Perspectief voor blijvers en stoppers
Er komt € 350 miljoen beschikbaar vanuit het Rijk voor gerichte opkoop van veehouderijen, voor boeren die dat zelf willen en als onderdeel van het gebiedsproces. Deze middelen worden in tranches van € 100, € 100 en € 150 miljoen beschikbaar gesteld. Bovendien komen er coaches om boeren persoonlijk te begeleiden naar de diverse uitkoopregelingen. Er komen samen met provincies bijeenkomsten om met boeren in gesprek te gaan over de mogelijkheden. Minister Schouten gaat samen met provincies kijken hoe ongerichte en ongecontroleerde opkoop van veehouderijbedrijven kan worden voorkomen. Daarbij is cruciaal dat provincies een aanvraag voor extern salderen alleen toestaan als dit past binnen de gebiedsgerichte aanpak. Daarmee wordt speculatie tegengegaan en wordt gewaarborgd dat extern salderen geen afbreuk doet aan de langetermijnaanpak om de natuurdoelen te bereiken.
Voor boeren die willen doorgaan komen er coaches om hen persoonlijk te helpen om op hun bedrijf stikstofreducerende maatregelen te nemen en/of hen te begeleiden naar de diverse innovatieregelingen. Vooruitlopend daarop kunnen boeren per direct terecht bij de groene hogescholen voor individuele begeleiding. Boeren kunnen daarnaast gebruik maken van de cursussen en trainingen die nu al door de groene onderwijsinstellingen worden aangeboden.
Tot slot komt er een netwerk van proefbedrijven in de melkveehouderij voor onderzoek en kennisdeling om uitstoot van methaan en ammoniak te verminderen. Daarbij gaat het om dierspecifieke en rantsoenspecifieke maatregelen, maar ook om weidemanagement en de effecten van bemesting op de voerkwaliteit.
Innovatie in stallen
De aanpassing van stallen levert een forse bijdrage aan stikstofreductie. Minister Schouten wil boeren ondersteunen die willen investeren in innovatieve, brongerichte verduurzaming van stallen. Deze investeringen worden mogelijk gemaakt door een subsidieregeling te openen. De eerste subsidiemodule ziet op onderzoek naar en ontwikkeling van het gebruik van innovaties en managementmaatregelen (innovatiemodule). De tweede subsidiemodule ziet op de uitrol van bewezen innovaties (investeringsmodule). De eerste subsidiemodule wordt medio februari gepubliceerd.
Extensiveren, omschakelen of verplaatsen
Extensivering van veehouderijbedrijven rondom natuurgebieden wordt gefaciliteerd. Veel boeren die meer grondgebonden willen worden, minder afhankelijk willen zijn van grondstoffen van buiten het bedrijf of op een andere manier extensiever willen werken hebben meer grond nodig. Die grond kan beschikbaar komen doordat boeren stoppen of verplaatsen. Minister Schouten kijkt ook naar de mogelijkheden om gronden van andere partijen en de overheid (Staatsbosbeheer (SBB), Rijksvastgoedbedrijf (RVB)) in te zetten voor extensivering, mits dit niet ten koste gaat van bestaande natuur of natuurherstel.
Er komt een omschakelfonds voor boeren die willen omschakelen naar kringlooplandbouw. Minister Schouten is met de relevante partijen in overleg over wat er nodig is om te kunnen omschakelen en welke financieringsbehoefte daarbij hoort.
Hoe dichter een veehouderij zit bij een Natura 2000-gebied, hoe hoger de depositie op dat gebied. Daarom kan verplaatsen naar een locatie verder weg van een natuurgebied een aantrekkelijke en zinvolle oplossing zijn. Het kabinet onderzoekt hoe een grondbank en instrumenten voor landinrichting hiervoor ingezet kunnen worden.
Verleasen
Verleasen betekent dat een ondernemer een deel van zijn niet benutte stikstofruimte in zijn vergunning op tijdelijke basis beschikbaar kan stellen aan een andere initiatiefnemer voor (tijdelijke) activiteiten waarbij stikstof vrijkomt. De initiatiefnemer zal hiervoor een marktconforme vergoeding afspreken met de verleasende partij. Op basis hiervan kan het voor een boer aantrekkelijk zijn om tegen een vergoeding zijn stal tijdelijk leeg te laten staan en hiermee een bijdragen te leveren aan de stikstofreductie. Minister Schouten gaat afspraken maken met provincies, zodat (duurzame) projecten met een tijdelijke depositie van stikstof gebruik kunnen maken van het zogenoemde instrument verleasen. Voor dit tijdelijk beschikbaar stellen van stikstofruimte zullen vergelijkbare eisen gelden als voor externe saldering.
