Wanneer u een derde inhuurt om een auteursrechtelijke beschermd werk voor u te maken (bijvoorbeeld een website, foto’s, teksten, een huisstijl of reclamebrochures), dan geldt als hoofdregel – indien u contractueel niets anders regelt – dat de maker van het werk auteursrechthebbende is.
Op deze hoofdregel bestaan wettelijke uitzonderingen, waaronder de uitzondering genoemd in art. 8 van de Auteurswet. Zoals volgt uit art. 8 Aw, wordt een openbare instelling, vereniging, stichting of vennootschap als maker van een auteursrechtelijk beschermd werk beschouwd, wanneer dit werk als van haar afkomstig openbaar wordt gemaakt, zonder dat daarbij een natuurlijk persoon als maker wordt vermeld. Deze uitzondering ‘ontneemt’ de feitelijk maker het auteursrecht en legt het bij de rechtspersoon, tenzij dit onrechtmatig is jegens de feitelijk maker.
Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft recentelijk een arrest gewezen in een kwestie over in opdracht gemaakte schilderijen, waarbij partijen een discussie kregen over de vraag bij wie de auteursrechten op deze schilderijen lagen. Hier speelde namelijk het volgende.
Schilderijen in opdracht gemaakt
Opdrachtgever Artworxs ontwikkelt, produceert en levert schilderijen aan detailhandelaren en projectinrichters. Deze schilderijen worden in opdracht van Artworxs gemaakt door meerdere kunstenaars. Deze in opdracht gemaakte schilderijen worden niet met de naam van de kunstenaar gesigneerd, maar met de naam ‘Fiore’.
Twee kunstenaressen hebben in opdracht van Artworxs B.V. schilderijen van koeien, kippen, kikkers en papegaaien gemaakt. Eind 2011 komt een einde aan deze samenwerking, maar de kunstenaressen constateren dat Artworxs kopieën van hun schilderijen blijft vervaardigen en verhandelen. Wanneer Artworxs de verhandeling van deze schilderijen niet staakt na het verzenden van een sommatiebrief, starten de kunstenaressen een procedure.
Wie is auteursrechthebbende?
De kunstenaressen stellen als feitelijk maker auteursrechthebbende te zijn. Artworxs stelt op grond van art. 8 Auteurswet auteursrechthebbende te zijn omdat de schilderijen als eerste door haar openbaar zouden zijn gemaakt onder de naam ‘Fiore’. In eerste aanleg is de rechtbank meegegaan met de stellingen van Artworxs, in hoger beroep oordeelt het Hof echter anders.
Niet als van haar afkomstig openbaar gemaakt
Het Hof oordeelt dat het openbaar maken van de schilderijen gesigneerd met ‘Fiore’ niet kan gelden als een openbaarmaking als van Artworxs afkomstig, zoals bedoeld is in art. 8 Auteurswet. Het Hof concludeert dat er geen (voor het publiek duidelijke) relatie tussen de aanduiding ‘Fiore’ en de rechtspersoon Artworxs kan worden vastgesteld. Met Fiore wordt in feite een collectief van individuele kunstenaars aangeduid. De hoofdregel wordt in deze kwestie dus bevestigd, de feitelijke maker van het schilderij is auteursrechthebbende. Artworxs krijgt een verbod om de koeien- en kippenschilderijen die na het eindigen van de samenwerking zijn gemaakt verder te verhandelen
Relatie opdrachtgever – opdrachtnemer bij auteursrechten
In beginsel geldt dus de hoofdregel dat de feitelijke maker auteursrechthebbende is en niet de opdachtgever. Op deze hoofdregel zijn echter uitzonderingen, waaronder de uitzondering zoals genoemd in art. 8 Aw. Wanneer partijen niets anders regelen, dan gelden de wettelijke regels. Om echter discussie na afloop van de opdracht te voorkomen, is het verstandig voor zowel opdrachtnemer als opdrachtgever, om voorafgaand aan het verstrekken of uitvoeren van een opdracht duidelijke afspraken te maken over de auteursrechten.
Is opdrachtgever of opdrachtnemer auteursrechthebbende?
Wanneer u een derde inhuurt om een auteursrechtelijke beschermd werk voor u te maken (bijvoorbeeld een website, foto’s, teksten, een huisstijl of reclamebrochures), dan geldt als hoofdregel – indien u contractueel niets anders regelt – dat de maker van het werk auteursrechthebbende is.Op deze hoofdregel bestaan wettelijke uitzonderingen, waaronder de uitzondering genoemd in art. 8 van de Auteurswet. Zoals volgt uit art. 8 Aw, wordt een openbare instelling, vereniging, stichting of vennootscha...
Leestijd
Auteur artikel
Neeltje van der Veeken (uit dienst)
Gepubliceerd
19 augustus 2013
Laatst gewijzigd
16 april 2018