Onduidelijkheden over het plafondbedrag
De gemeente had pas in de eerste Nota van Inlichtingen in de selectiefase vermeld dat er een plafondbedrag zou gelden. Het bedrag zou in de gunningsfase bekend worden. De gunningsleidraad vermeldde echter geen plafondbedrag. Nadat daarover per mail was gevraagd, werd alsnog het plafondbedrag van € 26,3 mln bekend gemaakt in een nieuwe Nota. Voor de daaropvolgende Nota zijn de volgende vragen en antwoorden gesteld:
Gestelde vragen
8.1 Ons inzien is het genoemde plafondbedrag niet marktconform voor wat u vraagt. Bent u bereid het plafondbedrag weg te laten?
8.2 Wat zijn de gevolgen voor de inschrijvers indien zij inschrijven boven het plafondbedrag?
8.3 Indien geen van de inschrijvers komt met een aanbieding onder het plafondbedrag, wordt de aanbesteding dan ongeldig verklaard?”
Antwoorden gemeente in Nota
Antwoord vraag 8:
- De opdrachtgever is ervan overtuigd dat het plafondbedrag marktconform is. Het plafondbedrag zal van toepassing blijven.
- Het antwoord op de derde vraag is afhankelijk van meerdere factoren en in die zin niet eenduidig te beantwoorden. De Aanbestedingswet 2012 beschrijft de mogelijke vervolgstappen in geval van dergelijke scenario’s.
- Het antwoord op de derde vraag is afhankelijk van meerdere factoren en in die zin niet eenduidig te beantwoorden. De Aanbestedingswet 2012 beschrijft de mogelijke vervolgstappen in geval van dergelijke scenario’s.
De vragenstellende aannemer heeft ingeschreven met een aanneemsom van € 27,8 mln, dus boven het plafondbedrag. De gemeente wijst de inschrijving af vanwege overschrijding van het plafondbedrag en gunt aan een aannemer die onder het plafondbedrag heeft ingeschreven. De afgewezen aannemer start een kort geding (Rb Amsterdam 26 februari 2019).
Grenzen aan de verwarring die aanbesteder mag zaaien
De gemeente stelde in kort geding dat per abuis niet vraag 8.2 was beantwoord over de gevolgen van het inschrijven boven het plafondbedrag. Dit had voor de afgewezen aannemer duidelijk moeten zijn nu het antwoord op de vraag 8.3 ook was opgenomen als antwoord op vraag 8.2. De aannemer had maar moeten doorvragen.
De rechter gaat hier niet in mee:
Rechtsoverweging 4.5:
Er zijn echter grenzen aan de verwarring die een aanbesteder met foute antwoorden mag zaaien. Dit kan ook niet meer worden afgedekt met een beroep op artikel 3.10 van de gunningsleidraad. Met het op ondubbelzinnige en niet voor misverstand vatbare wijze in de aanbestedingsdocumentatie vermelden van de te hanteren uitsluitingsgronden door de aanbestedende dienst heeft het in ieder geval niets meer te maken.
De gemeente heeft volgens de rechter het transparantiebeginsel geschonden met als gevolg dat aan geen enkele inschrijver gegund mag worden en de aanbesteding moet worden ingetrokken.
Tip voor de praktijk
Gezien deze uitspraak is het natuurlijk een open deur dat aanbesteders in de leidraad niet alleen het plafondbedrag moeten vermelden maar ook de sanctie als boven het plafondbedrag wordt ingeschreven. Als dit niet wordt gedaan en er (per abuis) onduidelijke antwoorden worden gegeven in de Nota, kan er niet zonder meer van worden uitgegaan dat een plafondbedrag ook altijd als knock-outeis moet worden opgevat.
