De pensioentransitie: hoe werkt de compensatieplicht van de werkgever?

21 november 2025

De overgang naar het nieuwe pensioenstelsel kan leiden tot nadeel voor bepaalde groepen werknemers, met name voor 45-plussers. Zij zagen in het oude stelsel hun pensioenopbouw sterker toenemen met de leeftijd (progressieve premie of doorsneesystematiek). Nu die systematiek verdwijnt en wordt vervangen door een vlakke premie met degressieve opbouw tot gevolg, verliezen oudere werknemers dat voordeel. Om dit op te vangen geldt een compensatieplicht.

In dit artikel

Wat zijn de wettelijke kaders voor compensatie?

De Wet toekomst pensioenen schrijft voor dat compensatie in de pensioensfeer moet voldoen aan de volgende randvoorwaarden:

  • Evenwichtig en adequaat – de compensatie moet het nadeel eerlijk verdelen.
  • Leeftijdsafhankelijk – per leeftijdsgroep wordt gekeken wie nadeel ondervindt.
  • Tijdsevenredig – compensatie geldt over een langere periode.
  • Compensatieperiode tot 2037 – daarna vervalt de verplichting.
  • Financieringsplan – werkgevers moeten vooraf vastleggen hoe compensatie wordt gefinancierd.

Compensatie regelen: wanneer kiest u pensioensfeer en wanneer salarissfeer?

Compensatie kan plaatsvinden op twee manieren:

  1. In de pensioensfeer – Extra pensioenpremie boven op de vlakke premie, fiscaal maximaal tot 33% van de pensioengrondslag. Voordeel: fiscaalvriendelijk en rechtstreeks gekoppeld aan pensioen. Nadeel: geldt ook voor nieuwe werknemers.
  2. In de salarissfeer – Extra loon of toelage. Geen fiscale kaders zoals bij pensioencompensatie. Voordeel: aantrekkelijker voor werknemers die loon direct willen zien. Nadeel: werkgever kan differentiëren, maar dit telt niet als pensioenopbouw.

Beide manieren kunnen ook gecombineerd worden of er kan een andersoortige compensatie worden gegeven.

Wanneer is eerbiedigende werking verstandig en wat betekent dit voor de OR?

Werkgevers met een bestaande progressieve premiestaffel vóór 1 juli 2023 kunnen kiezen voor eerbiedigende werking:

  • Wel eerbiedigende werking: huidige werknemers behouden hun progressieve premie → geen compensatie nodig.
  • Geen eerbiedigende werking: alle werknemers krijgen een vlakke premie → compensatie verplicht.

Keuze voor eerbiedigende werking betekent echter dat er twee regelingen naast elkaar gaan bestaan. De keuze voor een eerbiedigende werking kan leiden tot ongelijke behandeling en administratieve complexiteit. De keuze voor geen eerbiedigende werking kan leiden tot hogere werkgeverslasten door compensatie.

Wat gebeurt er met compensatie bij baanwisseling en wie betaalt door?

De wetgever wilde voorkomen dat werknemers hun baan niet durven op te zeggen uit angst compensatie te verliezen. Daarom geldt dat de nieuwe werkgever dezelfde compensatieregeling moet bieden, voor zover die in de pensioensfeer plaatsvindt. Voor compensatie in de salarissfeer geldt dit niet.

  • Nieuwe werkgever moet dezelfde compensatieregeling bieden, voor zover die in de pensioensfeer plaatsvindt.
  • Voor compensatie in de salarissfeer geldt dit niet.

Hoe voorkomt u juridische risico’s?

De compensatieplicht vormt een van de grootste uitdagingen in de pensioentransitie. Werkgevers moeten balanceren tussen de hoogte van de vlakke premie, de keuze voor compensatie in pensioen- of salarissfeer en de vraag of zij eerbiedigende werking toepassen. Een zorgvuldig transitieplan met rekenvoorbeelden per leeftijdsgroep en overleg met werknemers en ondernemingsraad is cruciaal om juridische risico’s en onvrede te voorkomen.

Wilt u weten welke compensatievorm voor uw organisatie het meest evenwichtig en juridisch veilig is? Neem contact op via onze contactpagina. Onze specialisten helpen u bij het opstellen van een transparant en goed onderbouwd transitieplan.

Gerelateerd

Zo werkt het nieuwe nabestaandenpensioen

Het nabestaandenpensioen is een cruciaal onderdeel van de pensioenregeling. Het biedt financiële zekerheid aan partners en kinderen wanneer een werknemer...

Pensioenfonds in de Wtp. Invaren, vlakke premie en gevolgen voor werkgevers

Ook voor pensioenfondsen heeft de Wet toekomst pensioenen (Wtp) ingrijpende gevolgen. De kern: de oude middelloonregelingen verdwijnen en maken plaats voor een...

Verzekerde pensioenregeling onder de Wtp. Kosten, vlakke premie en keuzes

Met de komst van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) verandert ook het ouderdomspensioen dat werkgevers via een verzekeraar hebben ondergebracht. Dit artikel gaat...

Het nieuwe pensioenstelsel: wat u nu al moet regelen voor 2028

Op 1 juli 2023 is de Wet toekomst pensioenen (Wtp) in werking getreden. Daarmee is een omvangrijke pensioentransitie gestart, die uiterlijk op 1 januari 2028...

Wat is de rol van de ondernemingsraad bij de richtlijn gelijke beloning (deel 1)

De EU-richtlijn 2023/970 inzake gelijke beloning heeft als doel de loonkloof tussen mannen en vrouwen daadwerkelijk terug te dringen. Transparantie in...

Wat is de rol van de ondernemingsraad bij de richtlijn gelijke beloning (deel 2)

De EU-richtlijn 2023/970 inzake gelijke beloning heeft als doel de loonkloof tussen mannen en vrouwen daadwerkelijk terug te dringen. Transparantie in...
No posts found