De strategie
De strategie van de Europese Commissie voor de digitale eengemaakte markt omvat een aantal maatregelen van wetgevende en niet-wetgevende aard die in 2015 en 2016 bekendgemaakt zullen worden. Ze zijn onderverdeeld in 3 pijlers:
- de toegang tot onlineproducten en -diensten verbeteren
- betere voorwaarden scheppen om digitale netwerken en diensten tot ontplooiing te laten komen
- de groei van de Europese digitale economie bevorderen
Strekking van het onderzoek
Aan de hand van de opvattingen van burgers en belanghebbenden wil de Europese Commissie een beter inzicht krijgen in de sociale en economische rol van platforms, de marktontwikkelingen, de dynamiek van platformontwikkeling en de verschillende bedrijfsmodellen voor online-platformen.
De Europese Commissie wil informatie verzamelen voor een uitgebreide analyse van de rol van online ruimten waar aanbieders en gebruikers van content, goederen en diensten elkaar kunnen ontmoeten (zoals bijvoorbeeld internet zoekmachines, social media, app winkels en betalingssystemen). De raadpleging kijkt niet alleen naar de rol van platformen met betrekking tot de online distributie van content. Ook wordt onderzocht hoe kan worden omgegaan met illegale online-content (bijvoorbeeld haatdragende taal, kindermisbruik of content die inbreuk maakt op intellectuele eigendomsrechten), op welke manier en in welke mate online tussenpersonen moeten reageren en welke zorgplichten deze tussenpersonen kunnen hebben ten opzichte van hun gebruikers.
De raadpleging is de eerste stap van de Europese Commissie in het onderzoek rond online platformen. De resultaten zullen worden meegenomen bij een meer omvattende beoordeling van de rol van platformen en tussenpersonen die is gepland voor het eerste deel van 2016.
Wie kan er mee doen?
- Particulieren
- Bedrijven en dan met name online-platforms en online-aanbieders
- Nationale instanties op alle niveaus
- Belangengroeperingen
Bredere context
De raadpleging moet worden gezien tegen de achtergrond van de discussie die in Europa woedt over de vraag hoe om te gaan met online platformen. Vooral de Duitse mededingingsautoriteit, het Bundeskartellamt (BkartA) is bijzonder kritisch over elke vorm van beperking van online handel. Recent nog heeft het BkartA vastgesteld dat Asics haar handelaren hinderde bij de online verkoop. In Nederland is de Autoriteit Consument en Markt (ACM) minder kritisch. Dit blijkt uit de notitie Het toezicht van ACM op verticale overeenkomsten. De ACM wil pas ingrijpen als de consumentenwelvaart in het gedrag is.
Het verschil in benadering springt het meest in het oog bij de beoordeling van prijspariteitsclausules die hotelboekingssites hanteren. Het BkartA is fel gekant tegen elke vorm van prijspariteit en ziet zich daarin gesteund door een uitspraak van het Oberlandesgericht Düsseldorf. In Frankrijk, Zweden en Italië accepteerden de nationale mededingingsautoriteiten evenwel de toezegging van Booking.com om uitsluitend nog prijspariteit van de hotels te verlangen. Op grond van deze zogenaamde ‘narrow mfn clause’ is het hotels niet toegestaan zelf de via Booking.com gehanteerde prijs te onderbieden. De hotelkamers mogen wel goedkoper worden aangeboden via andere boekingssites. In een persbericht van 21 april 2015 heeft de ACM laten weten positief te staan tegenover deze “Europese oplossing” van het prijspariteitsprobleem. Het BkartA daarentegen heeft de toezegging van Booking.com resoluut verworpen. Maar ook in Italië en Frankrijk zelf is negatief gereageerd op de besluiten van de eigen mededingingsautoriteit. Zo heeft de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden op 6 oktober 2015 een amendement aangenomen waarbij verboden wordt “any pact that prohibit the hotel to offer to the customers ... any condition better than those offered by the same company through third parties”. Dit betekent dat ook ‘narrow mfn clauses’ niet zijn toegestaan in Italië op het moment dat het amendement ongeschonen door de Italiaanse Senaat komt. Het Franse parlement had reeds in juni 2015 een vergelijkbare actie ondernomen.
Het is te hopen dat de raadpleging die de Europese Commissie nu heeft gelanceerd en de daarop volgende analyse van de rol van online platformen tot een meer eenvormige benadering leiden. Het valt immers niet goed aan het grote publiek uit te leggen dat dezelfde (Europese) mededingingsregels in diverse lidstaten verschillend worden geïnterpreteerd. Bovendien creëert het rechtsonzekerheid.
