Wat is een levenstestament?
Een levenstestament werkt gedurende uw leven en in het levenstestament geeft u aan wat belangrijk voor uw is. Indien u géén levenstestament heeft opgesteld en u bent (in de toekomst) niet meer in staat om uw eigen wensen uit te voeren, dan beslist de kantonrechter wie bevoegd is om namens u te handelen. Hierbij bestaat de mogelijkheid dat de kantonrechter een persoon aanwijst die wellicht geen familielid is óf aan wie u de volmacht niet had willen geven. Door het opstellen van een levenstestament legt u zelf deze keuze vast en kunt onder andere u voorkomen dat de kantonrechter iemand anders aanwijst.
In het kort…
Het levenstestament staat ook wel bekend als het "levensloop-testament". Het eerste model is door de Verenging van Estate Planners in het Notariaat (EPN) opgesteld in samenwerking met rechters, artsen en banken. Het levenstestament is een bij de notaris op te stellen document – akte – waarin u uw wensen op financieel én medisch gebied kunt vastleggen voor het geval u later niet in staat bent om deze wensen zelf uit te drukken. In een levenstestament legt u dus keuzes en wensen vast voor in de toekomst, waarbij het gaat om uw wensen ten aanzien van het beheer over uw vermogen, de voorwaarden voor eventuele schenkingen en/of medische wensen.
Het opstellen van een levenstestament is niet alleen verstandig met het zicht op ouderdom, maar kan ook op jongere leeftijd al voordelen opleveren. Om een voorbeeld te schetsen: u raakt onverwachts in coma door een ongeval. Op dat moment bent u zelf zowel financieel als medisch (tijdelijk) niet meer in staat om uw wensen te uiten.
Het levenstestament kan uit twee onderdelen bestaan:
1) een volmacht voor uw financiële belangen; en
2) een volmacht gericht op uw medische en persoonlijke belangen.
U wijst een of meerdere (opvolgende) personen aan die u vertrouwt en namens u kunnen handelen wanneer u dat niet meer kunt, bijvoorbeeld uw partner en/of kinderen, een goede vriend of vriendin. In de financiële volmacht beschrijft u de bevoegdheden die toezien op uw financiële wensen, zoals het beheren van bankrekeningen en het regelen van zaken bij de Belastingdienst. Daarnaast kunt u vastleggen onder welke voorwaarden uw woning verkocht mag worden en/of onder welke voorwaarden uit uw vermogen schenkingen/giften gedaan worden aan bijvoorbeeld uw (klein)kinderen.
De volmacht
Een volmacht is een specifieke juridische constructie opgenomen in de wet (artikel 3:60 van het Burgerlijk Wetboek) waarbij de door u aangewezen persoon handelingen kan verrichten in uw naam (de gevolmachtigde). Door deze constructie is het mogelijk voor de gevolmachtigde om alsdan te handelen zonder dat hij zélf wordt gebonden.
Waarom dan geen 'gewone' volmacht?
In een gewone volmacht, ook wel bekend als de algehele notariële volmacht, worden alleen (summiere) wensen met betrekking tot het financiële gedeelte geregeld en een gevolmachtigde aangewezen. Het levenstestament is een specifiekere volmacht die ook betrekking heeft op het medische gedeelte en eventuele persoonlijke wensen.
U bent niet verplicht om een levenstestament in een notariële akte vast te laten leggen, echter biedt het notarieel vastleggen meer (rechts)zekerheid. Een bank en/of arts kan er dan zeker van zijn dat u zélf – zonder invloed van buitenaf – deze volmacht aan de gevolmachtigde heeft verstrekt én dat u op dat moment nog volledig in staat was om überhaupt deze volmacht te mogen verstrekken. Ook is het belangrijk dat derden (zoals banken) de volmacht erkennen. Aangezien het levenstestament is ontstaan in samenwerking met banken, zal deze te allen tijde worden erkend. Daarnaast wordt uw levenstestament als notariële akte geregistreerd in het Centraal Levenstestamentenregister. Het voordeel van deze registratie is dat de bevoegde personen het levenstestament kunnen inzien en ervoor kunnen zorgen dat uitvoering wordt gegeven aan uw wensen.
De medische volmacht
Een van de mogelijkheden van een levenstestament is het aanhechten van medische wilsverklaringen. Volgens de wet (artikel 7:450 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek) mag een arts u alleen behandelen wanneer u zelf akkoord geeft. In het geval dat u in coma ligt, bent u niet in staat om uw arts kenbaar te maken wat u medische wensen zijn: wanneer wilt u doorbehandeld worden en wanneer niet?
Uw wensen kunt u vastleggen in een medische wilsverklaring. Voorbeelden van deze wilsverklaringen zijn:
1. de niet-behandelverklaring: u wilt niet meer doorbehandeld worden;
2. het euthanasieverzoek: u wilt dat euthanasie toegepast wordt;
3. het euthanasieverbod: u wilt absoluut niet dat euthanasie toegepast wordt.
Indien u al eerder een medische wilsverklaring heeft opgemaakt bij uw huisarts en deze is nog van toepassing op uw situatie, dan bestaat ook de mogelijkheid deze wilsverklaring(en) aan te hechten als bijlage aan het levenstestament. Op deze manier wordt de wilsverklaring geactualiseerd.
Belangrijk voor u
Ondanks dat u het levenstestament vastlegt in een notariële akte en de medische wilsverklaring bij de notaris tekent of bekrachtigt, is het van groot belang dat u met het medische uittreksel langs de (huis)arts gaat. Het medische uittreksel (het gedeelte van het levenstestament dat enkel ziet op de medische volmacht en de medische verklaring(en)) kan dan vastgelegd worden in uw medisch dossier. Daarnaast blijft het van uiterst belang om regelmatig (het liefst ieder jaar) langs uw (huis)arts te gaan om de medische wilsverklaring(en) te bespreken en nogmaals bekrachtigen. Een (verouderde) medische wilsverklaring is namelijk voor de huisarts geen vrijbrief om bepaalde handelingen (niet) uit te voeren.
Interesse gewekt?
Indien u meer informatie wenst over het levenstestament, neem dan contact op met ons secretariaat en vraag onze brochure aan. U kunt ook een afspraak inplannen bij een van onze (kandidaat-)notarissen in Nijmegen of in Arnhem.
