Bierbrouwerij Bavaria kan internetbedrijf Your Hosting toch niet verbieden om de tekst 'Zo. Nu eerst naar de cloud' te gebruiken in een radiospotje. Dat heeft het gerechtshof Den Haag vandaag in hoger beroep bepaald.
Anders dan de rechtbank, oordeelt het hof oordeelt dat de slogans van Bavaria niet door enig auteursrecht zijn beschermd:
Bavaria heeft daarnaast een beroep gedaan op merkrechtelijke bescherming, maar ook dat faalt. Bavaria heeft namelijk onvoldoende onderbouwd, en niet aannemelijk gemaakt dat het economische gedrag van de gemiddelde consument van de waren of diensten waarvoor haar merken zijn ingeschreven, is gewijzigd als gevolg van het gebruik van het teken van Your Hosting, of dat er een grote kans bestaat dat dit gedrag in de toekomst wijzigt. Dit is wel vereist volgens vaste rechtspraak.
Commentaar
Het criterium voor auteursrechtelijke bescherming bij (korte) (slag)zinnen of slogans is dus of de maker ervan op oorspronkelijke wijze uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt. In dit geval oordeelt het hof dat het gaat om een gebruikelijke combinatie van woorden. Ook de pauze na “Zo” of de kwinkslag die in de zin zit, maakt dat niet anders. Het is en blijft - hoewel kernachtig en pakkend - een gewone, gangbare zin in de Nederlandse taal. Dergelijke zinnen kunnen niet beschermd worden, aldus het hof.
Deze casus laat zien dat rechters verschillend tegen auteursrechtelijke bescherming aan kijken. Met name de vraag of de ondergrens van bescherming gehaald wordt, is lastig. Is de keuze bij het maken van een slogan (of elk ander object) voldoende vrij en creatief? Of gaat het om een gewoon, gangbaar object?
Joost Becker, advocaat intellectuele eigendom
37. Een korte zin bestaande uit een aantal woorden kan ook voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen, mits deze aan bovengenoemde eisen voldoet. De woorden in zo’n zin vormen, afzonderlijk beschouwd, als zodanig geen eigen intellectuele schepping van de auteur die ze gebruikt, maar de zin als zodanig kan dat wel zijn, hoewel dat slechts zelden het geval zal zijn. Het komt er dan op aan dat de auteur via de keuze, de schikking en de combinatie van de woorden op een oorspronkelijke wijze uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt.
38. De (slag)zinnen “Zo, nu eerst ’n Bavaria.” en “Zo. Nu eerst een Bavaria.” voldoen daar evenwel niet aan.
39. Bij het gebruik van de woorden “Zo. Nu eerst…” is geen sprake van een keuze, schikking of combinatie van woorden op een oorspronkelijke wijze waarmee de auteur uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt. De woorden “Zo. Nu eerst…” vormden in 1985 (en vormen nog steeds) immers een gewone, gangbare zin in de Nederlandse taal met een gangbare syntaxis (vgl. “Kom, we gaan.” of “Zo. Dat is dat”). Het is een gebruikelijke combinatie van woorden. Een dergelijke zin kan, als op zichzelf beschouwd voortbrengsel, geen eigen intellectuele schepping zijn; een persoonlijk stempel van de auteur valt daarin niet te ontwaren. Een (voornamelijk) auditieve pauze na “Zo” maakt dat niet anders. Een mogelijke kwinkslag, die volgens Bavaria er in is gelegen dat er ‘iets’ wordt afgesloten om vervolgens wat ‘anders’ te doen, maakt dat evenmin anders. Het blijft immers een (wat de inhoud betreft al dan niet snaakse) gewone, gangbare zin in de Nederlandse taal.
40. De combinatie van de woorden “Zo. Nu eerst…” met een biermerk (“een Bavaria”) kan – in de woorden van de voorzieningenrechter – een kernachtige en pakkende slagzin voor dat biermerk opleveren, maar dat brengt niet mee dat de woorden “Zo. Nu eerst…” zelf een eigen intellectuele schepping vormen, noch dat de zinnen “Zo, nu eerst ’n Bavaria.” en “Zo. Nu eerst een Bavaria.” een dergelijke schepping vormen.
41. De slagzinnen van Bavaria zijn naar het oordeel van het hof dus geen auteursrechtelijk beschermde werken.
Bavaria heeft daarnaast een beroep gedaan op merkrechtelijke bescherming, maar ook dat faalt. Bavaria heeft namelijk onvoldoende onderbouwd, en niet aannemelijk gemaakt dat het economische gedrag van de gemiddelde consument van de waren of diensten waarvoor haar merken zijn ingeschreven, is gewijzigd als gevolg van het gebruik van het teken van Your Hosting, of dat er een grote kans bestaat dat dit gedrag in de toekomst wijzigt. Dit is wel vereist volgens vaste rechtspraak.
Commentaar
Het criterium voor auteursrechtelijke bescherming bij (korte) (slag)zinnen of slogans is dus of de maker ervan op oorspronkelijke wijze uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt. In dit geval oordeelt het hof dat het gaat om een gebruikelijke combinatie van woorden. Ook de pauze na “Zo” of de kwinkslag die in de zin zit, maakt dat niet anders. Het is en blijft - hoewel kernachtig en pakkend - een gewone, gangbare zin in de Nederlandse taal. Dergelijke zinnen kunnen niet beschermd worden, aldus het hof.
Deze casus laat zien dat rechters verschillend tegen auteursrechtelijke bescherming aan kijken. Met name de vraag of de ondergrens van bescherming gehaald wordt, is lastig. Is de keuze bij het maken van een slogan (of elk ander object) voldoende vrij en creatief? Of gaat het om een gewoon, gangbaar object?
Joost Becker, advocaat intellectuele eigendom
