Aanbod en aanvaarding
In juridische termen vereist de totstandkoming van een behandelingsovereenkomst een ‘aanbod’ en een ‘aanvaarding’. Aanbod en aanvaarding kunnen in iedere vorm plaatsvinden: ook uit een bepaalde gedraging kan worden afgeleid dat iemand een bepaald aanbod doet en een ander dit aanbod aanvaardt. In het algemeen wordt aangenomen dat dit het geval is wanneer een patiënt (of zijn vertegenwoordiger namens hem) zich met een vraag om advies over zijn gezondheidstoestand tot een hulpverlener wendt en de hulpverlener vervolgens overgaat tot advisering of onderzoek van de patiënt. Belangrijk is te realiseren dat persoonlijk contact echter niet altijd nodig is voor de totstandkoming van een behandelingsovereenkomst; vaak wordt de overeenkomst al in de voorfase gevormd, nog voor een daadwerkelijk consult.
Richtlijnen en voorbeelden
In de beroepsgroep zijn er richtlijnen, zoals de KNMG-richtlijn ‘Niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige behandelingsovereenkomst’, die inzicht geven in de totstandkoming van behandelingsovereenkomsten. Hoewel de hiervoor genoemde richtlijn van de KNMG primair voor artsen is bedoeld, wordt de richtlijn door rechters veel breder toegepast. Daarom is het ook voor hulpverleners van andere zorgaanbieders, zoals ouderenzorginstellingen, instellingen voor gehandicaptenzorg of GGZ-aanbieders, relevant om oog te hebben voor deze richtlijn.
In de KNMG-richtlijn wordt aangenomen dat een behandelingsovereenkomst gemakkelijk en snel tot stand komt. Zo kan een behandelingsovereenkomst onder meer tot stand komen indien:
- tijdens een eerste telefoongesprek een specifiek behandelaanbod wordt beschreven door de hulpverlener en de patiënt dit behandelaanbod accepteert;
- een afspraak wordt gemaakt door de patiënt voor een intake en deze intake vervolgens door een hulpverlener wordt verricht;
- een (telefonisch) intakegesprek plaatsvindt en de patiënt vervolgens op de wachtlijst wordt geplaatst;
- er in het kader van een verwijzing patiëntgegevens, zoals brieven en verslagen, naar een arts zijn gestuurd ter voorbereiding op een gepland consult; of
- de patiënt op de huisartsenpost, spoedeisende eerste hulp of het spreekuur wacht op zijn afspraak met de arts, assistent of andere hulpverlener.
Bij twijfel over de totstandkoming van een behandelingsovereenkomst, is het bovendien raadzaam ervan uit te gaan dat deze inderdaad tot stand is gekomen of advies in te winnen bij een jurist of advocaat gezondheidsrecht. Dit hangt samen met de algemene plicht van hulpverleners om zich - op grond van de ‘redelijkheid’ en ‘billijkheid’ - als een goed hulpverlener te gedragen.
Benieuwd of in een specifieke casus een behandelingsovereenkomst tot stand is gekomen? Of heeft u andere vragen over het gezondheidsrecht? Neem dan gerust contact met ons op.
Wilt u bovendien meer informatie in welke gevallen u zorg aan een cliënt of patiënt kunt weigeren of de zorg kunt beëindigen na het ontstaan van een behandelingsovereenkomst? Lees dan dit blog over zorgweigering of dit blog over zorgbeëindiging.
