Wetgeving
De minister laat in de kamerbrief weten dat de regelgeving nagenoeg rond is. Zo is het Invoeringsbesluit Omgevingswet in het Staatsblad gepubliceerd en zal binnenkort ook de Invoeringsregeling Omgevingswet worden bekendgemaakt in de Staatscourant. Hiermee is het Invoeringsspoor afgerond. De Aanvullingssporen bevinden zich ook in de afrondende fase. De vier Aanvullingsbesluiten (bodem, geluid, natuur en grondeigendom) zullen de komende weken worden vastgesteld en gepubliceerd in het Staatsblad. Hierna zullen in samenspraak met bestuurlijke partners de Aanvullingsregelingen worden voltooid.
Uitgevoerde externe toetsing DSO-LV
De Kamer had verzocht om een extra tussentijdse externe toetsing uit te doen voeren op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Het sluitstuk van de aangekondigde toetsingsaanpak vormen het BIT-onderzoek Digitaal Stelsel Omgevingswet en een tweede Gateway Review DSO’s (zie bijlagen bij kamerbrief d.d. 13 november 2020). De minister geeft aan deze aanbevelingen over te nemen en zet in de bestuurlijke reactie nader uiteen hoe met de bestuurlijke partners aan de slag zal worden gegaan met de uitvoering van de aanbevelingen en de gesignaleerde risico’s. Het advies van het BIT om stevig vast te houden aan de datum van 1 januari 2022 geeft de minister nu het vertrouwen om deze datum nu vast te gaan leggen. Het accent van de tweede Gateway review lag op de implementatie van DSO-LV bij gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk en is dit najaar uitgevoerd. In de beleidsreactie geeft de minister een uitgebreide toelichting op de Gateway Review.
Interbestuurlijke monitor september
Als bijlage bij de kamerbrief is gevoegd het rapport met onderzoeksperiode september. In de brief behandelt de minister bovendien aan de hand van vijf criteria de voortgang. Deze criteria zijn: 1) omgevingsvisies van provincies en Rijk moeten er zijn, 2) omgevingsverordening provincies gereed, 3) werken met projectbesluit, 4) omgevingsplan wijzigen, 5) Vergunningen en meldingen ontvangen en behandelen. Uit de monitor blijkt dat alle bevoegde gezagen toewerken naar de inwerkingtreding per 1 januari 2022 en dat het haalbaar is om de vijf minimale eisen voor deze datum voor te bereiden.
Extra tijd voor gemeenten en waterschappen afronden implementatie
In interbestuurlijk verband is afgesproken de consequenties in beeld te brengen van de latere invoeringsdatum (van 1 januari 2021 naar 1 januari 2022) van de wet op afsprakenniveau en in samenhang met elkaar. Uit analyse blijkt dat de meeste eerder gemaakte afspraken in stand kunnen blijven. Op een paar onderdelen is wel aanleiding voor aanpassing van de eerder gemaakte afspraken, waaronder dat gemeenten extra tijd krijgen om de implementatie van de Omgevingswet af te ronden. De uiterste datum waarop gemeenten en waterschappen hun omgevingsplan of waterschapsverordening gereed moeten hebben, wordt verlengd met een jaar. Voor gemeenten betekent dit dat ze 31 december 2024 een omgevingsvisie en uiterlijk 31 december 2029 een nieuw omgevingsplan moeten hebben. Waterschappen moeten uiterlijk 1 januari 2024 een nieuwe waterschapverordening hebben. Tot die tijd gelden er omgevingsplannen en waterschapsverordeningen van rechtswege. Dat biedt volgens de kamerbrief meer mogelijkheden om werkzaamheden en kosten in de tijd te faseren. Overigens is het de vraag in hoeverre er nu echt sprake is van “extra tijd”, omdat aanvankelijk beoogd was een inwerkingtreding in 2019 waarbij er 10 jaar de tijd zou worden gegeven aan gemeenten om te komen tot een integraal gebied dekkend omgevingsplan. Eerder is al door de minister aangegeven dat ondanks de vertraging aan de 10 jaarstermijn de hand zal worden gehouden. Met de deadline van uiterlijk 31 december 2029 is daar eigenlijk niets aan veranderd.
Conclusie van de kamerbrief en observatie
De bestuurlijke partners en de minister achten het verantwoord om de wet op 1 januari 2022 in werking te laten treden. Dat betekent dat er nog ongeveer een jaar de tijd is om u voor te bereiden op de inwerkingtreding. Dirkzwager heeft voor de overheden en het bedrijfsleven een opleidingscurriculum ontwikkeld om uw organisatie voor te bereiden op de Omgevingswet. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jasper Molenaar.