De feiten
Op 3 september 2019 heeft het Hof Amsterdam een arrest gewezen inzake GVB Holding NV (hierna: GVB). Vereenvoudigd weergegeven betreft het de volgende casus. In maart 2012 verscheen een artikel in De Telegraaf waarin een aantal veronderstelde fraudes en vermeende onregelmatigheden binnen de GVB werden beschreven. Dit vormde aanleiding voor de raad van commissarissen van GVB een onafhankelijk onderzoeksbureau de opdracht te geven tot forensisch onderzoek. Uit dit onderzoek concludeerde de raad van commissarissen dat van fraude, zoals in de media werd gesuggereerd, geen sprake is geweest, maar dat er wel feiten zijn vastgesteld van (het vermoeden van) het opzettelijk negeren van geldende wet- en regelgeving en/of het negeren van interne regels. Met name blijken in meerdere gevallen doelredeneringen te zijn gevolg in het kader van Europese, nationale en/of interne aanbestedingsregels. Ook is structureel sprake geweest van bestuurlijk gedrag dat niet voldoet aan de regels van goede governance, onder andere op het vlak van integriteit, rechtmatigheid, doelmatigheid en verantwoordelijk. Deze conclusies van de raad van commissarissen leidde onder andere tot ontslag van twee statutair bestuurders. Dit is ook opgenomen in het jaarverslag 2012 dat medio 2013 is gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel en is gepubliceerd op de website van GVB.
De rechtbank
De ex-bestuurder start hierop een procedure en vordert een verklaring voor recht dat GVB met het trekken en publiceren van de hiervoor vermelde conclusies in het jaarverslag 2012 onrechtmatig jegens hen en de mede-ex-bestuurders heeft gehandeld. Voorts vordert de ex-bestuurder een rectificatie en vergoeding van schade en kosten. De rechtbank heeft de vorderingen afgewezen.
Het Hof
Zorgvuldigheid
Het Hof oordeelt onder meer als volgt. Bij het publiceren van de conclusies uit het onafhankelijke onderzoek in het jaarverslag door GVB die nadelig zijn voor de eer en goede naam van de bestuurder dient GVB de in het maatschappelijk verkeer vereiste zorgvuldigheid in acht te nemen (r.o. 3.6). Er bestaat voorts geen algemene rechtsplicht voor een vennootschap of een raad van commissarissen om een ex-bestuurder te horen voordat de raad van commissarissen conclusies verbindt aan een rapport dat (mede) betrekking heeft op het functioneren van het voormalige bestuur waarvan de ex-bestuurder deel uitmaakte, mede omdat uit het rapport is gebleken dat het onafhankelijke onderzoeksbureau de ex-bestuurder heeft gehoord. De raad van commissarissen mocht er vanuit gaat dat het onderzoek van het onderzoeksbureau in die zin volledig is geweest dat de raad van commissarissen hieraan conclusies mocht verbinden zonder zelf de ex-bestuurder te horen (r.o. 3.8).
Beoordelingsvrijheid
De raad van commissarissen heeft de taak zich een oordeel te vormen over de ernst van de bevindingen zoals gedaan door het onafhankelijke onderzoeksbureau, en heeft hierbij in beginsel beoordelingsvrijheid (r.o. 3.9). Dat het advies van de ondernemingsraad anders luidde, hoefde er evenmin toe te leiden dat de raad van commissarissen zijn uit het onderzoekrapport getrokken conclusies moest wijzigen. (r.o. 3.17).
Belangenafweging en getrouw beeld
GVB had belang bij het vermelden van het feit dat er onderzoek was gedaan naar de misstanden, dat hierover was gerapporteerd door de onderzoekers, dat de raad van commissarissen conclusies uit het onderzoek had getrokken en om te vermelden hoe die conclusies luidden, juist omdat De Telegraaf suggesties heeft gedaan van misstanden, fraude en onregelmatigheden bij GVB (r.o. 3.12). Hierbij mocht GVB bij publicatie de belangen van haarzelf betrekken, en diende tevens rekening te houden met de belangen van de ex-bestuurder. Dit heeft GVB ook gedaan. Zij heeft in het persbericht niet de naam van de ex-bestuurder vermeldt, niet naar een specifieke ex-bestuurder verwezen maar naar het collectief. Voorts diende de GVB in het jaarverslag een getrouw beeld te geven van de ontwikkelingen binnen GVB, en ook dat maakte dat het publiceren van de conclusies in het jaarverslag niet onrechtmatig was jegens de ex-bestuurder.
Het Hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank en wijst alle vorderingen van de ex-bestuurder af.
Betekenis van het arrest
Het arrest maakt duidelijk dat de raad van commissarissen beoordelingsvrijheid geniet bij het vormen van een oordeel over de ernst van de bevindingen uit een onderzoeksrapport naar eventuele misstanden binnen de vennootschap. Voorts maakt het arrest duidelijk dat het vermelden van deze conclusies in het jaarverslag in het belang kan zijn van de vennootschap. Bij die belangenafweging dienen ook de belangen van belanghebbenden, zoals een ex-bestuurder op wie de conclusies betrekking hebben, te worden betrokken. In het jaarverslag dient tot slot een getrouw beeld te worden gegeven van de ontwikkelingen binnen de vennootschap. Dat een onderzoek is verricht naar misstanden binnen de vennootschap en de conclusies van dit onderzoek, behoort dan ook een plek te krijgen in het jaarverslag.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit arrest? Onze specialisten helpen u graag verder!
