Verkoopt u online producten en/of diensten aan consumenten? Wees er dan bewust van dat u een aantal informatieverplichtingen heeft, zoals het vermelden van uw identiteit en de prijs van het product. Het schenden van de informatieverplichtingen kan gevolgen hebben voor de geldigheid van de koopovereenkomst. Het belang van de informatieverplichtingen wordt in een recente uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland onderstreept. In de uitspraak stelt de rechtbank prejudiciële vragen over de informatieverplichtingen van de online verkoper. Aan de hand van deze uitspraak bespreek ik de inhoud en omvang van informatieverplichtingen.
Uitspraak rechtbank Noord-Nederland
Eind september 2020 komt een geschil tussen Afterpay en een consument voor de rechtbank Noord-Nederland. Het geschil bestaat uit de volgende omstandigheden. Een consument koopt online via de website van een verkoper een product. In het bestelproces geeft de consument aan te willen betalen via Afterpay. Het product wordt aan de consument geleverd, maar betaling blijft uit. Afterpay start een procedure tegen de consument en vordert betaling van de aankoopprijs. De consument verschijnt niet ter zitting zodat aan de consument een zogenoemd ‘verstek’ wordt verleend.
Op het eerste gezicht lijkt deze zaak zo klaar als een klontje. De vraag is of de consument Afterpay moet betalen voor het product. In veel gevallen zou de rechtbank zich tot deze vraag beperken. In dit geval kijkt de rechtbank verder en komt de focus op de informatieverplichtingen van de verkoper te liggen. De rechtbank vraagt zich af of aan alle informatieverplichtingen is voldaan en zo nee, of de koopovereenkomst dan moet worden vernietigd. Vernietiging van de koopovereenkomst leidt ertoe dat er geen overeenkomst meer is en de consument geen betalingsverplichting meer heeft.
Met het oog op de informatieverplichtingen geeft de rechtbank aan dat zij voornemens is prejudiciële vragen te stellen. De prejudiciële vragen hebben betrekking op verschillende aspecten van informatieverplichtingen en de rol van de rechter bij het beoordelen van de informatieverplichtingen. Het is een hele principiële kwestie die de rechtbank aanzwengelt en die grote gevolgen kan hebben voor veel webshophouders. In deze blog beperk ik mij tot de algemene informatieverplichtingen. Mogelijk dat ik in een latere blog nog andere aspecten van deze uitspraak bespreek.
Wanneer zijn informatieverplichtingen van toepassing?
De informatieverplichtingen waar de rechtbank op doelt, hebben betrekking op ‘koop op afstand’. Dit houdt in dat het moet gaan om een koop die buiten de verkoopruimte plaatsvindt. In wezen komt het neer op de verkoop van producten via internet of de telefoon. De regels rondom koop op afstand gelden wanneer de verkoper een professionele partij is en de koper een consument, dus B2C. Bij B2B verkoop zijn de informatieverplichtingen niet van toepassing.
Welke informatie?
De verkoper dient voorafgaand aan de verkoop van een product op een duidelijke en begrijpelijke wijze ontzettend veel informatie te verschaffen. De verkoper dient onder andere de volgende informatie te verschaffen:
- voornaamste kenmerken van de zaken of diensten;
- identiteit van de verkoper;
- totale prijs van de zaken of diensten (incl. BTW) en eventuele aanvullende kosten, zoals leveringskosten;
- wijze van betaling en levering van de zaken of diensten;
- eventuele kosten voor retourneren van zaken of diensten.
In de wet is vastgelegd dat bovenstaande informatie een integraal onderdeel van de overeenkomst tussen verkoper en consument vormt. Dit maakt dat de informatie niet alleen nice to have is, maar een verplicht onderdeel van de overeenkomst vormt. Houd er rekening mee dat bovenstaande opsomming slechts het topje van de ijsberg is en dat er nog meer informatieverplichtingen in de wet zijn neergelegd.
Op welk moment informatieverplichtingen?
Op grond van artikel 6:230m BW moet informatie aan de consument worden verstrekt “voordat de consument gebonden is aan een overeenkomst”. Het op voorhand informatie verstrekken kan op meerdere manieren gebeuren. Bij online kledingshoppen wordt bijvoorbeeld een deel van de informatie getoond in de ‘winkelmand’. In de winkelmand worden zoal de producten, de prijs en levertijd gemeld. Deze informatie is zichtbaar gedurende het shoppen en voorafgaand aan het doen van de aankoop.
Een ander voorbeeld is het boeken van een vlucht. In de kantlijn wordt de gekozen vlucht, vluchttijden en prijs vermeld. Bij het weergeven van de prijs wordt ook onderscheid gemaakt in prijs van de vlucht, boekingskosten en bagagekosten. Op deze manier krijgt de consument op voorhand informatie over het product dat hij (mogelijk) gaat kopen.
Wat zijn de gevolgen indien niet wordt voldaan aan informatieverplichtingen?
Het niet (volledig) vermelden van essentiële informatie kan ertoe leiden dat sprake is van een oneerlijke handelspraktijk. Op grond van artikel 6:193j lid 3 BW kan een overeenkomst die als gevolg van een oneerlijke handelspraktijk tot stand is gekomen, worden vernietigd. Anders gezegd: wanneer op voorhand niet duidelijk is wat de totaalprijs van een product is, kan een consument de koopovereenkomst op een later moment laten vernietigen (zelfs als de overeenkomst al is uitgevoerd!).
De gedachte hierachter is bescherming te bieden aan de consument. Wanneer een consument op voorhand niet beschikt over duidelijke en begrijpelijke informatie, dan kan de consument ook geen weloverwogen keuze maken om een product te kopen.
Informatiecheck
Het niet voldoen aan informatieverplichtingen kan dus grote gevolgen hebben. Als webshophouder kan het maar zo zijn dat u kunt fluiten naar uw geld indien uw website niet op orde is.
Wilt u weten of u met uw webshop aan de informatieverplichtingen? Neem contact met ons op. Wij kunnen een informatiecheck uitvoeren en aan de hand van een checklist in kaart brengen aan welke informatieverplichtingen u voldoet en welke informatie er nog ontbreekt.
Prejudiciële vragen?
Ten slotte, hoe loopt het nu af met de prejudiciële vragen? Het kan maar zo zijn dat deze nooit aan de Hoge Raad zullen worden gesteld. De kantonrechter verwijst de zaak namelijk naar de rol zodat de eiser (Afterpay) zich kan uitlaten over dat voornemen. De kans bestaat best dat Afterpay de eis laat vallen. Het is echter wachten tot een volgende kantonrechter bij een soortgelijke kwestie de vragen kopieert en plakt en deze alsnog doorzet. Het onderwerp staat daarmee op de agenda en voor alle websitehouders die de boel niet op orde hebben sluimert een groot potentieel risico. We houden u op de hoogte.
