Hogere boetemaxima voor karteldeelnemers stap dichterbij

Op 26 november jl. heeft de Tweede Kamer ingestemd met een wetsvoorstel tot verhoging van de boetemaxima voor overtredingen van onder andere de Mededingingswet. Doel van het wetsvoorstel is het vergroten van de preventieve afschrikwekkende werking  van het markttoezicht door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Hoewel het wetsvoorstel verhogingen van boetes voor diverse overtredingen van de Mededingingswet bevat, springen de verhogingen van de boetes voor inbreuken op het kartelverbod het meest in het oog.

Verhoging boetes kartelverbod

Handhaving van het kartelverbod heeft prioriteit bij het kabinet. In het regeerakkoord werd al een taakstelling opgenomen voor de ACM om voor EUR 125 miljoen boetes op te leggen. Hoewel die taakstelling na hevige kritiek al snel weer werd ingetrokken, heeft dat geen verandering gebracht in de doelstelling van de minister om kartels zwaarder te (laten) bestraffen. Minister Kamp van Economische Zaken heeft de Tweede Kamer al op 11 februari 2014  gewezen op zijn voornemen om hogere boetes mogelijk te maken.

Momenteel kunnen overtredingen van het kartelverbod worden bestraft met een boete van EUR 450.000,-- of 10% van de jaaromzet (als dat meer is). Het wetsvoorstel voorziet in een boete van EUR 900.000,-- of 10% van de jaaromzet. Anders dan op grond van de bestaande wettelijke regeling wordt de maximumboete voor kartelovertredingen op grond van het wetsvoorstel bovendien afhankelijk van de duur van het kartel gemaakt. Hoe langer de duur van de overtreding des te hoger het boetemaximum. Daardoor kan de boete worden vermenigvuldigd met het aantal jaren dat de overtreding heeft voortgeduurd, tot maximaal vier keer de boete voor één jaar. In het ergste geval kan een kartelovertreder dus worden geconfronteerd met een boete van 40% van zijn jaaromzet en in geval van recidive zelfs 80%. Ook het risico voor natuurlijke personen neemt toe als de wetswijziging wordt ingevoerd. Momenteel bedraagt de maximumboete voor natuurlijke personen die opdracht of feitelijk leiding hebben gegeven aan een kartel EUR 450.000,--. Na invoering van het wetsvoorstel kan de boete (voor recidivisten) oplopen tot 1,8 miljoen..

Commentaar

De wetswijziging is door de Tweede Kamer aangenomen ondanks een kritisch advies van De Afdeling advisering van de Raad van State. De handhaving van Europese kartelovertredingen en (dus) de hoogte van de boetes (nog) zijn nog niet geharmoniseerd en kunnen dus per land verschillen. Desondanks acht de Raad van State het onwenselijk dat de voorgestelde boetemaxima substantieel afwijken van de Europese boetemaxima en de boetemaxima in andere lidstaten van de EU. Daardoor staat het wetsvoorstel volgens de Raad van State op gespannen voet met het eerder uitgesproken streven naar Europese afstemming.

Ook als het wetsvoorstel door de Eerste Kamer komt blijft het overigens afwachten hoe de verhoogde boetemaxima in de praktijk (door de ACM) zullen worden toegepast. De ACM legt namelijk zelfs bij de bestaande lagere boetemaxima van EUR 450.000,-- of 10% van de jaaromzet zelden het wettelijke boetemaximum op.