Let op, nieuwe regels voor leasing

Ter inleiding
Met ingang van 2019 gelden nieuwe regels voor de verwerking van lease in de jaarrekening van ondernemingen die volgens de verslaggevingsregels van de International Accounting Standards Board (IASB) rapporteren. Dat is het gevolg van de wijzigingen in de richtlijn die betrekking heeft op leaseovereenkomsten, International Financial Reporting Standards (IFRS) 16. Het doel van de wijzigingen is om te bewerkstelligen dat ondernemingen alle leasecontracten op hun balans zetten en de interest- en afschrijvingsverplichtingen die daarmee samenhangen in de winst-en-verliesrekening verwerken, zodat gebruikers van de jaarrekening een beter beeld krijgen van de financiële verplichtingen die zijn aangegaan.

Gevolgen nieuwe regels
Onder de huidige regelgeving geldt dat enkel overeenkomsten van financial lease in de balans moeten worden verwerken, operational leasecontracten mogen buiten de balans blijven. Van deze leasecontracten wordt veel gebruik gemaakt, zo worden bijvoorbeeld veel auto’s maar ook winkelpanden door middel van operational leasecontracten gehuurd, waardoor de huurder (lessee) die zaken niet in zijn balans- of schuldpositie hoeft te verwerken. Concreet komt het er op neer dat bij operational lease van bijvoorbeeld een pand alleen de jaarlijkse huurkosten in de winst-en-verliesrekening zichtbaar zijn en invloed hebben op het brutobedrijfsresultaat (ebitda).

Na wijziging van de regels neemt de schuldpositie van een onderneming toe, omdat in de nieuwe IFRS 16 ook deze leasecontracten als schuld in de balans moeten worden opgenomen. Dat heeft een negatief effect op de solvabiliteit van zo’n onderneming, wat in de contacten met bijvoorbeeld beleggers of banken problemen op kan leveren.
Voor het hiervoor genoemde pand heeft dit als gevolg dat de onderneming de contante waarde van het totale huurbedrag op de balans moet verantwoorden. Dat bedrag verschijnt aan de debetzijde van de balans (‘huurrecht’). Aan de creditzijde komt een bankschuld te staan voor hetzelfde bedrag. Dit leidt tot een verhoging van het balanstotaal. In de winst-en-verliesrekening verdwijnen weliswaar de huurkosten (zodat de ebitda stijgt), maar tegelijk moeten daarin nu wel worden opgenomen interestkosten en afschrijving, die direct invloed hebben op de nettowinst. Kortom, de schuld stijgt, de balans wordt langer en de nettowinst daalt. Dit heeft een negatieve invloed op de solvabiliteit.

Wat nu?
Bij het opstellen van nieuwe leasecontracten dan wel het aanpassen van bestaande overeenkomsten die een looptijd hebben die tot na 1 januari 2019 voortduurt moet rekening worden gehouden met de gevolgen die de wijzigingen in IFRS 16 met zich brengt. Overwegingen die thans relevant zijn voor de keuze voor operational of financial lease zijn dat alsdan mogelijk niet meer.