RCC: Booking.com misleidt consumenten op haar website

In een beslissing van 24 april 2014 is de Reclame Code Commissie (RCC) tot de conclusie gekomen dat Booking.com consumenten misleidt door op haar website ten aanzien van een bepaalde accommodatie te vermelden dat nog maar één kamer vrij is voor een bepaalde prijs. Volgens de RCC handelt Booking.com hiermee in strijd met de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Klacht
Aanleiding voor de beslissing is de klacht die de marketingspecialist Max Kohnstamm bij de RCC had ingediend. In zijn klacht wees hij erop dat Booking.com op haar website veelvuldig de illusie creëert dat het aanbod van kamers gedurende een bepaalde periode in bepaalde hotels schaars is althans dat het aanbod van een hotelkamer tegen een specifieke prijs (zeer) schaars is. Daarnaast stelde de heer Kohnstamm dat de indruk wordt gewekt dat verschillende andere consumenten hetzelfde aanbod op hetzelfde moment bekijken. Zowel de schaarste van het aanbod als het aantal andere mensen dat het aanbod bekijkt wordt door Booking.com bewust overdreven om de consument te verleiden direct te handelen en de hotelkamer te reserveren.

Misleidende reclame
Uit artikel 8.2 NRC volgt dat reclame die gepaard gaat met onjuiste informatie of voor de gemiddelde consument onduidelijk of dubbelzinnig is ten aanzien van bijvoorbeeld de beschikbaarheid en de hoeveelheid, en die de gemiddelde consument ertoe brengt of kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen misleidend is. Misleidende reclame is oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC.

Het oordeel van de RCC
De RCC hanteert als uitgangspunt dat Booking.com verantwoordelijk dient te worden gehouden voor de bestreden mededelingen op haar website. Het aanbod van hotelkamers op de site van Booking.com wordt bepaald door het betreffende hotel. Het is echter de keuze van Booking.com om haar website zo in te richten dat de bestreden mededelingen (automatisch) verschijnen indien het door het hotel via de website ter beschikking gestelde aanbod daartoe aanleiding geeft.

Naar het oordeel van de RCC is het voor de gemiddelde consument onvoldoende duidelijk dat de bestreden mededeling op de website van Booking.com over de beschikbaarheid van de tegen een bepaalde prijs aangeboden hotelkamers uitsluitend betrekking heeft op het aanbod dat het betreffende hotel via de website van Booking.com beschikbaar heeft gesteld en dat feitelijk sprake kan zijn van een ruimer aanbod van hotelkamers dan uit de website van Booking.com blijkt. Er kan immers niet uitgesloten worden dat dezelfde accommodatie ook via andere kanalen beschikbaar is.

Booking.com had aangevoerd dat met de aanduiding “we” in de zinsnede “we hebben nog 1 kamer vrij” voor de consument voldoende duidelijk kan zijn, dat slechts het aanbod op de site van Booking.com is bedoeld. De RCC deelt dit standpunt niet. Gelet op de context waarin de zinsnede is geplaatst, kan “we” ook worden opgevat als een verwijzing naar het betreffende hotel. Dat in de algemene voorwaarden van Booking.com wordt uitgelegd, dat met “we” Booking.com wordt bedoeld neemt volgens de RCC de onduidelijkheid in de bestreden uitingen niet weg.

De RCC komt tot de conclusie dat de vermelding op de website van Booking.com dat ten aanzien van een bepaalde accommodatie nog maar één kamer vrij is voor een bepaalde prijs, misleidend is en daarmee een oneerlijke reclame vormt in de zin van de NRC. De RCC beveelt Booking.com aan niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. De uitspraak van de RCC is overigens niet bindend.

De overige klachten van de heer Kohnstamm zijn volgens de RCC ongegrond. In de visie van de RCC is niet aangetoond dat het op de website van Booking.com vermelde beschikbare aanbod en het aantal bezoekers dat op een bepaald moment een specifiek aanbod bekijkt feitelijk onjuist is.

Zowel de heer Kohnstamm als Booking.com hebben 14 dagen de tijd om tegen de beslissing in beroep te gaan bij het College van Beroep.

Oneerlijke handelspraktijk
De beslissing van de RCC vertoont een zekere gelijkenis met een vonnis van 11 oktober 2011 van de rechtbank van koophandel te Parijs. In dit vonnis, dat inmiddels onherroepelijk is geworden, stelde de rechtbank van koophandel vast dat de mededeling van Expedia op haar websites “er is geen enkele kamer beschikbaar tijdens de geselecteerde periode” een misleidende handelspraktijk vormt in de zin van artikel L.121-1 van de Code de la consommation. Dit artikel vormt een omzetting van artikel 6 van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken. In Nederland is dit artikel omgezet in artikel 6:193c BW. Artikel 6:193c BW is  woordelijk nagenoeg gelijk aan artikel 8.2 NRC. Gelet op het voorgaande kan de handelwijze van Booking.com dus mogelijk ook worden aangemerkt als een oneerlijke handelspraktijk in de zin van artikel 6:193c BW.

In Nederland is de Autoriteit Consument en Markt (ACM) belast met de handhaving van de regels met betrekking tot oneerlijke handelspraktijken.. Anders dan de RCC, kan de ACM overigens wél bindende uitspraken doen.

Prijspariteit
Wat opvalt is dat de RCC in haar beslissing geen aandacht besteedt aan de prijspariteit, ook wel aangeduid als beste prijs garantie, die Booking.com van de hotels verlangt. Eind vorig jaar kwam het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, tot de conclusie dat consumenten vanwege de prijspariteit mogelijk niet meer op zoek gaan naar ander aanbod. Aldus zou prijspariteit de door de RCC vastgestelde misleiding nog kunnen versterken.

Eric Janssen, advocaat mededingingsrecht