Met dit besluit wordt duidelijkheid gegeven over veelvoorkomende praktijksituaties, zoals de kwijtschelding van de schuldig gebleven koopsom. In dit artikel behandel ik een aantal situaties waaraan door de staatssecretaris goedkeuring is verleend, maar eerst bespreek ik kort (de historie van) de verhoogde schenkingsvrijstelling.
Per 1 januari 2017 is de eenmaal verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning opnieuw ingevoerd. Tussen 1 oktober 2013 en 31 december 2014 gold een vergelijkbare schenkingsvrijstelling voor de eigen woning voor een bedrag van €100.000,-. Er zijn echter ook verschillen. Zo had de vrijstelling destijds geen leeftijdsgrens, de vrijstelling kon niet gespreid worden benut en er moest een voorwaarde (ontbindend of opschortend) worden gekoppeld aan de schenking.
Voor de situatie dat kinderen al eerder een beroep hebben gedaan op een verhoogde vrijstelling, zijn er overgangsregels waarbij een indeling is gemaakt in drie groepen, te weten: kinderen die vóór 1 januari 2010 een schenking hebben ontvangen, kinderen die tussen 1 januari 2010 en 31 december 2014 een schenking hebben ontvangen en kinderen die tussen 1 januari 2015 tot en met 31 december 2016 een schenking hebben ontvangen.
De eenmaal verhoogde vrijstelling voor de eigen woning kan zoals gezegd worden toegepast, indien het een schenking van de woning zelf is (die voor de verkrijger als een eigen woning gaat kwalificeren), of het een geschonken bedrag betreft. Het geschonken bedrag moet in ieder geval gebruikt worden om:
- een eigen woning te kopen, te verbeteren of te onderhouden;
- een eigenwoningschuld af te lossen;
- een restschuld van de verkochte eigen woning af te lossen, of
- rechten van erfpacht, opstal of beklemming van de eigen woning af te kopen.
Drie scenario’s
Ter verduidelijking van de huidige wetgeving schetst de staatssecretaris een aantal voorbeelden waarop de verhoogde schenkingsvrijstelling van toepassing is. Ik ga hieronder drie voorbeelden bespreken, te weten: de kwijtschelding, de verkoop tegen een lagere prijs dan de waarde en de eigen woning in het buitenland.
Kwijtschelding
De staatssecretaris heeft goedgekeurd dat het kwijtschelden van een eigenwoningschuld voor de toepassing van deze vrijstelling net zo wordt behandeld als een schenking die wordt gebruikt voor het aflossen van een eigenwoningschuld. Dit kan bijvoorbeeld spelen in de situatie dat ouders aan hun kind geld hebben geleend ten behoeve van de eigen woning en daar een bedrag op kwijtschelden. De kwijtschelding kan, net als bij de aflossing van de eigenwoningschuld, onder de vrijstelling slechts worden verleend voor het deel van de eigenwoningschuld van de begiftigde.
Daarnaast kan de schenker ervoor kiezen om de eigen woning over te dragen en de koopsom geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden. Hierbij schets ik de volgende situatie: ouders verkopen aan hun dochter hun eigen woning voor €175.000,-, zijnde de waarde in het economisch verkeer. Bij de levering van de woning betaalt de dochter €75.000,-. Ouders schelden het resterende bedrag van €100.000,- kwijt in de notariële akte van levering. Voor dit kwijtgescholden bedrag doet de dochter een beroep op de verhoogde vrijstelling. Als aan verdere voorwaarden van de vrijstelling is voldaan, wordt dit beroep toegestaan.
Bovenstaande kwijtscheldingen moeten wel uiterlijk op de dag van de levering worden kwijtgescholden door vastlegging in de notariële akte van de levering.
Verkoop voor een lagere prijs
Ook is de vrijstelling van toepassing wanneer een eigen woning verkocht wordt en hiervoor een lagere prijs wordt betaald dan in het economisch verkeer gebruikelijk is. Indien een woning wordt verkocht voor de prijs van €180.000,- en deze is in het economisch verkeer €250.000,- waard, kan dit worden gekwalificeerd als een schenking. In feite moet de koper €180.000,- betalen, maar verkrijgt een woning die €250.000,- waard is. Dit wordt gekwalificeerd als een schenking van €70.000,- In dit geval zou de koper (begiftigde) een beroep kunnen doen op de verhoogde vrijstelling.
De eigen woning in het buitenland
In beginsel is de verhoogde vrijstelling enkel van toepassing op woningen die in de Nederlandse inkomstenbelasting worden betrokken. Echter, de staatssecretaris wil ook goedkeuren dat de vrijstelling geldt voor een buitenlandse eigen woning. Vereist is wel dat de belastingdienst moet kunnen controleren of deze schenking besteed is aan de eigen woning. Daarom is als voorwaarde gesteld dat de woning ligt in een land waarmee Nederland het Verdrag strekkende tot voorkoming van dubbele belasting heeft gesloten en waarin de uitwisseling van fiscale informatie is geregeld. Daarnaast geldt ook het vereiste dat de woning moet kwalificeren als woning in de zin van de Wet Inkomstenbelasting.
Vragen?
Zoals hierboven vermeld, heeft de staatssecretaris duidelijkheid verschaft omtrent veelvoorkomende praktijksituaties. Heeft u het vermoeden dat de verhoogde schenkvrijstelling op u van toepassing is en/of wilt u kijken naar de mogelijkheden, neem dan gerust contact op. Samen kunnen we kijken naar de mogelijkheden.
