Op 22 juli 2020 heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld dat de gedaagde partij geen inbreuk maakt op de model- en auteursrechten van Puma. Ook is er geen sprake van slaafse nabootsing.
Modelrechten Puma
Puma is houdster van het volgende gemeenschapsmodel ingeschreven voor schoenzolen:
Puma heeft na haar modelinschrijving meerdere schoenen op de markt gebracht onder de naam NRGY, waaronder de volgende schoenen:
Schoenen gedaagde
Gedaagde heeft schoenen aangeboden onder de naam sneakers Abria, die er als volgt uitzien:
Puma stelt dat gedaagde door het op de markt brengen van deze schoenen inbreuk maakt op zowel haar model- als auteursrechten.
Inbreuk op modelrecht?
Een geregistreerd model wordt beschermd voor zover het nieuw is en een eigen karakter heeft. Het eigen karakter van het model is volgens Puma voornamelijk gelegen in de bolletjesstructuur waarbij de bolletjes los lijken te liggen van elkaar en gelijkmatig zijn verspreid over de zijkant van de zool. Die bolletjesstructuur wordt verduidelijkt door de rafelige rand in het model. Daarnaast is kenmerkend dat de zool hoger en breder is aan de achterzijde en laag en smal uitloopt naar de voorzijde van de schoen.
De rechtbank oordeelt dat de vorm van de zool reeds bestaat en dat het eigen karakter daarom met name wordt bepaald door de bolletjesstructuur.
Vervolgens komt het aan op de vraag in hoeverre voor de geïnformeerde gebruiker de algemene indruk van het model verschilt van de algemene indruk van de zool van de sneakers Abria.
Gedaagde stelt dat haar zool een andere algemene indruk heeft aangezien de schoenen op de volgende punten verschillen:
- Het model heeft aan de bovenzijde een rafelige rand terwijl de zool van de sneakers Abria aan de bovenkant in een rechte lijn is afgesneden;
- De vorm van de bolletjes in de zool is verschillend;
- De zool van de sneakers Abria is ongeveer in het midden voorzien van een smalle horizontale verdikking over de volledige lengte van de zool; het model heeft een dergelijke rand niet.
De rechtbank gaat hier in mee en oordeelt dat de verschillen ertoe leiden dat het model een andere algemene indruk wekt dan de zool van de sneakers Abria. Met name het feit dat de bolletjesstructuur – wat zo kenmerkend is voor het model – verschillend is is van groot belang. Er is derhalve geen sprake van een inbreuk op het modelrecht van Puma
Inbreuk op auteursrecht?
Vervolgens stelt Puma dat de sneakers Abria inbreuk maken op haar auteursrechten op de NRGY schoenen.
De kenmerkende elementen van haar schoenen zijn volgens Puma de volgende:
Een zool
a) met een zijkant die uit bolletjes lijkt te bestaan
b) met een dunne knik halverwege de dikte van de zool
c) die wijd uitloopt naar achteren en naar voren in een tapse punt
Een onderzool
d) met een contrasterende kleur
e) met ribbels
f) die in een vierkante punt over de neus omhoog loopt
Een upper
g) die sokachtig is door een instap nauwsluitend aan de enkel
h) van het materiaal dat gebreid lijkt te zijn
i) met een eenvoudige belijning
j) met veters in dezelfde kleur die op een koord lijken
k) in de kleurstelling oudroze met wit.
Zijn de schoenen überhaupt beschermd?
Gedaagde betwist dat de schoenen van Puma auteursrechtelijke bescherming genieten, vanwege het ontbreken van een eigen (oorspronkelijk) karakter en het persoonlijk stempel van de maker. Gedaagde verwijst in dat verband naar de Boost-lijn van Adidas die in 2013 op de markt zijn gebracht en verschillende andere schoenen in roze kleurstelling (het vormgevingserfgoed). Het door gedaagde overgelegde vormgevingserfgoed is ongedateerd, maar Puma heeft niet aangegeven op welke datum haar schoenen openbaar zijn gemaakt waardoor de rechtbank het vormgevingserfgoed alsnog meeneemt in haar beslissing.
De rechtbank komt tot de conclusie dat de kenmerken c, d, e, f, g, h, i en k reeds voorkwamen in het vormgevingserfgoed waardoor deze niet beschermd zijn. Echter, ook een verzameling of een bepaalde selectie van op zichzelf niet beschermde elementen kan een (oorspronkelijk) werk zijn in de zin van de Auteurswet en daarmee voor bescherming in aanmerking komen. De combinatie van de kenmerken a en b (een zool met een zijkant die uit bolletjes lijkt te bestaan en met een dunne knik halverwege de dikte van de zool) en j (veters in dezelfde kleur die op een koord lijken) kunnen de schoenen wel auteursrechtelijke bescherming geven, al is de beschermingsomvang in dat geval beperkt.
Eenzelfde totaalindruk?
Of er sprake is van een inbreuk op het auteursrecht, hangt af van de vraag of de sneakers Abria eenzelfde totaalindruk wekken als de schoenen van Puma.
De rechtbank oordeelt dat dit niet het geval is. Van doorslaggevend belang is dat de sneaker Abria geen veters heeft die op een koord lijken, maar een sierlint. Het sierlint geeft de schoen een opvallend niet-sportief versieringselement, waardoor de totaalindruk minder vlot is ten opzichte van de redelijk sportieve uitstraling van de schoenen van Puma. Gelet op de beperkte beschermingsomvang van de schoenen oordeelt de rechter dat de schoen van gedaagde geen inbreuk maakt op de schoenen van Puma.
Slaafse nabootsing
Tot slot stelt Puma dat er sprake is van onrechtmatig handelen van gedaagde door het verhandelen van de sneakers Abria, nu deze lijken op de door Puma aangeboden schoenen en daarmee verwarring wekken.
De rechter gaat hier niet in mee. Aangezien er al gelijksoortige schoenen op de markt waren hebben de schoenen van Puma geen eigen gezicht op de markt zodat alleen al daarom geen sprake kan zijn van ongeoorloofd nabootsen.
Proceskosten
Puma wordt als verliezende partij veroordeeld in de proceskosten en moet een bedrag van € 6.245,43 betalen.
To be continued….?
Hoewel alle vorderingen van Puma zijn afgewezen wil dat nog niet zeggen dat dat in hoger beroep ook overeind blijft. De advocaat van Puma heeft namelijk na de publicatie van het vonnis commentaar gegeven op de uitspraak. Puma beraadt zich op dit moment over het instellen van hoger beroep.
Wil jij advies inwinnen over de model- en/of auteursrechtelijke bescherming van jouw kleding neem dan gerust contact met mij op.
Lorena van den Berg, advocaat intellectuele eigendomsrecht
