerkt bij besluit van andere bestuursorganen (1:2 lid 2 Awb)
Het is, ondanks de vijf criteria, toch niet altijd even duidelijk wanneer er sprake is van (derde)belanghebbende en wie er wel of niet kunnen opkomen tegen bepaalde besluiten van bestuursorganen. Mocht u hierover vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met Kristy Tilleman, advocaat sectie Overheid & Vastgoed.
