1. Home
  2. Kennis
  3. Artikelen
  4. Arbeidsmigratie als oplossing voor personeelstekorten in de zorg (deel 2): Zoekjaar hoogopgeleiden en kennismigrantenvergunning

Arbeidsmigratie als oplossing voor personeelstekorten in de zorg (deel 2): kennismigrant

In september 2022 maakte het UWV kenbaar dat de krapte op de arbeidsmarkt een recordhoogte had bereikt en dat in alle sectoren een tekort was aan personeel, zo ook in de zorg. De Sociaal Economische Raad (SER) voorspelde dat er de komende 20 jaar maar liefst 700.000 extra zorgprofessionals nodig zijn. Het onafhankelijke adviescollege, de Adviesraad Migratie, stuurde in september een rapport naar het kabinet waarin het aannemen van arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie (EU) als oplossing wordt genoemd voor de personeelstekorten in de zorg. In een blogreeks van vijf blogs gaan wij in op mogelijkheden in dat kader en de verplichtingen die erbij komen kijken. In deze tweede blog gaan wij in op de verblijfsvergunningen ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ en ‘voor arbeid als kennismigrant’ die aangevraagd kunnen worden voor hoogopgeleid zorgpersoneel.
Leestijd 
Auteur artikel Boy Stenden
Gepubliceerd 31 januari 2023
Laatst gewijzigd 10 februari 2023

Zoekjaar hoogopgeleiden en kennismigrantenvergunning

In de vorige blog hebben wij toegelicht dat een vreemdeling die afkomstig is van buiten de EU/EER (m.u.v. Zwitserland) (in beginsel) uitsluitend in Nederland mag werken indien diegene beschikt over een verblijfs- en werkvergunning en dat er zo’n veertig verschillende vergunningen zijn, met elk eigen voorwaarden. Indien het gaat om hoogopgeleid zorgpersoneel verdient het aanbeveling om te onderzoeken of de medewerker in aanmerking komt voor (i) de  verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ of (ii) de verblijfsvergunning voor arbeid als kennismigrant. De voorwaarden die hiervoor gelden zijn overzichtelijk.

Verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’

De verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ is bedoeld voor personen die zijn afgestudeerd, gepromoveerd of wetenschappelijk onderzoek hebben gedaan en op zoek zijn naar een baan. Een buitenlandse werknemer die deze vergunning in Nederland aanvraagt, moet voldoen aan de volgende voorwaarden:

Opleidingseis

De arbeidsmigrant moet in de afgelopen drie jaar minimaal een bacheloropleiding aan een Nederlandse instelling voor hoger onderwijs of een masteropleiding aan een aangewezen buitenlandse onderwijsinstelling hebben afgerond, zijn gepromoveerd of wetenschappelijk onderzoek hebben verricht. Een ‘aangewezen’ buitenlandse onderwijsinstelling is een onderwijsinstelling die (op datum afronding opleiding) in de top 200 staat van ten minste twee algemene ranglijsten of beschikbare ranglijsten per faculteit of vakgebied. Het gaat om ranglijsten van de volgende uitgevers:

  • Times Higher Education: Times Higher Education World University Rankings en Times Higher Education World University Rankings by Subject.
  • Quacquarelli Symonds: QS World University Rankings en QS World University Rankings by subject.
  • ShanghaiRanking Consultancy: Academic Ranking of World Universities en ShanghaiRanking's Global Ranking of Academic Subjects .

Een voorbeeld: stel dat een arts uit China de masteropleiding ‘medicine’ in 2022 heeft behaald aan de Tsinghua University. Deze opleiding zal de opleidingseis doorstaan, omdat deze universiteit in de algemene ranglijst van Times Higher Education en Quacquarelli Symonds in de top 200 staat (plek 16 en 17).

Aanvullende eis aangewezen buitenlandse onderwijsinstelling

  • De masteropleiding, het promotietraject of de postdoctorale opleiding moet in het Engels of Nederlands zijn gevolgd, of
  • De buitenlandse medewerker moet een minimale score hebben behaald van 6.0 bij het International English Language Testing System (IELTS) of in een andere geaccepteerde Engelse taaltest (TOEFL, TOEIC en Cambridge English grades & scale) die staat in de Gedragscode internationale student hoger onderwijs, of
  • De buitenlandse medewerker heeft een diploma, certificaat of document als bedoeld in artikel 2.1 van de Regeling inburgering 2021.

