Na advies schadecommissie over niet normale maatschappelijke ontwikkeling kan afwijzing nadeelcompensatie niet onderbouwd worden met drempel

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in twee uitspraken van 6 juni 2013 geoordeeld dat een gedeelte van de schade die twee transportbedrijven hebben geleden als gevolg van een langdurige wegafsluiting vergoed dient te worden. Het besluit van de minister om aan de hand van een drempel te bepalen dat de schade binnen het normaal maatschappelijk risico lag, was ondeugdelijk gemotiveerd nu uit het advies van de schadecommissie juist was gebleken dat de afsluiting niet als een normale maatschappelijke ontwikkeling kan worden beschouwd.

De zaak
De transportbedrijven hadden een verzoek ingediend tot vergoeding van nadeel als gevolg van het afsluiten van de Hollandse Brug voor vrachtverkeer. Vanwege de afsluiting hebben zij gedurende 14 maanden vele kilometers per rit moeten omrijden, wat tot aanzienlijke omrijdkosten heeft geleid.

Normale maatschappelijke ontwikkeling
Een vergoeding wordt volgens de Regeling nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999 toegewezen voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd. Een binnen het normale maatschappelijk risico of het normale ondernemersrisico vallende schade komt niet voor vergoeding in aanmerking.

De minister had de verzoeken op advies van de schadecommissie afgewezen. Volgens het advies kan de abrupte en volledige afsluiting van de Hollandse Brug voor vrachtverkeer gedurende een periode van 14 maanden niet als een normale maatschappelijke ontwikkeling worden beschouwd. De veroorzaakte schade heeft echter niet geleid tot een kostenstijging van ten minste 15 % van de gemiddelde transportkosten van het totale wagenpark (in drie kalenderjaren voorafgaand aan de werkzaamheden), waardoor de schade volgens de commissie binnen de drempel van het normale ondernemersrisico valt. Zowel het bezwaar bij de minister als het beroep bij de bestuursrechter van de transporteurs worden ongegrond verklaard.

Geen toepassing drempel
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State daarentegen oordeelt anders. Volgens de Afdeling is de afwijzing van vergoeding van schade ondeugdelijk gemotiveerd door een drempel van 15 % van de gemiddelde jaarlijkse transportkosten toe te passen naast het oordeel dat nu juist geen sprake was van een normale maatschappelijke ontwikkeling. Het toepassen van een drempel is een instrument om vast te stellen of geleden schade veroorzaakt door reguliere werkzaamheden buiten het normale ondernemersrisico valt. De minister stelt zich in deze zaak echter uitdrukkelijk op het standpunt dat de plotselinge en langdurige afsluiting van de Hollandse Brug niet als een normale maatschappelijke ontwikkeling kan worden beschouwd. Dit betekent dat de schade niet of niet geheel tot het ondernemersrisico behoort. De Afdeling oordeelt dat het redelijk is dat de minister een gedeelte van de schade vergoedt, gelet op de buitengewone aspecten van de infrastructurele maatregel. De Minister moet daar een nieuw besluit over nemen.

Heeft u vragen over nadeelcompensatie? Bel of e-mail met mr. Hanna Zeilmaker, overheidsadvocaat