De eigenaren van in 1999 gekochte bouwkavels verzochten om een tegemoetkoming in planschade vanwege de inwerkingtreding van het provinciale inpassingsplan voor de Buitenring Parkstad. Dit plan maakt op 80 meter van hun percelen een weg mogelijk met twee maal twee rijbanen en een maximum snelheid van 100 km per uur. De Afdeling oordeelt in haar uitspraak van 29 september 2021 dat de planschade voorzienbaar was op grond van de Streekplanuitwerking uit 1991, het bestemmingsplan Buitengebied en het voorontwerp bestemmingsplan Amstenraderveld.
Voorzienbaarheid
De aanvragers hadden betoogd dat de rechtbank de Streekplanuitwerking 1991 ten onrechte als concreet beleidsvoornemen had aangemerkt. De provincie had niet aangetoond dat de Streekplanuitwerking 1991 bekend was gemaakt. Bovendien was het voornemen om ten noorden van Brunssum een weg aan te leggen na de vaststelling van de Streekplanuitwerking 1991 verlaten. Daarom was er voor aanvragers ten tijde van de aankoop van hun percelen geen aanleiding om oudere documenten te raadplegen. Dat was afgezien van het voornemen om de weg aan te leggen, bleek ook uit de vaststelling van het bestemmingsplan "Buitengebied 1995". In dit plan was, in tegenstelling tot het daarvoor geldende bestemmingsplan, niet langer voorzien in de aanleg van een rondweg. Verder vonden de aanvragers dat het bestemmingsplan "Amstenraderveld" ten onrechte was aangemerkt als concreet beleidsvoornemen, aangezien niet vast was komen te staan dat het is bekendgemaakt. Bovendien heeft het plangebied van dit plan alleen betrekking op het woongebied en uitdrukkelijk niet op het aangrenzende buitengebied waarin de buitenring is aangelegd. Verder vormt de plantoelichting geen bindend onderdeel van een bestemmingsplan, zodat van een redelijk handelend en denkend koper niet kan worden verlangd dat hij de toelichting van dit plan raadpleegt.
Zoals gebruikelijk begint de Afdeling met de standaardoverweging over voorzienbaarheid:
De voorzienbaarheid van een planologische wijziging moet beoordeeld worden aan de hand van het antwoord op de vraag of ten tijde van de investeringsbeslissing, bijvoorbeeld op het moment van de aankoop van de onroerende zaak, voor een redelijk denkend en handelend koper, aanleiding bestond om rekening te houden met de kans dat de planologische situatie ter plaatse in ongunstige zin zou veranderen. Daarbij moet rekening worden gehouden met concrete beleidsvoornemens die openbaar zijn gemaakt. Voor voorzienbaarheid is niet vereist dat een dergelijk beleidsvoornemen een formele status heeft.
De Afdeling stelt vast dat uit de in de Streekplanuitwerking 1991 opgenomen kaart en tekst volgt dat beoogd was om ten noorden van Brunssum een weg aan te leggen op dezelfde locatie als waar met de planologische wijziging de aanleg van de buitenring is voorzien. De Afdeling vindt dat dat voornemen voldoende bepaald is. Voor het aannemen van voorzienbaarheid is namelijk niet vereist dat de maatregel in detail is uitgewerkt of dat de omvang van de nadelige gevolgen met nauwkeurigheid kan worden bepaald. Het gaat er alleen om of op het moment van investering de mogelijkheid van de schadeveroorzakende overheidsmaatregel zodanig kenbaar was, dat hiermee bij de beslissing tot investering rekening kon worden gehouden. Dat was het geval. Weliswaar bevatte de in het document opgenomen kaart geen plaatsnamen maar uit de tekst gelezen in samenhang met de kaart, kon worden opgemaakt waar de weg is beoogd, namelijk ter hoogte van het Amstenraderveld.
De Afdeling stelt vervolgens vast dat het ontwerp Streekplanuitwerking 1991 ter inzage heeft geleden en dat van die terinzagelegging vooraf mededeling is gedaan in het Limburgs Dagblad en de Staatscourant. Weliswaar heeft de provincie niet kunnen aantonen dat het definitieve plan ook ter inzage is gelegd, maar uit de tekst van dit plan volgt dat het voornemen om de S22 aan te leggen, ook al was opgenomen in het ontwerpplan, waarvan een ieder kennis heeft kunnen nemen. Op grond van de openbaarmaking van het ontwerp Streekplanuitwerking 1991 kon een redelijk denkend en handelend koper ten tijde van de aankoop van de onroerende zaak dan ook kennis nemen van het beleidsvoornemen.
De Afdeling vindt bovendien dat een redelijk denkend en handelende koper ten tijde van de aankoop uit het destijds ter plaatse geldende bestemmingsplan "Buitengebied" en het (voor)ontwerpbestemmingsplan "Amstenraderveld" kon afleiden dat het provinciale beleidsvoornemen om de weg aan te leggen nog steeds actueel was. In de toelichting van het bestemmingsplan Buitengebied was vermeld dat de gronden voor het wegtracé in de toekomst vrij gehouden moeten worden, waarbij het tracé van de weg op een kaart was weergegeven als ‘toekomstige S22’. Verder heeft de provincie terecht de plantoelichting van het (voor)ontwerpbestemmingsplan "Amstenraderveld" in aanmerking genomen. In de plantoelichting van dit plan is vermeld dat het plangebied aansluit op de mogelijk in de toekomst te realiseren weg. De Afdeling overweegt ook nog dat het niet gaat om de vraag of ten aanzien van dat voorontwerp sprake was van een concreet beleidsvoornemen op grond waarvan er voor een redelijk denkend en handelde koper aanleiding bestond om rekening te houden met de kans dat de planologische situatie ter plaatse in ongunstige zin zou veranderen, maar om de vraag of het eerder in de Streekplanuitwerking 1991 opgenomen beleidsvoornemen ten tijde van de aankoop was verlaten.
Kortom, de aanleg van de buitenring ter hoogte van de percelen van aanvragers was voorzienbaar ten tijde van de aankoop van de percelen in 1999.
Wilt u meer weten over planschade? Neemt u contact op met Hanna Zeilmaker, zeilmaker@dirkzwager.nl
