Wetsvoorstel wijziging Wet Bibob (eerste tranche)
Het kabinet heeft concrete plannen om de toepassingsmogelijkheden van de Wet Bibob uit te breiden. Daartoe is op 4 maart 2019 een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend. De hoofdlijnen van dit voorstel (in de consultatiefase) heb ik in een eerdere bijdrage besproken. Kernelement is de uitbreiding van de eigen onderzoeksmogelijkheden van bestuursorganen. Sinds 2013 kunnen bestuursorganen bij hun Bibob-onderzoek beschikken over de justitiële gegevens van de betrokkene en van de leidinggevende van een rechtspersoon. Het wetsvoorstel maakt het mogelijk (via een wijziging van de Wet Bibob en het Besluit justitiële en strafvorderlijke gegevens) dat bestuursorganen voortaan ook kunnen beschikken over de justitiële gegevens van het zakelijk netwerk van de betrokkene. Tot dusver is inzage in deze gegevens voorbehouden aan het Landelijk Bureau Bibob. Het wetsvoorstel is momenteel in behandeling bij de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2018/19, 35 152; zie ook Kamerstukken II 2019/20, 29911, nr. 259).
Tweede tranche wetgeving Wet Bibob
Tijdens de voorbereiding van bovengenoemd wetsvoorstel kwamen diverse onderwerpen op tafel die in dat voorstel niet waren geregeld. Dit was voor het kabinet aanleiding om een verkennend onderzoek te laten uitvoeren naar de vraag of aanvullende wetgeving noodzakelijk is. Bij brief van 3 juli 2019 heeft het kabinet aangekondigd dat er een tweede tranche van Bibob-wetgeving komt (Kamerstukken II 2018/19, 31 109, nr. 27). Op 19 december 2019 is het ontwerpwetsvoorstel “Wijziging Wet Bibob (tweede tranche)” gepubliceerd voor internetconsultatie. De consultatieperiode loopt tot 1 maart 2020. Het ontwerpwetsvoorstel stelt onder meer de volgende aanpassingen voor:
- Verruiming van de mogelijkheden tot informatiedeling: zowel tussen het Landelijk Bureau Bibob en bestuursorganen als tussen bestuursorganen onderling worden de mogelijkheden van informatiedeling versterkt.
- Verdere uitbreiding van de eigen onderzoeksbevoegdheden van bestuursorganen: het kabinet wil onder meer mogelijk maken dat bestuursorganen bij hun eigen Bibob-onderzoek ook fiscale gegevens over de betrokkene kunnen verkrijgen. Het gaat hier om gegevens over fiscale vergrijpboetes op grond van de AWR (deze bestuurlijke boetes zijn niet opgenomen in het justitieel documentatiesysteem).
- Verdere uitbreiding van de reikwijdte van de Wet Bibob: onder andere het toestemmingsvereiste bij vervreemding van opstalrecht wordt onder het toepassingsbereik van de Wet Bibob gebracht. Ook wordt een wijziging van de Omgevingswet voorgesteld die ervoor zorgt dat een ruimere categorie omgevingsvergunningen voor omgevingsplanactiviteiten onder het bereik van de Wet Bibob komen.
In het licht van deze wetsvoorstellen is op 19 december 2019 in de Tweede Kamer bovendien een motie ingediend waarin de regering wordt verzocht om de reikwijdte van de Bibob-toets uit te breiden naar aanvragen van wijziging, afwijking of ontheffing van het bestemmingsplan (Kamerstukken II 2019/20, 29 911, nr. 268).
Handhaving milieuwetgeving
Tot slot noem ik de Tweede Kamerbrief van de ministers van Milieu & Wonen en Justitie & Veiligheid van 29 november 2019 over de handhaving van milieuwetgeving. Bij deze brief is een rapport aangeboden van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) over knelpunten bij de aanpak van milieucriminaliteit. Een van de aanbevelingen uit het rapport luidt: organiseer een effectieve integriteitstoets bij het verlenen van toegang tot de milieumarkt. In reactie hierop hebben de ministers aangekondigd dat zij gezamenlijk gaan inzetten op meer bewustwording van de Wet Bibob bij het Openbaar Ministerie en de vergunningverleners. Hierdoor moeten de mogelijkheden van deze wet (nog) beter worden benut, wat de integriteit van de milieumarkt ten goede komt (Kamerstukken II 2019/20, 22 343, nr. 287).
Wij houden u op de hoogte van de Bibob-ontwikkelingen die 2020 ons gaat brengen.
Wilt u meer weten over de toepassing van de Wet Bibob? Neem contact op met Jelmer Keur, advocaat sectie Overheid & Vastgoed.