Alle buitenlandse diploma’s moeten worden geëvalueerd door het Nuffic voordat ze kunnen worden geaccepteerd.

Géén eerdere verblijfsvergunning

De buitenlandse werknemer mag niet eerder een verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ hebben verkregen voor dezelfde opleiding, dezelfde promotie of hetzelfde wetenschappelijk onderzoek.

De verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ moet bij de IND worden aangevraagd en wordt verleend voor de duur van één jaar. Op basis van deze vergunning is de arts uit ons voorbeeld gerechtigd om in Nederland te verblijven en te werken.

Verblijfsvergunning voor arbeid als kennismigrant

Doorgaans wordt de verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ opgevolgd door een verblijfsvergunning voor arbeid als kennismigrant, maar dat hoeft niet. Een verblijfsvergunning voor arbeid als kennismigrant kan ook zonder voorafgaand zoekjaar worden verkregen. Ook die voorwaarden zijn tamelijk overzichtelijk:

Looncriterium

Er wordt vaak gedacht dat laagopgeleiden niet in aanmerking kunnen komen voor een verblijfsvergunning voor arbeid als kennismigrant, maar dat is een misvatting. Voor een kennismigrant geldt geen opleidingscriterium, maar gelden (wel) de volgende looncriteria:

  • Kennismigrant (30 jaar of ouder) € 5.008,- bruto p/m
  • ​Kennismigrant (jonger dan 30 jaar) € 3.672,- bruto p/m
  • Kennismigrant (die voldoet aan voorwaarden zoekjaar): € 2.631,- bruto p/m
  • Kennismigrant (die als arts in opleiding is tot specialist): € 5.867,- bruto p/m

Terug naar de zorgverleners. Een basisarts wordt vaak ingeschaald in functiegroep 65 (schaal 10 – 12). Hier hoort in 2022 een salaris bij van € 5.313,- t/m € 5.522,-. Een basisarts zal dus in beginsel voldoen aan de looncriteria. Dat geldt uiteraard ook voor een medisch specialist.

Let wel: als een kennismigrant parttime werkt of tijdelijk minder wil werken, moet eveneens aan het looncriterium voldaan zijn. De ratio is voorkomen dat het looncriterium wordt ontdoken door een arbeidsovereenkomst voor een beperkt aantal uren op te stellen, terwijl in werkelijkheid meer uren wordt gewerkt.

Marktconform

Een ander belangrijk vereiste is dat het salaris marktconform moet zijn. Zo zal een salaris van € 4.840,- voor een schoonmaakster niet snel marktconform zijn. Dit kan echter anders zijn indien het gaat om specialistische of (zeer) gevaarlijke schoonmaakwerkzaamheden.

In de zorgsector bestaan veel cao’s. Bijna alle cao’s kennen een standaardkarakter. Dat houdt in dat niet van de cao afgeweken mag worden, dus ook niet in een voor de medewerker positieve zin. Zo mag een ziekenhuis op grond van de cao Ziekenhuizen een dialyseverpleegkundige niet hetzelfde salaris geven als een basisarts. Doet een ziekenhuis dat toch (om op die manier te voldoen aan bovenstaande looncriterium), dan zal dit haar niet kunnen baten. Het ziekenhuis overtreedt dan niet alleen (het standaardkarakter van) de cao, de IND zal zich vermoedelijk op het standpunt stellen dat het salaris niet marktconform is, omdat alle andere dialyseverpleegkundigen (op grond van de cao) een lager salaris ontvangen.

Erkend referent

Tot slot dient de werkgever erkend referent te zijn. Om te controleren of een werkgever erkend referent is, kan in het Openbaar register erkende referenten worden gekeken.

Is een werkgever geen erkend referent, dan kan – voor een solvabele onderneming – relatief eenvoudig een erkenning worden aangevraagd bij de IND. De wettelijke beslistermijn is 90 dagen.

Afsluiting

In deze blog hebben wij toegelicht welke voorwaarden gelden voor een verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ en voor arbeid als kennismigrant, aan de hand van enkele voorbeelden. In blog 3 gaan wij in op de mogelijkheid voor zorgpersoneel dat niet een dergelijk (relatief) hoog salaris kan verdienen en zullen we de GVVA (zie blog 1) onder de loep nemen.