De tijd dat er wekelijks interessante uitspraken verschenen over domeinnamen ligt inmiddels al weer geruime tijd achter ons. De hoofdlijnen in de jurisprudentie zijn uitgezet aan het einde van de vorige eeuw, toen veel merk- en handelsnaamhouders te laat wakker werden en ontdekten dat slimme kapers hun domeinnaam hadden weggekaapt. De hoofdregel “wie het eerst komt, die het eerst maalt” bleek toen niet onverkort te gelden, met name niet indien door de registrant inbreuk wordt gemaakt op merk of handelsnaamrechten.
Een onderwerp dat in al die jaren nog niet volledig is uitgekristalliseerd, is de vraag of het enkele feit dat de eisende partij een evident groter belang heeft bij de domeinnaam dan de registrant voldoende is voor toewijzing van een vordering tot overdracht van een domeinnaam. In dit licht is de recente uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam van 31 juli 2008 in de zaak 112.nl interessant.
Bram Heerink heeft deze domeinnaam in 2001 op handige wijze geregistreerd, door deze als zogenoemde persoonsdomeinnaam vast te leggen. De Staat heeft deze domeinnaam vervolgens geclaimd van Heerink, omdat hij van mening is dat hij een groot belang heeft bij het gebruik van deze domeinnaam voor hulpdiensten. De Nederlandse Staat is op grond van een Europese beschikking verplicht om het nummer 112 als alarmnummer beschikbaar te hebben en de Staat vindt dat op internet de domeinnaam 112.nl hiervoor gebruikt moet worden. Heerink zou volgens de Staat slechts een gering belang hebben bij het gebruik van de domeinnaam www.112.nl en met name uit zijn op financieel gewin.
Lastig voor de Staat is dat zij als overheid geen beroep kan doen op het handelsnaamrecht en dat ook het merkenrecht in gevallen als deze geen soelaas biedt. Bij de voorzieningenrechter in eerste aanleg heeft de Staat echter succes met een beroep op zijn zwaarder wegende belangen: zijn vorderingen worden op basis hiervan toegewezen. Op dit vonnis valt echter wel nodige af te dingen. De vaste lijn in de jurisprudentie leert immers dat een enkele belangenafweging niet kan leiden tot een overdracht van een domeinnaam (zie in dit kader de eerdere uitspraak van het gerechtshof Amsterdam in de zaak Passies/Gaos uit december 2000). Heerink is dan ook in hoger beroep gegaan.
In zijn arrest in hoger beroep lost het gerechtshof Amsterdam dit probleem op door uit te gaan van artikel 3:13 BW, waarin misbruik van bevoegdheid is geregeld. Alle omstandigheden van het geval afwegende, komt het hof tot de conclusie dat Heerink zich hier schuldig heeft gemaakt aan misbruik van bevoegdheid. Dat betekent dat hij onrechtmatig handelt jegens de Staat door zijn weigering om mee te werken aan de overdracht van de genoemde domeinnaam. Naar mijn idee is de juridische onderbouwing van deze uitspraak daarmee steviger en theoretisch beter dan die van de voorzieningenrechter in eerste aanleg, ook al is het eindresultaat hetzelfde.
Na alles wat de Staat heeft aangevoerd over haar zwaarwegende belangen in de procedure tegen Heering, is het overigens opmerkelijk dat men momenteel na het intoetsen van www.112.nl wordt doorgeleid naar de website www.112sos.nl van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Blijkens een persbericht op deze website is het zelfs nog onduidelijk of het Ministerie de domeinnaam 112.nl in de toekomst wel gaat gebruiken.
Dit bericht is eerder gepubliceerd in de Checkit nieuwsbrief van september 2008
