De ACM stelt dat deze regels in tijden van crisis bedrijven en branches de ruimte geven om samen te werken. De ACM gebruikt de regels waar nodig om te voorkomen dat consumenten ten prooi vallen aan bedrijven die misbruik maken van de onzekerheden en schaarste. Hoe kunnen ondernemingen samenwerken om de negatieve economische gevolgen van de Coronacrisis af te wenden, zonder de mededingingsregels te schenden?
Onder normale omstandigheden is het bedrijven niet toegestaan informatie uit te wisselen omtrent hun voorraden, prijzen en volumes. Die informatie stelt ondernemingen immers in staat om hun marktgedrag (concurrentiebeperkend) op elkaar af te stemmen. De ACM zal vanwege de Coronacrisis niet optreden tegen supermarkten en groothandelaars die elkaar informeren over de hoeveelheid voorraad die zij beschikken. Daarnaast zal de ACM niet handhavend optreden tegen logistieke dienstverleners die samenwerken om de voedselvoorzieningen op peil te houden. Brancheorganisaties kunnen tijdelijke afspraken maken over debiteurenbeheer.
Om ervoor te zorgen dat alle lidstaten van de Europese Unie maatregelen treffen tegen de economische gevolgen van het Coronavirus, heeft het Europese samenwerkingsverband van mededingingsautoriteiten, The European Competition Network (ECN), op 23 maart 2020 een verklaring uitgebracht. De ECN benadrukt dat ook in tijden van crisis de mededingingsregels en het doel van de mededingingsregels, namelijk eerlijke concurrentie, gelden. Zij verklaren in lijn met de ACM daarbij dat zij “niet actief zullen optreden tegen noodzakelijke en tijdelijke maatregelen die genomen worden om een tekort aan producten te voorkomen”. Dergelijke maatregelen vormen geen overtreding van de mededingingsregels, omdat zij de concurrentie niet beperken, dan wel efficiëntieverbeteringen opleveren die zwaarder wegen dan de concurrentiebeperking. De ECN wijst ook naar de bestaande mogelijkheden die leveranciers en producenten hebben om maximumwederverkoopprijzen aan afnemers/distributeurs op te leggen.
De ECN stelt hard te zullen optreden tegen bedrijven die misbruik maken van de huidige situatie. Dit houdt verband met het feit dat de mededingingsautoriteiten willen voorkomen dat producten die van essentieel belang zijn voor woekerprijzen worden aangeboden. Op 26 maart 2020 kwam farmaceut Roche negatief in het nieuws vanwege haar vermeend “bijna-monopolie” op de markt voor coronatests.
Op basis van de communicatie lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat ondernemingen die tijdens de Coronacrisis willen samenwerken geen risico lopen op handhaving als zij een dubbele proportionaliteitstoets hanteren:
- Is de samenwerking noodzakelijk om negatieve gevolgen van de Coronacrisis te beperken;
- Gaat de samenwerking niet verder dan noodzakelijk om dat beoogde doel te bereiken (resteert er bijvoorbeeld voldoende concurrentie en is deze tijdelijk).
Dit is een tweede blog over de mededingingsregels tijdens de Coronapandemie. Over de staatssteunregels heb ik op 23 maart 2020 Vuistregels voor (rechtmatige) staatssteun in tijden van Corona Covid-19 gepubliceerd
