Herstelplannen pensioenfondsen binnen nieuw Financieel Toetsingskader

Afgelopen zomer hebben alle pensioenfondsen met een beleidsdekkingsgraad beneden het vereiste eigen vermogen een herstelplan moeten indienen. Het betreft hier 155 pensioenfondsen. Met bijzondere aandacht is naar deze herstelplannen gekeken, omdat dit het eerste herstelplan is onder het nieuw Financieel Toetsingskader (nieuw FTK). Over dit nieuw FTK zijn verschillende bijdragen op dit kennisportal verschenen. Welk beeld laten  de herstelplannen zien?

Kortingen

Opvallend is dat geen van de 155 pensioenfondsen een kortingsmaatregel in het plan presenteert. Zo’n kortingsmaatregel is aan de orde indien het fonds ondanks aanwending van overige sturingsmiddelen niet verwacht binnen 12 jaar alsnog aan het vereiste eigen vermogen te voldoen. Het uitblijven van een kortingsmaatregel is wellicht voor een groot deel te danken aan de ruimere herstelperiode die het nieuw FTK voorschrijft. In 2015 is dit nog 12 jaar, in 2016 11 jaar en daarna geldt een herstelperiode van 10 jaar. Dit was onder het oude FTK anders, omdat in die situatie het korte termijn herstelplan een periode van 3 jaar kende en de maatregelen bovendien niet in tijd gespreid konden worden, maar ineens genomen moesten worden indien aan het einde van die 3 jaar bleek dat de dekkingsgraad nog steeds onvoldoende was.

Dat deze langere horizon soelaas heeft geboden, blijkt alleen al uit het gegeven dat de fondsen gemiddeld inschatten over 6,5 jaar op de vereiste beleidsdekkingsgraad te zitten. Die 6,5 jaar is binnen het nieuwe FTK voldoende, maar binnen het oude FTK niet. Met andere woorden: onder het oude FTK zou de huidige financiële situatie bij pensioenfondsen naar verwachting hebben geleid tot kortingsmaatregelen.

De horizon van het herstelplan van (in 2015) 12 jaar betekent niet dat deelnemers en gepensioneerden zich voor de komende 12 jaar vrij van kortingsmaatregelen kunnen wanen. Zo zal ieder jaar onderzocht moeten worden hoe de beleidsdekkingsgraad zich verhoudt tot het (minimaal) vereist eigen vermogen. Is sprake van een reserve- en/of dekkingstekort, dan zal opnieuw voor de komende 11 respectievelijk 10 jaar een herstelplan moeten worden opgesteld. In dat geval kunnen alsnog kortingsmaatregelen (gespreid in tijd) genomen worden. Indien in een aaneengesloten periode van 5 jaar sprake is van een beleidsdekkingsgraad beneden het minimaal vereiste eigen vermogen, dan zullen er onvoorwaardelijke kortingsmaatregelen genomen moeten worden. Kortom: jaarlijks is het interessant om te bezien hoe de beleidsdekkingsgraad zich verhoudt tot zowel het minimaal vereiste eigen vermogen (gemiddeld 104%) en het vereiste eigen vermogen (gemiddeld 126%).

Indexatie

Slechts een beperkt aantal pensioenfondsen kan in 2015 de pensioenen indexeren. Dit zijn sowieso slechts pensioenfondsen die een beleidsdekkingsgraad hebben boven de 110%. In het nieuwe FTK is namelijk als indexatieregel opgenomen dat bij een beleidsdekkingsgraad beneden de 110% geen indexatie kan worden verleend, eenvoudigweg omdat het fonds dan geacht wordt onvoldoende buffer te hebben. Overigens verwacht een meerderheid van de pensioenfondsen in 2018 alsnog de pensioenen te kunnen indexeren.

Premie

Daarnaast is opvallend dat weinig fondsen het premiemiddel als herstelinstrument hebben ingezet. Sommige fondsen maken, binnen de kaders van het nieuw FTK, gebruik van de gedempte premie op basis van het verwachte rendement. De meeste fondsen verwachten overrendement te behalen. Juist deze rendementsverwachting is één van de belangrijke redenen dat fondsen binnen afzienbare termijn herstel verwachten.

Goedkeuring herstelplan

Slechts één herstelplan is door DNB afgekeurd. Uit de berichtgeving van DNB maak ik op dat dit herstelplan onvoldoende concreet en haalbaar werd bevonden.

Via dit kennisportal wordt u op de hoogte gehouden van ontwikkelingen over onder andere het nieuw Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen.