Kern van geschil: illegale handel in Midi-bestanden door werknemer
Het geschil gaat tussen Key Music uit Rotterdam en Younique Music Group (Younique) uit Schoondijke. Key Music is een handelaar in muziekinstrumenten. Younique exploiteert Midi-files. Younique verwijt Key Music dat één van haar werknemers MIDI-bestanden illegaal heeft verkocht c.q. verspreid aan klanten van Key Music.
Midi-bestanden: digitale partituur, hoe te behandelen?
Een midi-bestand is een bestandstype voor het vastleggen van muziek. Typerend aan een midi-bestand is dat in het bestand niet de uitvoering zelf (de klanken), maar juist de te spelen noten en de wijze van uitvoeren vastligt. Het is als het ware een digitale partituur. Waar het afspelen van een CD in iedere CD-speler ongeveer hetzelfde klinkt, klinkt het afspelen van een MIDI-bestand behoorlijk verschillend. De vraag is dan ook of een MIDI-bestand onder de naburige rechten of onder de auteursrechten valt. Zie in dat kader ook het blog dat ik hierover enkele jaren geleden schreef.
Rechtbank: midi's vallen onder naburige rechten
Het aardige van deze zaak is dat partijen kennelijk de hiervoor beschreven discussie hebben aangezwengeld. De rechtbank overweegt in dat kader het volgende:
4.3. De voorzieningenrechter is gelet op hetgeen partijen naar voren hebben gebracht en gelet op het voornoemde toetsingskader van oordeel dat een midi-file kwalificeert als fonogram. Weliswaar is bij een midi-file geen sprake van directe vastlegging van geluid als zodanig, maar uit de beschreven werkwijze volgt wel dat een en ander ten gronde niets anders is dan een techniek met behulp waarvan – net als bij traditionele vastlegging – (in casu door Younique Music) geluiden en/of melodieën op bepaalde wijze worden geregistreerd waardoor bij het inschakelen van de apparatuur met behulp waarvan de registratie is te horen, steeds dezelfde unieke samenstelling van geluiden en/of melodieën te beluisteren valt. Daarom moet aangenomen worden dat sprake is van het vastleggen van geluiden op een wijze die valt onder de definitie van fonogram.
De woordkeuze van de rechtbank vind ik slim gekozen. Bij een MIDI-bestand is onmiskenbaar sprake van "steeds dezelfde unieke samenstelling van geluiden en/of melodieën". Die samenstelling kan echter wel op ieder afspeelapparaat anders klinken, omdat de "geluiden en/of melodieën" waar de MIDI naar verwijst verschillend ingesteld kunnen zijn op verschillende apparaturen. De vraag is je dan wel kunt spreken van een "opname" als bedoeld in de WNR.
Maar goed, het blijft een kort geding met slechts een voorlopig oordeeld. Wellicht dat in een bodemprocedure anders geoordeeld wordt. Onderaan de streep zou het m.i. overigens voor de uitkomst van de procedure geen verschil maken of de MIDI's als auteursrechtelijk beschermd werk zouden worden aangemerkt (zij het dat je dan in de discussie kan terugkomen of het hier "software" betreft of niet en er - kennelijk - ook een stevige discussie is gevoerd wie de maker van de bestanden is (wat bepalend kan zijn voor de vraag wie de rechthebbende is, zie ook onze copyrightcheck)).
Rechtbank: werkgever aansprakelijk, werknemer handelde namelijk in context bedrijf
De inbreuk wordt ook toegerekend aan Key Music als werkgever. Bepalend hiervoor lijkt vooral te zijn dat de werknemer die handelde in de illegale MIDI-bestanden het contact met zijn kopers legde in de winkel van Key Music. Zie in dat kader deze overweging:
4.10. Uit de als producties overgelegde verklaringen en het proces-verbaal van constatering van de deurwaarder is genoegzaam af te leiden hoe een en ander feitelijk plaatsvond. Vaststaat dat een medewerker van Key Music Rotterdam de midi-files zonder toestemming van Younique Music, de producent in Nederland, heeft gereproduceerd en in het verkeer heeft gebracht. Daarmee is gehandeld in strijd met artikel 6 lid 1 WNR.
Duidelijk is dat het contact met de klanten in eerste instantie plaatsvond in de onderneming van Key Music Rotterdam. Daar werden ook demonstraties gegeven op de aanwezige instrumenten. De betreffende medewerker was op die momenten werkzaam als verkoper van Key Music Rotterdam. In deze situatie acht de voorzieningenrechter voldoende aannemelijk dat de bodemrechter tot het oordeel zal komen dat voldoende functioneel verband bestaat tussen het handelen van de werknemer en de aan hem opgedragen taak, en dat Key Music Rotterdam aansprakelijk is voor de door haar medeweker gemaakte inbreuk. Niet goed denkbaar is, dat de bodemrechter het eens zal zijn met Key Music Rotterdam dat slechts sprake is van handelen in privé dat maakt dat geen sprake is van aansprakelijkheid van haar als werkgever.
Werkgevers dienen dus extra scherp te zijn op nevenhandeltjes van werknemers en ander onrechtmatig gedrag.
Rechtbank: ondanks vertrek werknemer nog steeds belang bij verbod
Het gegeven dat de werknemer ondertussen al niet meer werkzaam is bij Key Music, is geen reden voor de rechtbank om de vorderingen af te wijzen. Er heeft immers inbreuk plaatsgevonden. Kennelijk is de gedachte (staat niet in het vonnis) dat daarmee nog steeds voldoende dreiging voor een nieuwe inbreuk aanwezig is. Er is, kennelijk, ook geen onthoudingsverklaring afgegeven (vrij standaard bij dergelijke procedures, juist om een verbod te voorkomen). De rechtbank ziet dus voldoende grond voor een verbod:
4.11. Op grond van het voorgaande acht de voorzieningenrechter het gevorderde onder 1 toewijsbaar. Weliswaar is aannemelijk dat op dit moment geen sprake meer is van een aan Key Music Rotterdam toe te rekenen inbreuk op het recht van Younique Music, omdat de betreffende medewerker niet langer werkzaam is voor Key Music Rotterdam en Key Music Rotterdam stelt dat alle apparatuur is gecontroleerd en in het pand geen midi-files meer aanwezig zijn, maar vaststaat dat wel inbreuk heeft plaatsgevonden. Dat gegeven rechtvaardigt naar het oordeel van de voorzieningenrechter dat een verbod als gevorderd wordt opgelegd, op straffe van verbeurte van een dwangsom zoals gevorderd.
Rechtbank: kopers hadden beter moeten weten, afgifte persoonsgegevens
Een andere interessante overweging is dat de adressen van de kopers moeten worden afgegeven. De rechtbank overweegt namelijk dat zij, gegeven de omstandigheden, zich hadden moeten beseffen dat het hier illegale verkoop van MIDI's betrof. De kans is dat ook groot dat deze personen nu ook vervolgd zullen gaan worden (ik vermoed dat een schikking getroffen gaat worden).
4.13. Vaststaat dat de verkoop van midi-files (onder meer) plaatsvond aan klanten van Key Music Rotterdam. Aangenomen kan daarom worden dat Younique Music belang heeft bij de afgifte van de persoonsgegevens van de klanten die sinds 2014 keyboards, digitale piano’s, synthesizers en/of midi sound-modules kochten bij Key Music Rotterdam.
Nu aan de betreffende klanten werd medegedeeld dat de feitelijk verkoop ‘niet aan de grote klok mocht worden gehangen’ en dat de door de betreffende medewerker gebrande dvd’s met kopieën van midi-files konden worden afgehaald op een met de verkoper afgesproken moment, terwijl voorts contant moest worden afgerekend, kan worden aangenomen dat de kopers redelijkerwijs hebben moeten begrijpen dat zij een illegale transactie aangingen. Dit is in strijd met zorgvuldigheid die betaamd jegens rechthebbenden. De vordering die strekt tot bekendmaking van de gegevens van de (potentiële) kopers door Key Music Rotterdam is in het licht van deze omstandigheden toewijsbaar.
Key Music Rotterdam heeft als verweer nog aangevoerd dat zij niet over alle gegevens beschikt, maar van haar mag worden verwacht dat zij zich zal inzetten deze zoveel mogelijk te achterhalen. Key Music Rotterdam zal worden veroordeeld tot afgifte van een lijst met gegevens. De inzet van een onafhankelijke registeraccountant acht de voorzieningenrechter overbodig. De voorzieningenrechter gaat er vanuit dat Key Music Rotterdam een zo volledig mogelijke lijst van kopers zal overleggen. Omdat niet duidelijk is of Key Music Rotterdam over alle relevante gegevens beschikt, wordt afgezien van het opleggen van een dwangsom.
Rechtbank: berekening schadevergoeding te complex voor kort geding
Het gevorderde voorschot op de schadevergoeding wordt afgewezen. De rechtbank acht de berekening daarvan te complex voor het kort geding. Hiervoor zal dus een bodemprocedure gestart moeten worden.
Slotsom: verbod + klantgegevens + rectificatie
Slotsom van het geheel is dat Key Music een verbod wordt opgelegd om (samengevat) iets met de MIDI-files van Younique te doen op straffen van een dwangsom van 2.000 euro per dag, de klantgegevens moet afgeven van iedereen die in een bepaalde periode een keyboard e.d. heeft gekocht en op de website een rectificatie met hyperlink naar het vonnis moet plaatsen. Verder moet Key Music de proceskosten van 6.000 euro betalen.
