Bescherming van slogans
Van slogans is bekend dat deze geregistreerd kunnen worden bij het slagzinnenregister. Er is ook rechtspraak over de merkrechtelijke bescherming van slogans, en auteursrecht op korte zinnen zoals een sloga. Onlangs oordeelde de rechtbank Midden-Nederland in een vonnis dat de slogan “Alleen nog even testen” beschermd is tegen slaafse nabootsing.
Reclameslogan Spoedtest
De rechter neemt als uitgangpunt dat Spoedtest heeft geïnvesteerd in reclame- en marketingcampagnes. Bij die campagnes wordt gebruik gemaakt van de slogan “Alleen nog even testen”. Spoedtestcorona had bij een reclamecampagne gericht op het testen voor de wintersportvakantie via een speekseltest, gebruik gemaakt van de slogan “Alleen nog even spugen”.
Geen handelsnaaminbreuk
De eerste vraag die de rechter heeft te beoordelen is of Spoedtestcorona inbreuk maakt op de handelsnaam- en merkrechten van Spoedtest.nl. De rechtbank oordeelt van niet.
Weliswaar is voldoende aannemelijk dat Spoedtest c.s. haar handelsnaam (iets) eerder voerde dan Spoedtestcorona, maar volgens het vonnis is geen handelsnaamrechtelijke verwarring te duchten.
De rechter oordeelt hierover dat Spoedtest c.s. naar eigen zeggen € 19 miljoen geïnvesteerd heeft in reclame- en marketingcampagnes, onder andere met bekende Nederlanders. Echter, ‘het is in de markt van bedrijven die testen op corona gebruikelijk dat er beschrijvende handelsnamen worden gebruikt. Dat maakt dat klanten daar alert op zijn en minder snel in verwarring zullen raken en dat een kleine variatie in de naam het verwarringsgevaar wegneemt. Dat is hier ook het geval’.
Geen merkinbreuk
Spoedtest c.s. vindt dat Spoedtestcorona met haar handelsnaam en Benelux woordbeeldmerk inbreuk maakt op het Benelux woordbeeldmerk van Spoedtest c.s., maar volgens Spoedtestcorona heeft het Benelux Merkenbureau de inschrijving van het woordmerk spoedtest geweigerd, omdat dit woord beschrijvend is en daardoor onderscheidend vermogen mist. Spoedtest c.s. heeft dit niet (genoeg) betwist. Voor wat betreft het woord-/beeldmerk wordt ook geoordeeld dat er geen sprake is van inbreuk
Auteursrechtinbreuk?
Volgens Spoedtest c.s. maakt Spoedtestcorona met de slogan “Alleen nog even spugen” inbreuk op de auteursrechten van haar slogan “Alleen nog even testen”.
De rechter oordeelt echter dan “[b]ij het gebruik van de woorden “Alleen nog even” geen sprake [is] van een keuze, schikking of combinatie van woorden op een oorspronkelijke wijze waarmee de auteur uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt.” Het is dus een gebruikelijke combinatie van woorden. er is daarom geen auteursrechtinbreuk op de slogan.
Slaafse nabootsing? Ja!
De rechter oordeelt wel dat er sprake is van slaafse nabootsing. Daarvan is sprake als een vorm van oneerlijke mededinging, waartegen uit hoofde van onrechtmatige daad kan worden opgekomen. In dit kort geding gaat het over een slagzin. Daarbij staat volgens de rechter voorop dat het niet wenselijk is dat taal wordt gemonopoliseerd, dat de slogan op zichzelf een gebruikelijke Nederlandse zin en dus niet onderscheidend onderscheidend is, maar de voorzieningenrechter vindt het aannemelijk dat de slogan een eigen plek in de markt gekregen door de verschillende reclamecampagnes die Spoedtest c.s. met gebruikmaking van de slagzin heeft gevoerd.
Volgens de uitspraak oordeelt de rechter over de bescherming van de slogan, dat:
- de slogan al langer (intensief, zo begrijp ik het vonnis) wordt gebruikt, terwijl Spoedtestcorona haar slogan pas in februari 2022 is gaan gebruiken; en
- zegt Spoedtest c.s. dat zij grote investeringen heeft gedaan in de reclamecampagnes ter vergroting van haar naamsbekendheid (€ 19 miljoen euro Google-ads); en
- is niet betwist dat Spoedtest c.s. uitvoerig heeft geadverteerd en reclame gemaakt en dat dit haar naamsbekendheid heeft opgeleverd. Dat maakt dat deze slogan “een eigen gezicht heeft gekregen op de relevante markt”.
Spoedtestcorona heeft volgens de rechterlijke uitspraak onvoldoende afstand genomen door het gebruik van “Alleen nog even spugen”. Spoedtestcorona had volgens de rechter ook heel makkelijk kunnen afwijken van de slogan van Spoedtest c.s. zonder aan de doeltreffendheid van de boodschap af te doen. Doordat zij dit heeft nagelaten, heeft zij niet alles gedaan wat redelijkerwijs mogelijk en nodig is om te voorkomen dat gevaar voor verwarring ontstaat. Spoedtestcorona handelt hierdoor onrechtmatig.
Verbod met dwangsom
Het bovenstaande betekent dat het gevorderde verbod op het gebruik van de slogan “Alleen nog even spugen” wordt toegewezen, nu dat gebruik onrechtmatig is. Aan die veroordeling wordt een dwangsom verbonden.
Joost Becker, advocaat intellectueel eigendom
