In een eerder artikel hebben wij u bericht over het rapport van de Commissie geurhinder en veehouderij van 23 april 2019 en de eerste reactie daarop van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Op 6 september jl. heeft de Staatssecretaris een aanvullende beleidsreactie gegeven. Wij lichten er voor u de belangrijkste maatregelen uit.
Rapport Commissie geurhinder en veehouderij
De Commissie geeft in haar rapport een uitgebreide analyse van de knelpunten in het reguleren van de geuruitstoot van veehouderijen. Omwonenden bij deze veehouderijen ervaren vaak grote en langdurige overlast. De Commissie stelt dat er structurele verbeteringen nodig zijn in de manier hoe met geurhinder in de veehouderij wordt omgegaan. Zij formuleert de volgende aanbevelingen:
- Stel emissiegrenswaarden waar de veehouder zich permanent aan moet houden. Niet alleen op papier, ook in de praktijk.
- Zorg voor meer inzicht in de effectiviteit van luchtwassers. Betrek daarbij ook de geurproductie in de stal.
- Leg bij de aanpak van geurproblemen meer nadruk op specifieke omstandigheden in een gebied met meer mogelijkheden voor decentrale overheden om rekening te houden met cumulatie en in te grijpen in bestaande situaties.
Een belangrijk probleem in de praktijk is de effectiviteit van de zogenaamde ‘combi-luchtwassers’. Deze effectiviteit blijkt in de praktijk beduidend minder te zijn dan oorspronkelijk werd gedacht. Hierdoor beschikken veel veehouderijen over omgevingsvergunningen die gebaseerd zijn op oude rendementen, terwijl de geuruitstoot in de praktijk vaak hoger ligt.
Reactie Staatssecretaris
In haar recente beleidsreactie gaat de Staatssecretaris in op de diverse aanbevelingen van de Commissie.
De Staatssecretaris onderkent het belang om meer te kijken naar de geurproductie in een stal. Er zal nog eind dit jaar een subsidieregeling komen voor de ontwikkeling van duurzame en emissiearme stalsystemen.
Uit onderzoeksresultaten van de WUR blijkt dat de geurrendementen combi-luchtwassers inderdaad achterblijven ten opzichte van de eerder verwachte rendementen. Dit onderzoek wordt eind 2019 afgerond.
Er zal meer worden ingezet op handhaving van geurnormen, het ontwikkelen van nieuwe meet- en monitortechnieken en evaluatie van het stelsel van stalbeoordeling. Ook is er een subsidieregeling in het leven geroepen voor het vrijwillig beëindigen van varkenshouderijlocaties.
Ook zal meer rekening worden gehouden met cumulatie van geur. De huidige beoordeling van geurhinder door veehouderijen ziet hoofdzakelijk op het beoordelen van de voorgrondbelasting, ofwel de geur afkomstig van de veehouderij zelf. De Staatssecretaris wil in de Omgevingswet een verplichting opnemen voor gemeenten om rekening te houden met geurhinder afkomstig van meerdere veehouderijen.
Een belangrijk onderdeel is ingrijpen in bestaande rechten.
De Staatssecretaris geeft uitdrukkelijk aan dat het van belang is dat overheden moeten kunnen ingrijpen bij overbelaste situaties. Dit kan betekenen dat bestaande rechten worden aangetast. De veehouder zal dan gecompenseerd moeten worden. De Staatssecretaris wil op dit onderdeel pilots gaan opzetten en de zogenaamde 50%-regel, waarmee een bovenmatige geuremissie alsnog vergund kan worden, opnieuw inrichten.
Tot slot mogen de ontwikkelingen rondom het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet onbenoemd blijven. Een mogelijke maatregel om de stikstofproblematiek aan te pakken is het aanzienlijk verminderen van de veestapel. Een dergelijke maatregel zal verregaande gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering voor veehouders en daarmee ook voor de geuroverlast die omwonenden ervaren. De adviescommissie onder leiding van Remkes heeft inmiddels geadviseerd dat het verminderen van de veestapel een serieuze mogelijkheid is om de stikstofuitstoot te verlagen. Het kabinet zal zich nu gaan beraden op concrete maatregelen. Wordt vervolgd.
Conclusie
Uit deze aanvullende beleidsreactie volgt welke maatregelen de Staatssecretaris voor ogen heeft om de geurproblematiek van veehouderijen aan te pakken. Een interessante en vergaande maatregel is de aantasting van bestaande rechten. Deze mogelijkheid zal in de toekomst nog verder moeten worden uitgewerkt. Wij zullen u in ieder geval op de hoogte houden van de nieuwste ontwikkelingen en maatregelen bij de aanpak van geurhinder van veehouderijen.
Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Jeroen Niederer of Hanna Zeilmaker, advocaten bij Dirkzwager.
